Các cuộc biểu tình chống chính phủ yêu cầu Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh từ chức sau 32 năm cầm quyền vẫn đang diễn ra, bất chấp các nỗ lực hòa giải. Tổng thống tuyên bố sẽ chỉ từ nhiệm sau khi Quốc hội tổ chức bầu cử và thiết lập chế độ dân chủ vào tháng 1/2012. Tuyên bố này ngay lập tức đã bị phe đối lập phản đối, họ cho rằng, việc ra đi của Tổng thống là điều cần thiết. Theo các nhà quan sát, nguy cơ một cuộc nội chiến giữa phe đối lập và những người bảo vệ trung thành của nhà lãnh đạo Yemen đang dần hiện ra.

Các cuộc biểu tình quy mô lớn đã diễn ra tại Yemen suốt từ cuối tháng 1/2011 đến nay

Các cuộc biểu tình quy mô lớn đã diễn ra tại Yemen suốt từ cuối tháng 1/2011 đến nay. Nhiều cuộc đụng độ gần đây giữa lực lượng cảnh sát và người biểu tình ở nhiều thành phố đã nhuốm màu bạo lực. Theo số liệu của Tổ chức ân xá quốc tế, đã có ít nhất 95 người biểu tình thiệt mạng trong các vụ đụng độ với cảnh sát và hàng ngàn người khác bị thương.

Cũng như nhiều nước Trung Đông và Bắc Phi khác, Yemen rơi vào tình trạng bất ổn khi mâu thuẫn giữa phe đối lập với Tổng thống Saleh không tìm được thỏa hiệp trên bàn đàm phán. Lên nắm quyền cách đây 3 thập kỷ, ông Saleh sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 9/2013. Tuy nhiên, trong bối cảnh làn sóng “cách mạng hoa nhài” lan rộng ở Trung Đông, phe đối lập muốn nhân cơ hội này gây sức ép để buộc ông Saleh phải rời bỏ quyền lực.

Đã có lúc, tình hình tưởng như đã thoát khỏi vòng kiểm soát của ông Saleh khi một số quan chức chính phủ và tướng lĩnh cao cấp quay sang ủng hộ phe đối lập. May mắn là cho đến nay, tỷ lệ ủng hộ ông Saleh, nhất là ở thủ đô Sanaa, vẫn cao hơn so với phe đối lập. Đặc biệt, quân đội luôn khẳng định ủng hộ và sẽ bảo vệ tổng thống trước các “cuộc đảo chính chống lại nền dân chủ”. Hội đồng quốc phòng tối cao Yemen cũng tuyên bố ủng hộ ông Saleh.

Để thoát khỏi tình thế bế tắc, Tổng thống Saleh đã có những nhượng bộ khi để ngỏ khả năng từ chức vào tháng 1/2012 sau khi tổ chức bầu cử quốc hội trước thời hạn, chứ không đợi đến khi nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 9/2013. Ông Saleh cũng kêu gọi chấm dứt biểu tình để mở đường cho các cuộc đàm phán về việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình.

Tuy nhiên, đề nghị của ông Saleh đã không được các đảng phái đối lập chấp thuận. Phe đối lập kiên quyết yêu cầu tổng thống ngay lập tức chuyển giao quyền lực cho Phó Tổng thống Abdurabu Mansour Hadi, xem đây là điều kiện để họ có thể chấp nhận đàm phán về một thỏa thuận cho giai đoạn chuyển tiếp.

Họ cũng yêu cầu thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc lâm thời bao gồm đại diện của các đảng phái chính trị, thanh niên và giới doanh nghiệp; thành lập một hội đồng quân sự lâm thời gồm các sĩ quan có uy tín trong quân đội và lập một ủy ban bầu cử chịu trách nhiệm tổ chức trưng cầu ý dân về cải cách hiến pháp và tuyển cử.

Tất nhiên, những đòi hỏi trên không được ông Saleh chấp thuận. Trả lời phỏng vấn của kênh truyền hình Al-Arabiya, Tổng thống Saleh khẳng định, ông không tham quyền cố vị, đồng thời nhấn mạnh rằng, đàm phán là biện pháp duy nhất có thể giúp quốc gia Đông Bắc Phi này không rơi vào cuộc nội chiến.

Còn nhớ trong quá khứ, phải đến năm 2008, Yemen mới thoát khỏi các cuộc xung đột sắc tộc. Chính vì thế, theo các nhà quan sát, nếu hai bên đối đầu, quyết không chịu nhượng bộ thì nguy cơ một cuộc nội chiến lần nữa chắc chắn sẽ thành hiện thực.

Anh Bằng