Judo hay còn gọi là Nhu đạo là một trong những môn võ thuật nổi tiếng của Nhật Bản. Tại Viện Kodokan, đại bản doanh của Judo tọa lạc ở thủ đô Tokyo có đặt bức tượng của người sáng lập môn võ này – tổ sư Kano Jigoro.
Kodokan được tổ sư Kano lập ra vào năm 1882. Đây là nơi đầu tiên giảng dạy Judo.
![]() |
Bức tượng của tổ sư môn võ Judo – Kano Jigoro tại Viện Kodokan |
Sàn tập của võ đường Judo được thiết kế đặc biệt, trên sàn phủ một loại thảm có độ đàn hồi. Ngày xưa, người Nhật dùng chiếu Tatami để lót sàn nhưng hiện nay, những vật liệu mới đã được sử dụng nhưng tính năng của nó vẫn không thay đổi. Trong Judo, các thế đòn thường khiến đấu thủ ngã mạnh xuống sàn nên sàn thi đấu phải mềm để người ngã không bị đau.
Hiện nay, có khoảng 8 triệu người ở 199 quốc gia và vùng lãnh thổ theo học Judo. Điều này đã biến Judo thành môn thể thao võ thuật phát triển nhất của Nhật Bản.
Trong Judo, người ta chia ra nhiều nhóm đòn, trong đó có hai nhóm đòn chính là Katame waza và Nage waza.
![]() |
Judo là môn võ lấy nhu thắng cương, mượn sức đánh sức, rèn luyện thân thể |
Katame waza là kỹ thuật khống chế khiến cơ thể đối phương không thể động đậy. Trong nhóm đòn này quan trọng nhất là đòn đè Osae-komi. Nhóm đòn thứ hai Nage waza là kỹ thuật quật ngã đối phương. Trong trận đấu, võ sĩ giành thắng lợi tuyệt đối với điểm Ippon khi anh ta quật ngã đối phương, khiến lưng đối phương chạm mặt chiếu Tatami bằng một đòn Nage waza có sức mạnh và tốc độ. Có tổng cộng trên 60 đòn đánh thuộc nhóm đòn Nage waza.
Judo là môn võ lấy nhu thắng cương, mượn sức đánh sức, ứng dụng chủ yếu vào việc tự vệ, rèn luyện sức khỏe. Các đòn thế của Judo được phát triển dựa trên những nghiên cứu của tổ sư Kano Jigoro về cơ thể người kết hợp với nền tảng của môn võ cổ truyền Nhu thuật của Nhật Bản.
Ngày xưa, giới võ sĩ Sumuari phải thường xuyên rèn luyện sức khỏe để tham gia chiến trận và bảo vệ lâu đài, lãnh thổ của lãnh chúa. Võ thuật là lựa chọn hàng đầu để tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai của các võ sĩ Samurai. Trong đó, phổ biến nhất là môn võ Jujitsu hay còn gọi là Nhu thuật.
Đến thời Edo, Nhu thuật được phát triển mạnh mẽ, trở thành một môn võ có hệ thống và được nhiều người theo học. Cùng với sự phát triển này, các võ sư cũng đã sáng tạo ra nhiều đòn đánh mới. Tuy nhiên, đến thời Minh Trị, thế kỉ XIX, Nhật Bản bước vào công cuộc hiện đại hóa, tăng cường tiếp cận văn minh phương Tây. Đây là lúc tầng lớp samurai suy yếu, Nhu thuật bị thất sủng vì nhiều người cho rằng, môn võ này đầy tính bạo lực và nguy hiểm.
![]() |
Các yếu tố nguy hiểm trong Nhu đạo được loại trừ để cho ra đời môn võ Judo |
Cũng vào thời điểm đó, thế giới võ thuật Nhật Bản chứng kiến sự ra đời của một môn võ mới thay thế Nhu thuật – môn võ Judo. Người sáng lập ra môn võ này là Kano Jigoro.
Lúc nhỏ, Jigoro là cậu bé thông minh nhưng thể chất ốm yếu, thường bị bạn bè bắt nạt. Nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe của mình, năm 18 tuổi, Jigoro bắt đầu theo học Nhu thuật. Tuy nhiên, sau một thời gian theo đuổi môn võ này, Jigoro nhận ra rằng, Nhu thuật là môn võ chiến đấu với những đòn nguy hiểm, dễ gây tổn thương cho con người. Từ đó, ông nghĩ ra cách bỏ đi các yếu tố bạo lực trong nhu thuật.
Jigoro đã dốc hết sức cho sự cải tiến Nhu thuật, loại trừ những kỹ thuật có hại và nguy hiểm của môn võ này để biến nó thành một môn võ có tính giáo dục thể chất và là phương pháp tốt rèn luyện tinh thần kỷ luật, thượng võ cho thanh niên.
Trong quá trình tìm tòi để sáng tạo các đòn thế mới, Jigoro đã nghiên cứu cả những tài liệu về y khoa và cơ thể người. Không chỉ có vậy, ông còn tạo ra những con búp bê có hình dáng giống con người để thử nghiệm sự tác động của kỹ thuật mới lên các khớp.
![]() |
Ông Kano Jigoro – người sáng lập ra môn võ này |
Năm 1882, Jigoro sáng lập môn võ Judo dựa trên nền tảng của Nhu thuật. Ông mở trường dạy võ tại ngôi đền Eishoji – nơi sau này trở thành Viện Kodokan – thánh địa của Judo. Số lượng môn đồ theo học tại võ đường giai đoạn đầu khá khiêm tốn, chỉ khoảng 10 người, nhưng đó lại là khởi điểm cho lịch sử phát triển hưng thịnh của Judo sau này.
Thanh Tâm