Toàn tỉnh Vĩnh Long hiện có đến 6.400 ha đất trồng khoai lang và con số này đang được mở rộng hàng ngày vì khoai lang đang tăng giá. Tuy nhiên, cái đường cong hình sin giá cả hạ rồi lại tăng cứ quấn lấy bà con trồng khoai trong suốt thời gian qua khiến không ít nhà nông phải lao đao.

          Những ngày này, đi đến đâu trên vùng màu Bình Tân chúng ta cũng bắt gặp những nụ cười hân hoan vì khoai lang đang được giá…Đó là tín hiệu vui cho bà con nông dân. Nhưng chỉ trước đây một tháng thôi, nhiều hộ dân đã điêu đứng vì giá khoai xuống quá thấp, cầm chắc thua lỗ.

         Ông Lê Duy Minh, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho biết, ở địa phương khi khoai tăng giá, nhiều hộ dân đã dốc tiền đầu tư thuê đất trồng khoai để rồi khi khoai liên tục rớt giá phải trắng tay. Giá khoai lên xuống thất thường, thị trường tiêu thụ không ổn định cho thấy sự phát triển thiếu bền vững của mặt hàng này, mà nguyên nhân thì có rất nhiều. Theo ông Lê Duy Minh:  “Đứng ở góc độ địa phương nhận xét thì hiện nay thị trường lớn nhất của mình là Trung Quốc và như thế chúng tôi thấy nó không bền vững, do vì có một thị trường nên nó làm giá, hạ giá thành nên trồng khoai không có lãi.”

         Ông Ngô Văn Hải, Phó Chủ nhiệm HTX khoai lang Tân Thành – Bình Tân: “Lệ thuộc người ta quá, mình không có nắm được tình hình nên nhìn chung giá nó bấp bênh. Do đó chính quyền địa phương mình phải hợp đồng, chế biến cái gì mà Việt Nam mình sản xuất ra luôn thì giá mới ổn định được, để dân an tâm sản xuất.”

          Hiện tại, do có đến 90% khoai lang Vĩnh Long bán cho thương lái Trung Quốc nên các thương lái Trung Quốc gần như điều khiển hoàn toàn thị trường khoai lang nơi đây. Vậy mà nông dân có thói quen cứ thấy giá khoai tăng thì ồ ạt trồng, khiến cho cung vượt cầu, tiêu thụ gặp nhiều khó khăn. Làm thế nào để phát triển bền vững mặt hàng nông sản này, đó là điều mà cả nông dân và các cấp chính quyền, ngành chuyên môn đều quan tâm.

          Cũng theo ông Lê Duy Minh: “Thứ nhất là mình xây dựng thương hiệu khoai lang, để có logo mà quảng bá trên các phương tiện truyền thông, internet. Thứ hai nữa là sản xuất theo tiêu chuẩn Gap, từ đó được bao tiêu giá thành khoai lang thì khoai lang mình mới sản xuất có lãi.”

          Thạc sĩ Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Vĩnh Long cho biết:“UBND tỉnh cũng đã giao cho Sở NN-PTNT, Sở Công thương, Sở Công nghệ triển khai việc đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, xây dựng vùng nguyên liệu. Sở NN cũng đã triển khai kế hoạch thực hiện dự án tiến tới chứng nhận thương hiệu VietGAP cho khoai lang ở Bình Minh và Bình Tân. Thông qua cái dự án này thì mình cũng đưa ra được cái quy trình sản xuất đảm bảo khoai lang đạt chất lượng, nhất là chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, để làm sao thương hiệu đó nó gắn được với địa phương để chúng ta có quy hoạch diện tích, vùng trồng, đảm bảo cân đối thị trường đem lại lợi nhuận cho người trồng; tránh tình trạng chúng ta sản xuất ồ ạt như thời gian qua dẫn đến tình trạng thương lái không mua hoặc mua ép giá.”

          Tuy nhiên, để làm được điều đó thì trước hết chúng ta cần nâng cao được chất lượng sản phẩm và phải phát triển sản xuất theo hướng sạch, an toàn. Trong đó chủ yếu là nông dân phải thay đổi thói quen sử dụng tùy tiện thuốc bảo vệ thực vật như từ trước đến nay bằng việc sử dụng đúng cách, theo hướng dẫn của các nhà chuyên môn.

         Cũng theo thạc sĩ Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Vĩnh Long:“Về mục tiêu sản xuất của bà con nông dân thì chúng ta phải đặt lên hàng đầu, đảm bảo lợi nhuận. Tuy nhiên về lâu về dài thì chúng ta cần suy nghĩ đừng nên vì cái lợi ích trước mắt mà chúng ta sử dụng những loại thuốc quá độc hại, không đảm bảo thời gian cách ly. Sau này khi chúng ta bị phát hiện là có thừa dư lượng mà lúc đó chúng ta muốn lấy lại cái uy tín của mình thì rất khó.”

          Xây dựng thương hiệu cho khoai lang, mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng nông sản là điều kiện cần thiết để đưa vùng chuyên canh này phát triển theo hướng bền vững. Do đó, ngoài việc khuyến cáo, hướng dẫn của ngành chức năng thì bà con cũng phải tự nâng cao nhận thức của mình, tránh tình trạng chạy theo giá cả như thời gian qua để rồi cuối cùng phải chịu thua thiệt ngay trên mảnh ruộng, luống khoai của mình./.

          Trường Sơn