Ảnh minh họa: internet

Đây là chủ đề hội thảo trong khuôn khổ Chiến dịch vận động chính sách của doanh nghiệp Việt Nam đối với Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam –EU do Phòng TM&CN Việt Nam tổ chức sáng hôm qua (2/3) tại Hà Nội nhằm trao đổi thông tin và lấy ý kiến đóng góp của đại diện các cơ quan hữu quan, chuyên gia kinh tế và hiệp hội doanh nghiệp về việc nghiên cứu, đánh giá tác động FTA một khi hai bên đạt được thỏa thuận đàm phán và đi đến ký kết FTA.

 Quan hệ thương mại Việt Nam –EU trong những năm gần đây đã có bước phát triển mạnh mẽ và đầy ấn tượng. EU –một khu vực kinh tế đa dạng với 27 quốc gia thành viên đã trở thành một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. Năm 2010, EU đứng thứ hai trong các nước xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và đứng thứ năm trong nhập khẩu vào Việt Nam. Trong khi đó Việt Nam tuy hiện tại vẫn là một đối tác nhỏ của EU (đứng thứ 31 trong nhập khẩu vào EU và thứ 41 trong xuất khẩu của EU) nhưng đầy tiềm năng với một nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng và một thị trường dân số trẻ với sức hấp thụ hàng hóa, dịch vụ lớn, một địa chỉ đầu tư hấp dẫn, ổn định…

Từ góc độ Chính phủ, Việt Nam và EU đã ký Hiệp định khung về hợp tác và phát triển năm 1995. Tiếp đó là những kế hoạch, chương trình nhằm tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai bên. Năm 2010 Việt Nam và EU hoàn thành đàm phán và ký tắt Hiệp định đối tác, hợp tác toàn diện (PCA). Lãnh đạo cấp cao hai bên cũng đã thể hiện đồng thuận trong việc xem xét nghiên cứu khả năng đàm phán một Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa hai bên.

Trong bối cảnh này việc đàm phán và ký kết một FTA giữa Việt Nam và EU được xem là bước đi nhiều khả năng được thực hiện hóa trong thời gian tới đây. Với tính chất là một cam kết mở cửa thị trường mạnh và sâu trong hầu hết các lĩnh vực thương mại (hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ…), FTA Việt Nam –EU nếu được đàm phán và ký kết sẽ có tác động như thế nào đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và các ngành kinh tế nói riêng.

Phân tích về lợi ích và thách thức về hiệu quả của FTA, giáo sư Claudio Dordi –chuyên gia MUTRRAP III cho biết: Theo nghiên cứu một số FTA mà EU đã ký với các nước đang phát triển có điều kiện tương đồng với Việt Nam cho thấy các FTA này đều có tác động khả quan đến nền kinh tế các nước này. Ví dụ, FTA Mexico –EU có hiệu lực từ năm 2000 đã tác động  mạnh mẽ tích cực đến trao đổi thương mại giữa hai bên. Thương mại song phương tăng 207%  năm 2008 so với năm 1999, trong đó xuất khẩu tăng 228% và nhập khẩu tăng 196%. Lao động việc làm chuyển giao công nghệ được cải thiện rõ rệt. Tương tự, trao đổi thương mại giữa Nam Phi và EU cũng tăng mạnh kể từ khi FTA giữa hai bên được có hiệu lực năm 2000 với nhập khẩu từ EU vào Nam Phi năm 2008 tăng 160% so với 2001 và xuất khẩu tăng 143%.

Đối với Việt Nam, nghiên cứu của MUTRAP III về các tiềm tàng của FTA giữa Việt Nam -EU đến các khía cạnh của nền kinh tế cũng cho kết quả tích cực. Cụ thể, xuất khẩu của Việt Nam sang EU có thể tăng trưởng trung bình 4%/năm )6% đối với các mặt hàng mà Việt Nam có thế mạnh: dệt may, da giày, đồ gỗ với mức cắt giảm thuế quan có thể đến 0%). Trong khi đó nhập khẩu cũng có thể tăng 3,1%/năm do các cam kết mở cửa thị trường trong nước. Đầu tư trực tiếp từ EU sang Việt Nam có thể tăng nhờ cam kết mức độ tự do cao hơn và chất lượng đầu tư sẽ được cải thiện hơn. Các tác động như giá cả trong nước và mức lương và việc làm cho người lao động cũng có thể được cải thiện đáng kể… Nghiên cứu tác động dự kiến của FTA đối với nhiều ngành kinh tế cũng cho thấy những con số hết sức khả quan. Tuy nhiên, giáo sư Claudio cũng cảnh báo các FTA đã ký của Việt Nam, vẫn có thể có những ngành những đối tượng chịu tác động bất lợi  từ việc mở cửa thị trường theo FTA.

Đại diện của một số Hiệp hội doanh nghiệp cho rằng cần phải đối mặt với nước thách thức, bất lợi từ FTA nhưng về lợi ích lâu dài thì Việt Nam nên đàm phán và ký kết FTA, bởi có FTA chúng ta sẽ tận dụng được nhiều lợi ích như ngành dệt may chẳng hạn, chủ yếu là làm gia công xuất khẩu thực chất là ta xuất khẩu lao động… cho nên có FTA lộ trình giảm thuế được thực hiện sẽ rất có lợi; đối với ngành giấy hợp tác với EU chúng ta có nhiều cái lợi nhất là  trong bảo vệ môi trường, học hỏi được kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ về tái chế giấy…

Theo Báo Công Thương Điện tử

Q