Quảng cáo
Giới thiệu
BẢN CHẤT TỪ MỘT VỤ ÁN HÌNH SỰ…
Ngày 30/10/2009, Viện kiểm sát Nhân dân Thành phố Vĩnh Long (Tỉnh Vĩnh Long) ra quyết định đình chỉ vụ án hình sự đối với ông Nguyễn Mạnh Hoàng – chủ (DNTN) tiệm vàng Ba Hoàng (gọi tắt là DN Ba Hoàng) về hành vi trốn 108 triệu tiền thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Hiện tại, các cơ quan chức năng thuộc tỉnh Vĩnh Long không đủ cơ sở buộc tội DN này trốn thuế. Tuy nhiên, việc cơ quan Thuế ra quyết định truy thu, xử phạt hành chính DNTN Ba Hoàng có đúng hay không, bản chất và quá trình diễn biến vụ việc lại là một vấn đề… Để rộng đường dư luận, Thời báo Tài chính Việt Nam thông tin diễn biến vụ việc, nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn bản chất vụ việc này…
Từ dòng lợi nhuận của một pháp nhân…
DNTN Ba Hoàng, do ông Nguyễn Mạnh Hoàng là chủ, trụ sở tại số 19 đường 3/2 – phường 1 – TXVL (nay là TPVL). Ngành nghề kinh doanh gồm : kinh doanh và gia công vàng, dịch vụ cầm đồ. Tuy nhiên, doanh nghiệp này sau đó đã đề nghị và được Sở Kế hoạch – Đầu tư tỉnh Vĩnh Long bổ sung thêm ngành nghề kinh doanh : đầu tư, xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật khu dân cư tập trung, các loại nhà ở phục vụ nhân dân vào các năm 2002 và 2006.
Theo tài liệu thanh tra thuế đối với DNTN Ba Hoàng của Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long, ngày 17/10/2002, ông Nguyễn Mạnh Hoàng, đại diện cho 2 người cùng hùn vốn là bà Đặng Thị Đệ và bà Nguyễn Thị Tú Linh, ký hợp đồng mua lô đất có diện tích 5.101,2 m2 (thuộc thửa 91, tờ bản đồ số 8, tại khóm 2 – phường 3 – TXVL), với đơn giá 130.000 đồng/ m2 (tổng giá trị 663 triệu 286 ngàn đồng) của ông Nguyễn Văn Lủ. Ngày 15/6/2003, UBND TXVL cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng lô đất trên (mang số W899993) cho ông Hoàng. Đến ngày 2/7/2003, nhóm người hùn vốn trên tiến hành định giá lô đất, với đơn giá 180.000 đồng/ m2 (tổng giá trị lô đất lên 918.396.000 đồng), sau đó chia, tách lô đất cho các cá nhân hùn vốn. Theo đó, ông Hoàng nhận chuyển nhượng 2.597,8 m2; bà Đặng Thị Tinh đại diện cho bà Đặng Thị Đệ nhận 2.504,4 m2.
Tại tờ trình ngày 29/5/2002 của Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Hoàn Mỹ, trụ sở 58A đường Đinh Tiên Hoàng – TXVL, cùng với đơn vị hợp tác – DNTN Ba Hoàng – gửi UBND và Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Long đề nghị được đầu tư xây dựng khu dân cư có diện tích 4 ha theo quy hoạch (trong đó gồm có cả diện tích đất nêu trên của ông Hoàng). Ngày 14/8/2003, UBND tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định số 2596, đồng ý giao cho Công ty TNHH Hoàn Mỹ hoàn chỉnh hồ sơ, công bố quy hoạch chi tiết chia lô khu nhà thuộc khóm 2 – phường 3 – TXVL để triển khai thực hiện đầu tư giai đoạn 1. Tuy nhiên, sự hợp tác của 2 DN không thành do Công ty Hoàn Mỹ không đủ năng lực, phải chuyển giao dự án cho Công ty Xây dựng và Phát triển nhà Vĩnh Long (Công ty PT nhà) thực hiện. Vì vậy, DNTN Ba Hoàng không chuyển nhượng quyền sử dụng đất của mình trong dự án cho Công ty PT nhà.
Ngày 24/8/2004, DNTN Ba Hoàng (tại tờ trình số 02/TT/2004 gửi UBND và Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Long) đề nghị được tách phần diện tích lô đất thuộc sở hữu DNTN Ba Hoàng ra thành tiểu dự án, để DN này chủ động thực hiện theo quy hoạch. Từ đó, DNTN Ba Hoàng tiến hành tách thửa thửa đất trên để chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho 11 cá nhân khác, với tổng diện tích 1.264,1 m2, tương ứng tổng số tiền 614.875.000 đồng, lợi nhuận 387.337.000 đồng.
