Hầu hết các loài động vật thuộc lớp côn trùng đều có khả năng nhả tơ kết tổ. Nhắc đến tơ, có lẽ, chúng ta đều nghĩ ngay đến tằm – một loài sâu có thể nhả ra loại tơ rất tốt. Nhưng không chỉ có tằm, thế giới tự nhiên còn có rất nhiều loài côn trùng bé nhỏ có khả năng nhả tơ tuyệt vời.

Trong cơ thể của các loài côn trùng nhả tơ có một bộ phận có thể sản xuất ra chất dịch nhờn có chứa protein. Lượng protein này có khả năng kết đông tạo thành những sợi chỉ mảnh. Những sợi chỉ, hay còn gọi là những sợi tơ, do côn trùng tạo ra có kích thước nhỏ hơn cả tóc của con người nhưng lại rất dai chắc.

Tơ của côn trùng có rất nhiều loại, trong đó, loại tơ cuộn được xem là loại lý tưởng nhất. Loại này không những có độ đàn hồi cao mà tính năng chống trả kẻ địch rất hiệu quả. Nó cũng có tính năng truyền dẫn những rung động rất tốt và có một số hạt tròn nhỏ nằm trên sợi tơ nhằm hấp dẫn con mồi. Đó chính là vũ khí tuyệt vời mà các loài côn trùng nhả tơ có được.

Nhện được mệnh danh là bậc thầy trong lĩnh vực sản xuất tơ

Nhện được mệnh danh là bậc thầy trong lĩnh vực sản xuất tơ. Mạng tơ của loài nhện có nhiều kiểu khác nhau và con người xem sản phẩm này của chúng là những kiệt tác của thế giới tự nhiên. Kết quả của sự phức tạp và tinh vi trong mạng tơ của nhện chính là cạm bẫy giết chết con mồi.

Mạng nhện có nhiều kiểu dáng và kích thước, chủ yếu phụ thuộc vào không gian và sở trường săn mồi của từng loài nhện. Vì vậy, chức năng của mỗi kiểu mạng tơ cũng có sự khác biệt.

Trong hàng ngàn loài côn trùng có khả năng nhả tơ, loài sâu đo Geometridae được nhiều nhà khoa học chú ý đặc biệt. Nhờ vào những sợi tơ, loài sâu này có thể nằm ngủ lơ lửng và khi muốn trở về nhà, sâu đo chỉ cần thu gọn lại sợi tơ của mình mà thôi.

Một con sâu đo Geometridae với sợi tơ của chính nó tạo ra

Những mạng tơ màu sậm được đánh giá là nơi ẩn nấp tuyệt vời hơn cả. Dưới ống kính hiển vi, người ta thấy rằng, mạng tơ của loài tằm là phức tạp nhất. Nhờ sự bảo bọc, che chắn của mạng tơ mà các loài côn trùng có được sự an toàn trong quá trình lột xác.

Mạng của tơ tằm là phức tạp nhất

Tác dụng quan trọng nhất của mạng tơ là cái bẫy bắt giữ con mồi. Đây là cách giúp chủ nhân của chúng có được bữa ăn no bụng mà không phải vất vả kiếm mồi. Nhưng mạng tơ vẫn còn một công dụng mà ít ai quan tâm đến. Chủ nhân của các sợi tơ xem đấy là phuơng tiện giao thông, giúp di chuyển từ nơi này đến nơi khác được nhanh hơn. Trên đường đi, chúng có thể truyền tin tức cho nhau và dễ dàng giao lưu kết bạn.

Các mạng tơ không chỉ có tính đàn hồi mà còn có một mùi hương rất đặc trưng, mùi hương đó là chất Pheromone từ cơ thể chúng tiết ra. Chỉ có chúng mới có thể phân biệt được mùi hương này. Những sợi tơ tỏa ra mùi hương còn có tác dụng hướng dẫn đường di chuyển cho những con sâu, nhờ đó mà chúng không bị lạc đường. Trong quá trình di chuyển, lũ sâu tiếp tục tẩm chất chất Pheromone lên sợi tơ. Bằng cách này chúng không chỉ ghi dấu đường về mà còn thông báo cho những con sâu khác trong tổ biết đường tìm đến nơi có thức ăn.

Loài sâu phát ra ánh sáng xanh lam nhả tơ với những hạt châu to để bẫy mồi

Có một loài sâu có khả năng phát quang sinh sống trong một hang động trên đảo Tasmania ở Australia. Chúng có khả năng bày trận bắt mồi bằng mạng tơ. Trên mình của loài côn trùng này phát ra ánh sáng lấp lánh màu xanh lam và nó cũng nhả ra loại tơ có thể phát ánh sáng màu xanh lam. Độc đáo nhất là hạt châu to nằm lơ lửng ở phía cuối sợi tơ. Khi quan sát gần, những hạt châu này chẳng có gì đặc biệt, nhưng đó chính là cạm bẫy trong thế trận mà loài sâu phát quang này đã bày ra. Những hạt châu này chính là một loại chất nhờn có tác dụng kết dính. Những hạt châu phát quang lấp lánh có sức quyến rũ đặc biệt đối với loài muỗi.

Những con sâu lông và sâu vàng trong chiếc tổ tơ của chúng

Đối với loài sâu lông, ngụy trang luôn là công việc quan trọng nhất. Chúng còn được mệnh danh là những nhà thợ dệt khéo léo. Sâu lông và loài sâu vàng Tent Caterpillar là những kẻ ăn rất tham ăn. Nhờ vào những đường tơ mềm mại chằng chịt đan xen nhau mà đàn sâu vàng có thể di chuyển đến những chiếc lá rồi thỏa thích đánh chén. Trong điều kiện không khí ẩm, những sợi tơ của chúng bị co rút lại, kết quả là những chiếc lá bị kéo gộp lại tạo thành cái tổ ấm áp cho chúng. Trong ổ tơ này, chúng có được nơi ấm áp tránh cái lạnh và nhất là lẫn tránh khỏi sự truy bắt của các loài chim sâu.

Gia Nữ