Lễ hội luôn là dịp để người dân vui chơi, ca hát, gặp gỡ, tranh tài và cũng là dịp để du khách tham quan tìm hiểu và cùng hòa mình vào không khí sôi động và đầy màu sắc.

Đua thuyền rắn ở Ấn Độ (snake boat race)

Để tham gia lễ hội, mỗi đội đua phải chuẩn bị cho đội mình một chiếc thuyền dài được gọi là thuyền rắn vì nó có hình dáng giống một con rắn. Đua thuyền rắn là lễ hội đua thuyền nổi tiếng ở Ấn Độ. Có đến 100 người hợp thành 1 đội cùng chèo trên một chiếc thuyền dài đến 60 mét. Tất cả họ đều chèo nhịp nhàng, ăn ý với nhau. Các đội cố gắng chèo thật nhanh để về đích trước tiên.

Tháng 8 hằng năm, lễ hội này được tổ chức ở thành phố Alappuzha, cửa ngõ dẫn vào khu vực sông nước ở bang Kerala, phía Tây Nam Ấn Độ.

Thành phố Alappuzha thuộc bang Kerala có mạng lưới sông ngòi chằng chịt, vì thế sông nước là thứ gắn bó với người dân nơi đây ngay từ thuở ấu thơ. Phương tiện đi lại chủ yếu của họ là tàu thuyền. Mỗi năm một lần, dân địa phương lại tưng bừng đón mừng lễ hội đua thuyền rắn. Lễ hội này diễn ra vào ngày thứ 7 của tuần thứ hai trong tháng 8. Trên những chiếc thuyền độc đáo, hàng trăm vận động viên địa phương phối hợp nhịp nhàng để chèo thuyền. Ngoài những tay chèo, trên thuyền còn có những người chỉ huy để các vận động viên phối hợp nhịp nhàng với nhau. Bên cạnh các đội nam thì cánh phụ nữ cũng tham gia.

Đội nữ tham gia đua thuyền rắn

Mỗi năm, vào dịp diễn ra lễ hội đua thuyền, có hàng trăm ngàn người trên khắp đất nước và cả những du khách nước ngoài đến xem và cổ vũ. Họ góp phần làm cho lễ hội thêm phần sôi động. Đội nào chiến thắng sẽ giành được cúp Nehru.

Tên của chiếc cúp được đặt theo tên của vị thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ Jawaharlal Nehru khi lần đầu tiên ông đến thăm Kerala và được xem người dân địa phương đua thuyền rắn.

Không ai biết được lễ hội bắt nguồn từ khi nào. Nhưng cứ vào tháng 8 mỗi năm, tại Alappuzha, bầu không khí nhộn nhịp chuẩn bị cho cuộc đua thuyền xuất hiện khắp nơi.

Một trong những thứ tạo nên sự thành công cho lễ hội chính là những chiếc thuyền. Dân địa phương vừa là người chèo thuyền vừa là người đóng thuyền. Kỹ thuật đóng và chèo thuyền được truyền qua nhiều thế hệ. Thuyền phải được làm cho thật trơn láng và sáng bóng. Thường, thuyền rắn lướt đi rất nhanh vì có từ 90 đến 100 tay chèo. Với lượng người đông như vậy, đàn ông trong làng không đủ đông để lập thành một đội nên đôi khi phải thuê những người chèo thuyền ở làng bên cạnh. Các đội không chỉ hy vọng mang chiến thắng về cho mình mà còn mang vinh quang về cho cả người đóng thuyền.

Trước khi tham gia cuộc đua, những người chèo thuyền phải ra sức luyện tập. Mỗi vận động viên đều có một chỗ ngồi riêng trên con thuyền. Người ngồi bên trái và người ngồi bên phải thuyền phải kết hợp nhịp nhàng với nhau. Tức là họ cùng chèo một lượt với tốc độ như nhau. Chiến thắng của cả đội tùy thuộc vào những người chỉ huy đứng ở giữa thuyền. Những người này có nhiệm vụ hô thật to và nhịp nhàng để các vận động viên chèo theo hiệu lệnh đó. Khác với thuyền rồng, thuyền rắn dài hơn nên có tới 4 người giữ bánh lái. Họ là những người khiển con thuyền rẽ theo các hướng.
Ngoài các đội nam còn có cuộc tranh tài của các đội nữ, nhưng thuyền của họ nhỏ hơn, trên thuyền chỉ có 20 tay chèo. Các tay chèo nữ tham gia cuộc đua ở độ tuổi từ 20 đến 50, một vài người trong số họ đã lên chức bà. Họ thi đấu với một tinh thần đồng đội rất cao.