Kết quả giám định của cơ quan chức năng
Căn cứ thông báo kết luận giám định số 755/TB-CT ngày 12/12/2007 của giám định viên tư pháp thuộc Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long, Cơ quan cảnh sách điều tra (CQCSĐT) – Công an tỉnh Vĩnh Long kết luận : số tiền thuế TNDN từ hoạt động chuyển nhượng 2 thửa đất cho các cá nhân là Trầm Thuý Hằng, Nguyễn Văn Trí và Trầm Chí Thuyền, có diện tích 267,2 m2 phát sinh năm 2007 là 47.300.500 đồng cộng với 108.373.300 đồng từ đợt chuyển nhượng 11 thửa đất nêu trên, tổng cộng 155.673.800 đồng. Số tiền này, DNTN Ba Hoàng đã không kê khai nộp thuế và “hành vi cấu thành tội trốn thuế với số tiền là 108.373.300 đồng”.
Theo kết luận của CQCSĐT, ngoài 2 nội dung DNTN Ba Hoàng vi phạm pháp luật thuế trên đây, thời điểm cuối tháng 5/2004, ông Nguyễn Mạnh Hoàng đã bắt tay góp vốn với một số cá nhân có quan hệ cộng tác với Công ty phát triển nhà nhằm liên kết và trực tiếp điều hành, kinh doanh đất dự án khu đô thị mới tại khóm 2 – phường 3 – TXVL do Công ty PT nhà là chủ đầu tư. Sau đó, ông Hoàng đã cử ông Lưu Văn Lực, cán bộ Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long làm đại diện ký các hợp đồng chuyển nhượng đất với Công ty PT nhà.
Từ 29/5/2004 đến 3/6/2004, ông Lực đã nhận chuyển nhượng 3 thửa đất thuộc 3 chủ sở hữu tại khóm 2 – phường 3 – TXVL có tổng diện tích 2.693,1 m2 và số vốn đầu tư 932.036.200 đồng cho Công ty PT nhà do ông Nguyễn Hữu Hân đại diện với tổng giá trị 1.346.650.000 đồng, mang lại khoản lợi nhuận cho ông Hoàng với số tiền là 443.613.800 đồng. Cũng trong thời điểm tháng 6/2004, ông Hoàng tiếp tục cử ông Lực nhận chuyển nhượng 5 thửa đất thuộc 3 chủ sở hữu khác tại khu vực trên với tổng diện tích 5.370,8 m2, tổng mức đầu tư là 1.341.392.000 đồng cho Công ty PT nhà. Lần này, Công ty PT nhà đã cử bà Nguyễn Thị Kim Hoa, với tư cách cá nhân ký hợp đồng, mang về cho ông Hoàng 806.968.000 đồng tiền lãi, nâng tổng mức lợi nhuận từ chuyển nhượng 8 thửa đất nêu trên đây là 1.250.581.000 đồng.
Căn cứ vào kết luận giám định về thuế, DNTN Ba Hoàng phải nộp thuế TNDN từ 2 khoản lợi nhuận trên là 434.628.900 đồng. Tuy nhiên, trong quá trình kinh doanh, DNTN Ba Hoàng đã không kê khai và thực hiện nghĩa vụ đối với khoản thuế này (theo quy định tại các điều 12, 13, 14 Nghị định số 164/2003/NĐ-CP, ngày 22/12/2003 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành luật thuế TNDN).
Từ những vi phạm đã nêu trên, ngày 2/8/2007, CQCSĐT – Công an tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố ông Nguyễn Mạnh Hoàng về hành vi trốn thuế. Tuy nhiên, ngày 30/10/2009, Viện Kiểm sát nhân dân TPVL đã ra quyết định số 03/2009/QĐ-VKS, đình chỉ vụ án với lý do : Trong quá trình điều tra, ông Nguyễn Mạnh Hoàng – chủ DNTN Ba Hoàng – đã tự nguyện nộp lại toàn bộ số tiền 108 triệu đồng trốn thuế… Nhưng vào ngày 16 và 17/8/2010, DNTN Ba Hoàng đã có đơn khiếu nại về các quyết định truy thu khoản thuế trên và quyết định xử phạt của Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long với lý do : DNTN Ba Hoàng không thuộc đối tượng chịu thuế TNDN và xử phạt hành chính …
Vì sao Tổng Cục thuế có công văn chỉ đạo Cục Thuế thực hiện chức năng thanh tra đối với DNTN Ba Hoàng
Ngày 31/03/2010, Tổng cục Thuế ra văn bản số 1015/TCT-TTr, chỉ đạo Cục Thuế tỉnh Vĩnh long thực hiện chức năng thanh tra thuế đối với DNTN Ba Hoàng nhằm xác định hành vi trốn thuế, số tiền thuế đã trốn để xử phạt theo trình tự thủ tục và thẩm quyền (quy định tại Thông tư số 61/2007/TT-BTC ngày 14/6/2007 của Bộ Tài chính)
