Lâu nay ở tỉnh Vĩnh Long, trà lúa Đông Xuân sớm thường tập trung ở các huyện Trà Ôn, Mang Thít và Vũng Liêm. Riêng năm nay có thêm xã Phú Quới huyện Long Hồ lần đầu tiên thí điểm sản xuất 95 ha lúa Đông Xuân sớm, hiện cánh đồng này đang trong giai đoạn thu hoạch nhưng hiệu quả bước đầu chưa cao.

Phú Quới là một xã vùng trũng nằm ở phía bắc Quốc lộ 1A, hằng năm chịu ảnh hưởng nhiều do lũ nên chỉ sản xuất được 2 vụ lúa. Nhằm chuyển đổi cơ cấu mùa vụ để nâng cao thu nhập cho nông dân, cùng với việc tăng cường công tác thuỷ lợi, năm nay chính quyền địa phương mạnh dạn thí điểm sản xuất lúa Đông Xuân ở hai ấp Phú Long A và Phú Long B với diện tích 95ha.

Lúa Đông Xuân thường cho năng suất cao hơn các vụ lúa khác trong năm và lúa Đông Xuân thu hoạch sớm bao giờ cũng bán có giá hơn chính vụ nên bà con nông dân xã Phú Quới rất đồng tình với chủ trương chuyển đổi cơ cấu mùa vụ của xã. Vào thời điểm này năm ngoái, trà lúa Đông Xuân ở Phú Quới chỉ mới được hơn 1 tháng tuổi nhưng hiện tại lúa đang trong giai đoạn thu hoạch. Bà con phấn khởi vì những tưởng sẽ đạt lợi nhuận nhiều hơn để đón Tết sung túc, nào ngờ năng suất vụ Đông Xuân năm nay chỉ bằng phân nửa năm ngoái.

Nhiều nông dân cho biết: “Nguyên nhân chính năm nay thất thu là do triều cường nước quá cao nó vỡ đê, tràn đê, rồi là trạm bơm điện mình bị hư, khoảng thời gian dài vậy đó không có sửa được, nước nó lên hoài lúa nó không nở được. So với ĐX mọi năm giàn lúa tui cỡ này năng suất phải 40 giạ, nhưng mà tình trạng này năm nay lúa tui được 20 giạ là trúng hơn hết, bao nhiêu người khác là mười mấy giạ không hà.”

“Năm rồi tôi lúa sạ 2 vụ cỡ 36 giạ 1 công, năm nay làm theo vụ kiểu này không đạt/ lúa mà sạ tới ngày dặm tới ngày cắt luôn nước nó không rút được cho nên lúa nó đi bông cái không hà hỏng ra bông con được, lúa nó bị phèn hỏng đạt. Coi như sạ 3 vụ thì được nhưng mà ở xã chủ động nước nôi dùm coi như thời điểm nước rút ra được thì dân nầy người ta làm vẫn đạt yêu cầu, lúa vẫn tốt, ít sâu bịnh cũng được chứ hỏng có gì hết.”

Theo nhận định của bà con nông dân, vụ này thất thu không phải chủ yếu do sâu bệnh gây hại mà nguyên nhân chính là năm nay lũ lớn cộng với mưa nhiều. Mặc dù trước đó cùng với việc tập trung duy tu, sửa chữa, nâng cấp các công trình thuỷ lợi, chính quyền địa phương đã tiến hành lắp đặt một trạm bơm điện để chủ động nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu bơm tháo nước cho lúa, nhất là ở những vùng đất trũng. Lúa bị nước cầm chân trong thời gian dài từ khi gieo sạ đến khi chuẩn bị thu hoạch nên năng suất giảm đáng kể.

Thạc sĩ  Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Thời gian gần đây có xã Phú Quới, Long Hồ xuống giống lúa ĐX sớm. Tuy nhiên nếu chúng ta xét theo điều kiện lịch thời vụ thì ở đây xuống giống lúa ĐX sớm nhưng mà quá sớm. Ở Trà Ôn hoặc là Vũng Liêm chẳng hạn thì ĐX sớm người ta xuống giống vào khoảng tháng 9 dương lịch thu hoạch vào khoảng tháng 12 hoặc khoảng tháng giêng năm sau nhưng mà xã Phú Quới Long Hồ chúng ta xống giống cuối tháng 8 dương lịch và chúng ta thu hoạch vào đầu tháng 12 dương lịch. vì vậy mà nó nằm trong thời tiết của vụ Thu Đông do đó mà năng suất nó không đạt cao.”

Từ thực tế trên, để đảm bảo hiệu quả chuyển đổi cơ cấu mùa vụ trong thời gian tới, ngành chuyên môn khuyến cáo bà con nông dân nên rà soát lại lịch thời vụ chung của tỉnh trước khi xây dựng kế hoạch sản xuất lúa Đông Xuân sớm nhằm đảm bảo xuống giống đồng loạt, tập trung, tạo thuận lợi cho việc quản lý dịch bệnh trên lúa. Bà con cũng cần chú ý tình hình nước lũ, thường đỉnh lũ rơi vào khoảng tháng 9 và tháng 10, nếu thời điểm này bà con xuống giống trong điều kiện đê bao không đảm bảo thì có thể gây ra hiện tượng chết giống. Ngoài ra, khi xuống giống trong thời tiết mưa nhiều, bà con phải có biện pháp chăm sóc kỹ hơn, nhất là quản lý nước sao cho cây lúa đẻ nhánh, sinh trưởng tốt./.

Bích Chi