Nhân viên Cty TNHH Thiên Lộc phỏng vấn người tìm việc tại Sàn Giao dịch việc làm Tp Cần Thơ.

Hiện ĐBSCL có quy mô dân số toàn vùng hơn 18 triệu người, trong đó gần 60% trong độ tuổi lao động với đại bộ phận người dân làm nghề nông, thủy sản và sinh sống chủ yếu tại nông thôn. Theo ông Vương Bình Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, lực cản khiến nền kinh tế khu vực ĐBSCL chậm phát triển là nguồn nhân lực các tỉnh ĐBSCL đang thừa lượng, thiếu chất. Nguyên nhân, là giáo dục – đào tạo ở khu vực quá thấp kém, vào loại nhất, nhì so với các vùng khác.

Tổng cục Dạy nghề Bộ LĐ-TB&XH cho biết tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề của khu vực năm 2008 mới đạt 20,8% so với mức bình quân 25% của cả nước và có sự chênh lệch giữa các địa phương. Cao nhất là Cần Thơ với 35,2%, tiếp theo là Long An với 24% trong khi Bến Tre mới 11,4%, Hậu Giang: 13,1% và Kiên Giang: 15,4%.

Một nghiên cứu của tiến sĩ Bùi Thị Thanh và thạc sĩ Nguyên Xuân Hiệp còn cho thấy một khía cạnh khác: Cơ cấu lao động được đào tạo tại khu vực ĐBSCL đang mất cân đối nghiêm trọng. Cụ thể, tương quan giữa lực lượng lao động theo các cấp trình độ đào tạo giữa cao đẳng – đại học, trung cấp và công nhân kỹ thuật là 1:1,24:4,81. Điều này cho thấy còn quá xa so với cơ cấu lao động tối ưu là 1:4:20. Tương tự, theo ngành nghề hoạt động kinh tế, nông nghiệp và thủy sản là khu vực kinh tế ĐBSCL có quy mô lớn, tốc độ tăng trưởng cao thì tỉ lệ lao động được đào tạo lại chiếm tỷ trọng thấp, trong khi các ngành nghề chưa phát triển như công nghiệp, xây dựng, dịch vụ lại chiếm tỉ trọng cao với tỉ lệ tương ứng: 9,53%; 34,26% và 30,56%.

Việc bố trí sử dụng nguồn nhân lực cũng là một vấn đề đáng quan tâm của các tỉnh thuộc khu vực ĐBSCL. Số lượng lao động được bố trí không phù hợp với chuyên ngành đào tạo chiếm một tỷ lệ khá cao. Thời gian qua, nhiều tỉnh ban hành chính sách thu hút nhân lực, nhân tài nhưng chưa đủ sức hấp dẫn, vì môi trường làm việc, tiền lương và các chế độ đãi ngộ khác chậm được cải thiện.

Doanh nghiệp "kêu" chất lượng lao động!

Ông Lưu Thanh Hùng, Giám đốc công ty TNHH NOP (tại Cần Thơ) bức xúc: Qua thực tế tuyển dụng, đào tạo của công ty, lực lượng công nhân ở địa bàn ĐBSCL đã bộc lộ nhiều yếu điểm. Đó là, trình độ văn hoá của công nhân rất thấp. Thống kê ở 5 doanh nghiệp sản xuất thi công xây dựng, có đến 90,4% công nhân có trình độ dưới 9/12, trong đó, khoảng 71,7% công nhân có trình độ dưới 6/12. Từ trình độ học vấn thấp trên nên ý thức về nghề và tác phong công nghiệp cũng thấp. Một giám đốc công ty than phiền, đối với công nhân đã qua đào tạo, nhiều người thiếu tính nhạy bén với công việc và thiếu cả kiến thức được đào tạo. Vừa qua, công ty nhận 5 thực tập sinh kế toán của hai trường trung cấp dạy nghề trên địa bàn TP Cần Thơ. Trong quá trình thực tập, các em không vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế, rất bỡ ngỡ với các sổ sách, chứng từ kế toán, các phiếu thu chi không biết viết mấy liên. Thậm chí hoá đơn GTGT không biết có mấy liên và ghi cho đúng theo luật Thuế.

Tương tự, ông Nguyễn Quốc Vững, Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm Thanh niên TP Cần Thơ nhận xét, người lao động khu vực ĐBSCL còn yếu về nhận thức và văn hoá nghề. Nhiều người lao động mong muốn thu nhập cao, nhưng không thấy rằng mình có đáp ứng được yêu cầu của công việc hay không; tính chủ động, sáng tạo trong công việc, tính hoà nhập với cộng đồng và môi trường làm việc yếu.

Theo Tấn Hùng (Công Thương)