Kiriko là vật dụng thủy tinh được chạm khắc những đường nét hình học tinh tế, hoa văn trang nhã. Kiểu trang trí này giúp món đồ thủy tinh trong suốt càng trở nên lấp lánh.

Phần lớn sản phẩm dòng Edo-kiriko có màu trắng thuần khiết

Kiriko được sử dụng trong các bữa ăn. Trong bữa ăn hàng ngày, người Nhật rất chú trọng đến việc phối hợp những loại kiriko có kiểu dáng và hoa văn khác nhau cho từng món ăn phù hợp. Đồ thủy tinh khắc hoa văn kiriko góp phần tạo nên nhiều sắc thái trong sinh hoạt của người Nhật.

Trong ẩm thực, người Nhật rất xem trọng vẻ đẹp bề ngoài. Bên cạnh hương vị, sự tinh tế trong các món ăn còn thể hiện qua cách phối hợp giữa hình dáng, màu sắc của món ăn với các dụng cụ đựng kèm. Yếu tố này giúp kích thích vị giác lẫn thị giác của thực khách. Vẻ lấp lánh của đồ thủy tinh khắc hoa văn kiriko góp phần tạo nên danh tiếng cho ẩm thực Nhật Bản.

Kiriko thủy tinh khắc hoa văn có nhiều chủng loại khác nhau.

Edo-Kiriko. được sản xuất vào thế kỉ XIX, thời Edo. Đặc trưng của Edo-kiriko là vết cắt trên bề mặt sản phẩm và màu sắc, phần lớn sản phẩm thuộc dòng thủy tinh này đều có màu trắng thuần khiết.

Edo-kiriko được tán thưởng bởi sự mượt mà của những vết cắt. Nếu quan sát kỹ mặt cắt của sản phẩm, chúng ta dễ dàng nhận thấy vô số hoa văn hình học tinh xảo. Những mẫu hoa văn này giúp người sử dụng sản phẩm cầm nắm dễ dàng hơn.

Ngoài ra, do được làm từ loại kính trong, kết hợp với đường cắt phức tạp nên Edo-kiriko phản chiếu ánh sáng lung linh của cầu vòng ngũ sắc.

Đối trọng với Edo-kiriko là dòng sản phẩm thủy tinh được sản xuất tại thị trấn Satsuma, thuộc tỉnh Kagoshima hiện nay. Tên gọi chính thức của dòng sản phẩm này là Satsuma- kiriko.

Satsuma-kiriko ra đời vào thế kỉ XIX, khoảng cuối thời Edo. Khác với dòng sản phẩm thủy tinh khắc hoa văn Edo-kiriko chỉ tập trung vào màu trắng, các sản phẩm của Satsuma-kiriko chú trọng vào 2 tông màu đỏ và xanh. Ngoài ra, đường cắt trang trí trên thủy tinh Satsuma-kiriko cũng lớn hơn.

Satsuma-kiriko chú trọng vào 2 tông màu đỏ và xanh

Bên cạnh các yếu tố trên, sản phẩm thủy tinh Satsuma-kiriko còn có một đặc trưng quan trọng, đó là sử dụng phương pháp tạo màu nhạt dần. Khi nhìn vào bề mặt của các vết cắt trên nền thủy tinh, chúng ta có thể nhìn thấy màu sắc trang trí dọc theo đường cắt chuyển từ màu đỏ sậm ở trung tâm sang nhạt dần về hai bên. Kỹ thuật vẽ màu nhạt dần được đánh giá là kỹ xảo độc đáo ra đời tại Nhật Bản.

Kỹ thuật vẽ màu nhạt dần được đánh giá là kỹ xảo độc đáo ra đời tại Nhật Bản

Kỹ thuật trang trí thủy tinh kiriko không đơn thuần chỉ dùng để sản xuất bát đĩa phục vụ trong các bữa ăn mà nó còn được sử dụng trong nhiều mục đích khác, chẳng hạn như dùng làm chụp đèn trong lĩnh vực trang trí nội thất. Sản phẩm thủy tinh kiriko còn được sử dụng ở hệ thống đèn đường chiếu sáng tại các khu đô thị. Hoa văn trang trí trên các chụp đèn này thường là những đường cắt đơn giản. Không những thế, các nghệ nhân kiriko của Nhật Bản đã dùng thủy tinh để tạo ra mặt dây chuyền, vỏ đồng hồ và vô số mặt hàng trang sức khác. Mục tiêu của họ là đưa sản phẩm thủy tinh kiriko vào đời sống hàng ngày từ những vật dụng đơn giản đến các mặt hàng chất lượng cao.

Chuông gió làm từ thủy tinh

Thanh Tâm