Dựa trên kết quả thanh tra, Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định số 267/QĐ-CT ngày 9/8/2010 về việc xử lý truy thu số tiền thuế TNDN với số tiền được xác định là 156.484.648 đồng và quyết định 268/QĐ-CT ngày 9/8/2010 về xử phạt một lần số thuế nêu trên đối với DNTN Ba Hoàng. Theo khoản 3, điều 23, chương V, Luật thuế TNDN quy định : “Khai man thuế, trốn thuế thì ngoài việc phải nộp đủ số thuế theo quy định của luật này, tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm, còn bị phạt tiền từ một đến năm lần số thuế vi phạm… ”
Theo ông Hoàng, hoạt động chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại thửa 91, tờ bản đồ số 8 là do cá nhân đăng ký và giao dịch, số đất trên không hợp thức hoá vào tài sản doanh nghiệp vì được mua từ tiền cá nhân, DN không nhận chuyển nhượng, không đứng tên đăng ký quyền sử dụng đất và không có kinh doanh bất động sản…
Tuy nhiên, cơ quan Thuế địa phương lập luận rằng, việc DNTN Ba Hoàng đăng ký thay đổi ngành nghề lần 2, gồm : “kinh doanh và gia công vàng, dịch vụ cầm đồ, đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật khu dân cư tập trung, các loại nhà ở phục vụ nhân dân” vào giấy đăng ký kinh doanh, ngày 9/5/2002 và lần 3 vào ngày 13/9/2006, với cùng nội dung và mức vốn đăng ký đầu tư 3,6 tỷ đồng không ngoài mục đích hợp pháp hoá các hoạt động kinh doanh đất đai của DN này sau đó. Mặt khác, tại thời điểm hợp tác với Công ty TNHH xây dựng Hoàn Mỹ cuối tháng 5/2006, ông Hoàng đã đưa toàn bộ diện tích 2.597,8 m2 đất đứng tên DNTN Ba Hoàng, nhằm làm chủ dự án xây dựng nơi đây thành khu dân cư mới theo quy hoạch. Nguyện vọng trên đã được UBND tỉnh Vĩnh Long phê duyệt tại quyết định số 2596/QĐ-UBT ngày 14/8/2003 giao cho Công ty TNHH Hoàn Mỹ thực hiện dự án.
Cơ quan Thuế làm đúng chức năng và thẩm quyền – Dư luận và người trong cuộc…
Dư luận cho rằng, DNTN Ba Hoàng lợi dụng hợp tác làm dự án, nhằm vừa chuyển đổi mục đích sử dụng đất vườn sang đất ở, nâng cao giá trị lô đất. Ông Nguyễn Văn Phong, Phó Phòng Thanh tra Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long cho biết : “Thực tế, khi sự hợp tác với Công ty TNHH Hoàn Mỹ không thành, tại tờ trình số 02/TT.2004 của DNTN Ba Hoàng gửi UBND và Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Long xin được tách phần đất của DNTN Ba Hoàng thành tiểu dự án “để chủ động triển khai thực hiện đúng dự án chung đã được phê duyệt”. Do đó, mọi giao dịch của lô đất đã góp làm vốn dự án, phải được xem là tài sản của DN và là đối tượng chịu thuế TNDN… ”. Ông Phong cho biết thêm, tại biên bản lấy lời khai ngày 29/8/2007 (bút lục số 123), ông Nguyễn Mạnh Hoàng đã thừa nhận với cơ quan điều tra : “Tôi tên Nguyễn Mạnh Hoàng, bản thân là chủ DNTN Ba Hoàng, có đăng ký kinh doanh bất động sản. Khi tôi tiến hành hoạt động kinh doanh đất nêu trên có lãi mà không kê khai và nộp thuế TNDN là không đúng theo Luật thuế. Phần này tôi xin tự nguyện khắc phục hậu quả bằng cách nộp lại số tiền mà tôi đã trốn thuế TNDN”.
Trã lời câu hỏi, tại sao cơ quan chức năng đã có thông báo đình chủ vụ án mà cơ quan Thuế vẫn tiếp tục thanh tra DNTN Ba Hoàng, ông Trương Hải Phương – Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long cho biết : "Cơ quan Thuế thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền theo Luật Quản lý thuế, không phụ thuộc vào quá trình và kết quả của cơ quan điều tra".
Tại bản kết luật điều tra của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long còn cho thấy, có dấu hiệu khuất tất trong quan hệ các giao dịch nhận chuyển nhượng đất giữa ông Nguyễn Mạnh Hoàng và ông Nguyễn Hữu Hân (nguyên Giám đốc Công ty PT nhà) và Nguyễn Kim Trang. Tuy nhiên, cơ quan Cảnh sát điều tra tách hành vi khuất tất trên đây để " … tiếp tục điều tra xử lý sau".
Trường Sơn – Theo Thời báo Tài chính Việt Nam số 117 – 118
