Cải xoong, tên khoa học Nasturtium offcinale, là một nguồn tuyệt vời các chất chống oxy hóa như vitamin A và C, nhiều acid folic, vitamin K, một vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe của xương. Nó cũng rất giàu lutein và zeaxanthin, hai chất dinh dưỡng thuộc nhóm carotenoid đang được chú ý nghiên cứu vì có tác dụng bảo vệ thị lực chống thoái hóa điểm vàng ở người lớn tuổi đồng thời cũng là chất hỗ trợ sức khỏe cho trái tim và mạch máu.
Với những lợi ích cho sức khỏe như trên, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi Hippocrates (ông tổ của ngành y học hiện đại), đầu tiên đã xây dựng bệnh viện của mình gần một dòng suối trên thảm cỏ xanh mọc đầy rau cải xoong và ông cũng đã tận dụng nguồn nguyên liệu xanh từ thiên nhiên này để chữa bệnh cho người dân.
“Vệ sĩ” ngăn ngừa ung thư
Lợi ích chống ung thư của cải xoong nhờ khả năng làm tăng mức độ chất chống oxy hóa trong máu và bảo vệ DNA chống lại những tổn thương do các chất độc hại gây ra. Các bằng chứng thực nghiệm và lâm sàng cho thấy cải xoong có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới, ung thư ruột kết, vú và cổ tử cung ở phụ nữ và phòng, chống sự khuếch tán của các tế bào ung thư (di căn) sang các cơ quan khác.
Cơ chế này có được chính nhờ glucosinolates, một hoạt chất sinh học thực vật (phytochemical) khi chúng ta nhai cải xoong trong miệng. Chất này sẽ bị thủy phân để sản xuất isothiocyanates, chính là hoạt chất có tác dụng chống ung thư mạnh mẽ. Cải xoong cũng là một nguồn dinh dưỡng đặc biệt phong phú với hoạt chất nasturtin, tiền thân của isothiocyanate phenethyl.
Theo nghiên cứu được công bố mới đây trên tạp chí The British Journal of Nutrition (Anh), ăn khoảng 100 g cải xoong mỗi ngày có thể ngăn ngừa ung thư vú và giảm nguy cơ ung thư nói chung. Theo TS Nicholas Perricone, cải xoong chứa nhiều vitamin C, B1, B6, K, E, sắt, canxi, magiê, mangan, kẽm và kali hơn so với bông cải xanh, táo và cà chua. Nghiên cứu tại ĐH Ulster công bố về tác động tích cực của việc ăn cải xoong bằng cách đo các chỉ số sinh học nhất định liên quan đến nguy cơ ung thư.
Những người đàn ông và phụ nữ trong lứa tuổi 60, 1/2 trong số đó là người hút thuốc, tham gia trong nghiên cứu này, ăn thêm khoảng 100 g cải xoong mỗi ngày, bên cạnh chế độ ăn uống bình thường, liên tục trong tám tuần. Kết quả cho thấy ăn cải xoong tươi hằng ngày có thể làm giảm sự tổn thương DNA của tế bào máu. Sự thiệt hại DNA trong các tế bào máu là một chỉ số cho thấy một người dễ bị nguy cơ ung thư. Lá cải xoong chứa vitamin C với hàm lượng cao càng làm gia tăng hiệu quả chống ung thư.
Hợp chất này cũng gây ra hiệu ứng apoptosis (giết tế bào ung thư). Tương tự như vậy, chiết xuất từ cải xoong thô cũng là “vệ sĩ” cho các tế bào tuyến tiền liệt và ruột kết, nhờ vậy ngăn cản được sự di căn của tế bào ung thư. Hợp chất isothiocyanate từ cải xoong gây ức chế hoạt động của men metalloproteinase-9 (một loại enzyme có khả năng thúc đẩy sự phát triển của các khối u), nhờ đó cải xoong giúp ngăn chặn sự xâm lấn của tế bào ung thư, nhất là ung thư vú.
Thận trọng với phụ nữ mang thai và trẻ em
Cải xoong còn có tác dụng bổ mắt, phòng bệnh tim mạch. Nhóm carotenoid trong cải xoong cung cấp nhiều lutein và zeaxanthin, là các chất chống oxy hóa cực mạnh, đặc biệt có lợi cho đôi mắt và trái tim. Chế độ ăn uống cao của lutein và zeaxanthin hạn chế nguy cơ bị thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi già dễ dẫn đến giảm thị lực và mù lòa. Một chén cải xoong chứa hơn 1.900 mg lutein và zeaxanthin. Trên hệ thống tim mạch, những người có nồng độ lutein và zeaxanthin trong máu cao sẽ có khả năng ít bị xơ vữa động mạch hơn những người có nồng độ trong máu thấp hơn. Ích lợi của việc ăn cải xoong giúp bảo vệ được trái tim khỏe mạnh và phòng, chống cholesterol cao trong máu.
Cải xoong hầu hết an toàn cho mọi người khi ăn với số lượng cho phép và sử dụng ngắn hạn. Không nên ăn với số lượng lớn (> 100 g) và trong thời gian dài vì nó có thể gây đau bụng hoặc tổn thương thận. Chú ý cải xoong không an toàn khi dùng cho trẻ em dưới bốn tuổi, phụ nữ khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ có thai. Cải xoong có thể gây sẩy thai cho bà bầu ở những tháng đầu thai kỳ nếu ăn quá nhiều. Người viêm dạ dày, viêm ruột, tổn thương thận không nên dùng.
Cách sử dụng cải xoong Khi mua lựa chọn loại tươi, lá xanh, loại bỏ rễ, rửa sạch rau bằng vòi nước lạnh. Sử dụng ngay lập tức hoặc bảo quản trong tủ lạnh. Cải xoong cũng có thể được hấp, xào hoặc nấu canh. tuy nhiên, tốt nhất nên dùng dạng tươi và nhai cho thật nhuyễn vì cải xoong nấu chín thì tác động chống ung thư sẽ giảm do nhiệt độ cao làm bất hoạt các men myrosinase có nhiệm vụ thủy phân glucosinolate thành isothiocyanates. Có hai loại, loại lá nhỏ nasturtium microphyllum mùi vị nồng hơn và loại có thân lá lớn hơn là nasturtium Offcinale, chúng có công dụng như nhau. |
Theo DS Lê Kim Phụng ( PL TPHCM )