Vụ tai nạn máy bay xảy ra hôm 10/4 vừa qua khiến Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski cùng hàng chục quan chức cấp cao của nước này thiệt mạng. Theo giới phân tích, thảm họa trên sẽ tác động rất lớn lên chính trường Ba Lan trong thời gian tới.

Vợ chồng Tổng tống cùng đòan đã bị tử thương

Tác động rõ nhất là Ba Lan phải tổ chức bầu cử sớm trước tháng 7. Theo kế hoạch ban đầu, bầu cử sẽ diễn ra vào tháng 10 và nhiều người tin rằng, Tổng thống Kaczynski sẽ ra tranh cử nhiệm kỳ 2 mặc dầu ông chưa công bố ý định.

Vụ tai nạn máy bay ở Smolensk trên lãnh thổ Nga, không chỉ cướp đi sinh mạng của Tổng thống Ba Lan, nó còn tác động sâu sắc tới các đảng chính trị chủ chốt ở nước này. Tuy nhiên, ảnh hưởng lớn nhất có lẽ là với đảng Luật pháp và Công lý, phe đang được dẫn dắt bởi Jaroslaw Kaczynski, người em song sinh của vị Tổng thống quá cố.

Mặc dù vậy, thảm kịch hôm 10/4 không tạo ra một khoảng trống quyền lực. Ở Ba Lan, quyền hành pháp thuộc về chính phủ. Theo Hiến pháp, Chủ tịch Quốc hội đương nhiệm, ông Bronislaw Komorowski, sẽ tạm quyền Tổng thống và nhiệm vụ của ông là công bố ngày bầu cử. Cuộc bầu cử đó có thể sẽ chịu ảnh hưởng từ thảm họa máy bay rơi. Thế nhưng, một số nhà bình luận lại không cho rằng, sự cảm thông đó sẽ tác động tới số phiếu dành cho đảng đối lập.

Hiện, chưa rõ đảng Luật pháp và Công lý sẽ chỉ định ai làm ứng viên Tổng thống mặc dầu một nghị sĩ thuộc đảng này tiết lộ rằng, ông Jaroslaw sẽ ứng cử trên cương lĩnh tiếp tục thực hiện công việc của anh trai. Ông Jaroslaw Kaczynski vẫn chưa đưa ra bất kỳ lời bình luận nào về các kế hoạch của đảng ông.

Nhưng bất cứ nhân vật nào được đảng Luật pháp và Công lý lựa chọn cũng sẽ phải cạnh tranh với Chủ tịch Quốc hội Bronislaw Komorowski, người được đảng cầm quyền Diễn đàn Dân sự đề cử làm ứng viên.

Cả đảng Luật pháp và Công lý lẫn đảng cánh tả SLD đều mất nhiều ứng viên trong vụ tai nạn máy bay ở Nga. Sẽ có một chiến dịch vận động ngắn ngủi và chiến dịch đó chịu ảnh hưởng từ tâm trạng của người dân cả nước.

Tuy nhiên, những rạn nứt đầu tiên đã xuất hiện liên quan tới quyết định của gia đình cố tổng thống khi cho mai táng ông và đệ nhất phu nhân tại khu lăng mộ quốc gia Ba Lan.

Hàng trăm người biểu tình đã đổ xuống các đường phố ở Krakow đêm 13/4, họ cầm biểu ngữ phản đối mai táng Tổng thống cạnh các vị vua, vị thánh và anh hùng dân tộc.
Bài bình luận đăng trên trang nhất của một tờ báo Ba Lan cho rằng, nơi an nghỉ của vợ chồng Tổng thống phải ở Warsaw, cạnh các Tổng thống tiền nhiệm hoặc ở nhà thờ lớn của thành phố hoặc ở nghĩa trang Powazki.

Thanh Tâm