Hến là loại thực phẩm rất bình dân, dễ tìm. Đây là loại động vật thân mềm, thịt có vị ngọt. Tuy là thực phẩm rẻ tiền nhưng theo các nhà khoa học, hến có chứa trên 20 loại vi lượng dinh dưỡng rất cao rất cần thiết cho cơ thể. Chính vì vậy, mà từ Nam ra Bắc hầu như nơi nào cũng có món những món ẩm thực đặc sản làm từ hến: như cơm hến, hến trộn gỏi mít non, bánh canh hến, bánh xèo hến và hến cuốn bánh tráng… và đặc biệt là món hến xào lá cách.

Hàng năm cứ độ tháng 8, tháng 9 khi nước từ thượng nguồn đổ về với nhiều phù sa, cũng là thời điểm hến ở dọc các sông, rạch phía hạ nguồn  phát triển cho thịt ngon nhất. Bà con cho biết hến cồn rất ngon bởi thịt nhiều, trắng và giòn hơn so với hến trong các kênh rạch.

 Hến mua về ngâm trước khoảng độ nửa ngày để hến nhả sạch bùn đất. Cũng như những món khác, công đoạn lấy thịt hến là quan trọng nhất. Thường người ta phải bắc nồi nước thêm ít muối và để thật sôi mới để hến vào nếu không hến sẽ không tự bong khỏi vỏ và nổi lên để hớt.

Để thịt hến trắng và sạch hơn, sau khi vớt hến nhiều bà nội trợ còn lóng nước luộc hến để rửa thịt hến. Sau khi xắt lá cách là bắt chảo phi hành thơm, đổ ít nước hến vào nêm gia vị mới đổ hến và lá cách vào xào cho lá cách vừa chín tới là được, rắc thêm chút đậu phộng rang vàng, đập giập lên trên.

Chị Trần Thị Yến Nhi, xã Long Mỹ huyện Mang Thít cho biết: “Tôi thường dùng hến nấu canh, hay xào sả ớt, và khi muốn cải thiện bữa ăn cho phong phú, không bị ngán thì tôi lấy hến xào với lá cách, trong lá cách cũng có chất thuốc mình ăn cũng ngon miệng. Khi xào thì phi hành cho nó thơm sau đó mới rưới thêm một chút nước hến để khi xào hến không bị teo, thịt hến lại mềm ngọt và rất là ngon.”

Hến xào lá cách là món ăn dân dã được biến tấu của người dân vùng sông nước. Món ăn này thường được dùng với cơm nóng hay ăn kèm với bánh tráng mè nướng rất thơm và lạ miệng.

Vị ngọt thanh của hến, kết hợp với mùi hương tự nhiên, vị nhẫn từ lá cách và giòn, thơm của đậu phộng sẽ tạo thành một món ăn mới có nhiều vị thuốc quý, rất tốt cho cơ thể. Tuy là món ăn đạm bạc, chỉ có hến và lá cách nhưng đây là món ăn ngon và không kém phần bổ dưỡng.

Bích Tuyền