Mặc dù hiện nay cây ấu được trồng quanh năm nhưng độ khoảng tháng 9, tháng 10 âm lịch mới thật sự bước vào thời điểm rộ mùa. Đến vùng trồng ấu chuyên canh những ngày này, bên lề những câu chuyện về năng suất, giá cả vụ mùa, mọi người còn được dân trồng ấu chính gốc giới thiệu những món ăn ngon, độc đáo, nào là ấu luộc, ấu hầm giò heo, ấu nấu canh, ấu nấu cà ri và đặc biệt không thể bỏ qua món chè ấu dân dã thơm ngon.
Nếu như ngày xưa cây ấu ĐBSCL chỉ được trồng nhiều trong mùa nước nổi thì nay loài cây này phát triển gần như quanh năm. Mùa ấu về, nông dân thu hoạch dưới ruộng tất bật chừng nào thì không khí mua bán trên dọc các tuyến đường càng trở nên nhộn nhịp chừng ấy, lớp nào ấu tươi, phần thì ấu luộc. Mà hễ nói đến chế biến hay thưởng thức các món ngon từ loài cây này quả hiếm đâu rành bằng dân miệt đồng trồng ấu, họ hết đem hầm giò heo, nấu canh đến nấu cà ri và trong đó có món chè ấu quen thuộc, dễ làm.
Duy chỉ có ấu là hơi khác lạ chứ nguyên liệu chế biến món chè này cũng đường, cũng đậu, bột bán, bột khoai như các món chè thông thường khác, nhiều người đơn giản chỉ thích độc tôn ấu, đường phèn với nước cốt dừa là đủ. Kể ra công đoạn tách vỏ ấu có hơi cực và mất thời gian một tí nhưng chỉ cần mỗi người chịu khó phụ một tay thì coi như mọi thứ đã sẵn sàng vào bếp.
Chị Cao Thanh Tiền, xã Tân Hạnh – Long Hồ cho biết: “Ở quê mình ấu thì đặc biệt là nhiều mà dễ kiếm nữa, hồi xưa chỉ biết luộc là ăn thôi nhưng mà giờ chị em ở đây sáng chế ra rất nhiều món về ấu, đặc biệt là chè ấu, buổi trưa thường mấy chị em rãnh xúm nhau người làm công việc lột ấu, rồi mua dừa nấu chè ăn, vui lắm mà ngon nữa.”
Tùy theo sở thích của từng người mà có cách lựa chọn nguyên liệu khác nhau nhưng đa phần những ai sành ăn đều chuộng các củ ấu già nặng tay, chín tới để nấu chè bởi chúng sở hữu nhiều bột lại thơm bùi hơn hẳn ấu non. Thoạt nghe qua thì dễ nhưng không phải bà nội trợ nào nấu chè ấu cũng được các ông chồng gật đầu tấm tắc khen ngon, bởi nếu không khéo để ấu chín quá hay thiếu đi sự hài hòa giữa độ béo ngọt cũng làm cho hương vị có phần sụt giảm.
Nấu thì lẹ tay chứ thưởng thức món chè này lúc nguội mới ngon, chỉ có khi ấy những hương vị ngọt, bùi, thơm, béo kịp hòa quyện vào nhau lắng xuống để lại dư vị thân thuộc quê nhà cho người thưởng thức…
“Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen
Ai ơi nếm thử mà xem
Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi.”/.
Bích Chi