“Những bậc thang lên thiên đường”, đó là cụm từ dùng để mô tả hệ thống ruộng bậc thang ở Cordilleras của Philippines. Bao phủ diện tích 20 ngàn hécta, nếu nối các thửa ruộng với nhau thì tổng chiều dài của chúng sẽ lên đến nửa vòng trái đất.

Phía trên các thửa ruộng bậc thang là rừng cây. Rừng giúp ngăn chặn nước của những cơn mưa làm xói mòn núi và cung cấp dưỡng chất cho ruộng. Hệ thống ruộng bậc thang ở Cordilleras sẽ không thể tồn tại nếu không có sự bảo vệ của rừng.

Dân tộc Ifugao đã có truyền thống canh tác lúa trên ruộng bậc thang cách đây hơn 2 ngàn năm. Cuộc sống của họ chủ yếu dựa vào cây lúa, món quà quý báu mà thần linh đã ban tặng cho họ. Tuy nhiên, những thanh niên Ifugao ngày nay đã bỏ làng quê để đi tìm việc làm ở các khu đô thị. Họ xao lãng việc đồng áng, các thửa ruộng bậc thang đang trở nên tiêu điều và hư hại, hoang phế. Năm 2001, ruộng bậc thang ở Cordilleras đã được UNESCO xếp vào danh sách các di sản nguy cấp cần được bão dưỡng.

Ngoài ra, còn một vấn đề đáng lo ngại khác là nạn chặt phá rừng. Ngày trước làng có luật cấm chặt cây trong rừng, vì cánh rừng là nguồn cung cấp nước rất tốt cho ruộng. Vì cần tiền phục vụ cho cuộc sống mà người ta đã phá bỏ luật lệ cổ xưa của dân tộc Ifugao và cây trong rừng bị đốn hạ không thương tiếc.

Khi những cơn bão lớn ập đến, lũ đã cuốn trôi đất đá trên các quả đồi, phá hủy ruộng bậc thang. Những người dân bản địa hàng ngày chứng kiến cảnh rừng bị đón hạ rồi ruộng bậc thang cũng theo đó mà hư hại dần, họ chạnh nghĩ phải làm mọi cách để bảo vệ được ruộng. Tuy nhiên, với sức lực nhỏ nhoi của một bộ tộc, việc bảo tồn được ruộng bậc thang không phải là chuyện dễ. Họ rất cần sự quan tâm của chính phủ cũng như ý thức bảo vệ của con người nói chung.

Ruộng bậc thang ở Cordilleras

Dân tộc Ifugao đã có truyền thống canh tác lúa trên ruộng bậc thang cách đây hơn 2 ngàn năm.

Thanh Tâm