Cư dân nhà Tần có nguồn gốc ở khu vực phía Tây, vì vậy, kỵ binh của họ phát triển rất sớm và được xem là đội quân có kỹ năng chiến đấu rất tốt. Không chỉ trau chuốt dáng vẻ cho các binh sĩ, những nghệ nhân Trung Quốc cổ đại đã rất quan tâm đến từng đường nét của chiến mã.

Chiến mã của Tần Thủy Hoàng được trang bị yên ngựa nhưng lại không có bàn đạp.

Bên cạnh kỵ binh, người ta cũng phát hiện được bức tượng cung thủ đang quỳ tại hầm Binh mã dũng số 2. Bức tượng dường như trong tư thế sẵn sàng chiến đấu hoặc có thể đang tập luyện. Vũ khí mà cung thủ dùng chỉ mang tính biểu tượng.

Cung tên đã ra đời rất lâu tại Trung Quốc vào giai đoạn trước Công nguyên. Ban đầu, chúng chỉ là những dụng cụ đơn giản, nhưng đến thời nhà Tần, nó đã được cải tiến và hình thành một loại vũ khí gọi là nỏ.

Nỏ thời kỳ nhà Tần có tầm bắn chính xác đến hàng trăm mét. Tên được sử dụng là loại tên dài, chúng được lắp vào đòn bẫy trên nỏ và được nảy đi bằng lực đẩy từ sợi dây căng ở phía sau. Dựa trên những kết quả khai quật được tại hầm Binh mã dũng của Tần Thủy Hoàng, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã tái hiện lại cách bố trận của Binh mã dũng bằng hình ảnh đồ họa. Theo đó, đứng đầu là những hàng cung thủ, phía sau là xe tứ mã với 3 kỵ binh cầm cương. Kế đến là hàng ngũ của bộ binh. Tất cả chia làm 11 nhóm xếp theo hàng dọc, mỗi nhóm có 4 hàng.

Bức tượng cung thủ đang quỳ khai quật được tại hầm Binh mã dũng số 2.

Bên cạnh việc phát triển quân đội và cai trị đất nước theo những quy định cứng rắn, Tần Thủy Hoàng được xem là một vị vua rất say mê nghệ thuật. Vì thế, thành phố Tây An hiện nay vẫn duy trì và phát triển một trong những môn nghệ thuật truyền thống nổi tiếng của Trung Quốc – nghệ thuật xiếc.

Theo sử sách Trung Quốc, nghệ thuật xiếc có lịch sử rất lâu đời. Ngay từ thời nhà Trần, người ta đã tìm thấy bằng chứng về sự hiện diện của loại hình giải trí này. Trong lăng mộ của Tần Thủy Hoàng, người ta tìm thấy một số tượng bằng đất sét nhưng không phải là tượng binh sĩ mà là tượng của những nghệ nhân trong tư thế trình diễn. Nhiệm vụ của họ là thực hiện những trò tiêu khiển giúp vui cho Tần Thủy Hoàng ở thế giới bên kia.

Tần Thủy Hoàng là vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Quốc. Và để làm được điều đó, nhất định phải có đội quân hùng mạnh, tướng giỏi và nguồn lương thực dồi dào. Tần Thủy Hoàng đã thấu hiểu vấn đề này hơn ai hết. Quân binh của ông được đánh giá là ưu việt nhất trong thời kỳ Trung Quốc cổ đại. Không chỉ đơn thuần là phát triển quân đội, Hoàng đế nhà Tần còn đưa ra một hình thức cỗ vũ binh lính độc đáo. Ông đã dùng tiếng trống để giục quân và lập ra đội quân nhạc.

Tần Thủy Hoàng lập cả đội múa trống với nhiệm vụ là cổ động tinh thần binh sĩ trước các trận đấu. Đây cũng là một trong những yếu tố then chốt khiến cho đội quân của Tần Thủy Hoàng trở nên dũng mãnh khi lâm trận.

Họ không chỉ đơn thuần là những người đánh trống mà là những nghệ sĩ tài ba. Có thể nói, đây là sự kết hợp giữa nghệ thuật và quân đội. Ngày nay, đội quân nhạc đã trở nên phổ biến và hiện diện trong quân đội của các quốc gia trên Thế giới. Nhưng ít ai biết rằng, vào thời cổ đại, nó đã xuất hiện tại Trung Quốc.

Các nghệ nhân Trung Quốc phải sử dụng đến hàng ngàn khuôn đúc khác nhau để tạo nên sự khác biệt về hình dáng và khuôn mặt của các binh sĩ. Sau khi hoàn tất việc tạo dáng, tượng đất sét được mang vào lò đất nung ở nhiệt độ cao trong khoảng thời gian dài. Theo ước tính, để hoàn tất một tượng binh sĩ, một nghệ nhân phải bỏ ra đến 2 tháng. Với 8.000 bức tượng Binh mã dũng, 80 nghệ nhân phải mất hàng chục năm mới làm xong.

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng xứng đáng được ghi nhận là kỳ quan thứ 8 của Thế giới

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng quả là một công trình vĩ đại xét trên nhiều mặt, cả về nhân lực, của cải và cả thời gian làm việc. Nó rất xứng đáng được ghi nhận là kỳ quan thứ 8 của Thế giới. Cho đến nay, giới nghiên cứu vẫn không thể đánh giá hết tầm vóc của khu lăng mộ nổi tiếng này vì công tác khai quật chỉ được tiến hành ở một phần rất nhỏ trong toàn bộ di tích. Tuy nhiên, bấy nhiêu đó cũng đã khiến cả thế giới phải sửng sốt vì tài năng của người Trung Quốc cổ đại.

Thanh Tâm