Người dân địa phương cho biết cuộc đua thuyền rắn đã xuất hiện ở đây vào nửa thế kỷ trước. Sự tranh tài giữa các đội diễn ra rất quyết liệt và hào hứng. Thành viên của mỗi đội phần lớn là những người cùng làng. Nếu không đủ số người để lập thành một đội, họ mới thuê thêm những người ở làng khác. Đôi khi họ còn thuê cả những vận động viên chèo thuyền chuyên nghiệp trên khắp đất nước gia nhập đội của mình. Cho dù các tay chèo có sống cùng làng hay không, tất cả họ đều có một mục tiêu duy nhất là chiếc Cúp Nehru. Một khi đã giành được chiến thắng, đội của họ, làng của họ sẽ nổi tiếng khắp đất nước. Qua các cuộc đua, ngày càng có thêm nhiều người biết đến thành phố Alappazha, một nơi đua thuyển rắn nổi tiếng của Ấn Độ.

Lễ hội đua thuyền rắn luôn là cuộc tranh trài sôi động và quyết liệt giữa các đội với nhau

Đua thuyền rồng ở Trung Quốc (dragon boat race)

Cách thành phố Thượng Hải 1,600 km về phía Tây là huyện Đài Giang của tỉnh Quý Châu. Người dân ở khu vực này chủ yếu làm nông nghiệp, nông sản chính là lúa gạo. Mỗi năm, trong 3 ngày giữa tháng 7, con sông Thanh Thủy lại nhộn nhịp hẳn lên. Đó là thời điểm người dân hai bên dòng sông tổ chức lễ hội đua thuyền rồng, một phong tục truyền thống của dân tộc Miêu. Đây là lễ hội truyền thống lớn nhất và vui nhất của họ.

Truyền thuyết của dân tộc Miêu kể lại rằng, từ lâu lắm rồi, có một ngư dân cùng con trai đang đánh cá trên sông thì bị một con rồng to lớn tấn công. Con rồng ấy đã nuốt chửng người con trai. Để trả thù cho đứa con của mình, ngư dân ấy đã giết chết con rồng, sau đó chia thịt của nó cho người dân ở 5 ngôi làng bên cạnh để ăn mừng chiến thắng. Vì thế hằng năm, trong khu vực dân tộc Miêu sinh sống, người ta tổ chức lễ hội đua thuyền rồng, cầu vụ mùa tươi tốt.

Không ai biết chính xác lễ hội này có từ khi nào nhưng người ta biết rằng, vào tháng 5 âm lịch hằng năm, tại khu vực của người Miêu sinh sống có một lễ hội lớn và tưng bừng nhất trong năm được tổ chức.

Sáng sớm của ngày đầu tiên diễn ra lễ hội, mọi người tập trung đông đúc ngay bên bờ sông. Những người chèo thuyền mặc trang phục truyền thống của dân tộc Miêu. Điều dễ nhận thấy nhất ở họ chính là chiếc nón màu vàng rộng vành.

Trước khi cuộc đua bắt đầu, họ sẽ chèo thuyền dọc bờ sông nhằm giới thiệu với người dân các làng bên cạnh biết đến đội của mình. Trên đường đi, thuyền rồng ghé vào các ngôi làng để thăm những người thân quen. Đến làng nào, thuyền của họ cũng được chào đón rất thân tình.
Những người thân quen của các tay chèo sẽ tặng những món quà như vịt trắng, ngỗng cho đội đua. Thường, người ta tặng ngỗng vì người Miêu tin rằng, con vật ấy sẽ mang lại may mắn vì nó có bộ lông màu trắng.

Ca hát là một phần không thể thiếu trong lễ hội. Đứng dọc hai bên bờ sông, các cô gái Miêu mặc trang phục truyền thống và hát những bài dân ca để cổ vũ tinh thần cho các đội.

Vào ngày cuối cùng của lễ hội, tất cả người dân sống trong các ngôi làng dọc theo sông Thanh Thủy đều tổ chức tiệc cùng nhau ăn mừng. Sau cuộc đua thuyền, mọi người trở nên rất thân thiện với nhau. Họ gặp gỡ, trò chuyện vui vẻ và thách đấu với nhau vào mùa lễ hội năm tới.

Hồng Hậu