QUÝ CÔ HOÀN HẢO?

Cosmo: Bạn thích khám phá các vùng đất và có điều kiện để thực hiện sở thích đó. Có vẻ như bạn đang xây dựng hình ảnh Di Li – công dân thế giới?

Di Li: Đi lại cũng là sự tận hưởng cuộc sống mà. So với thiên hạ, tôi đi cũng không nhiều, nhưng hễ đi về là viết liến láu đủ mọi chuyện nên có vẻ được tiếng vậy thôi. Tôi yêu thích sự dịch chuyển. Một trong những mục tiêu lớn nhất của tôi là đến các nơi chỉ mới đọc qua sách. Trong đầu tôi lúc nào cũng đầy ắp hình ảnh những vùng đất tưởng tượng ấy.

Cosmo: Đến một vùng đất nào đó, bạn có thấy nó khác nhiều so với mình tưởng tượng?

Di Li: Khác nhiều. Chẳng mấy khi như tôi hình dung. Tôi có thất vọng ở một số nơi, như Paris và Saint-Peterburg. Chưa đến, tôi hình dung nó như thiên đường. Tôi ngỡ như Puskin còn đứng trên cầu sông Neva giữa đêm trắng và Nhà thờ Đức Bà lộng lẫy như trong phim. Thế rồi khi thấy những cỗ xe xập xệ chạy trên đường phố khấp khểnh ở nơi trước đây từng là Leningrad và rác thải ngập đầy những bến xe điện ngầm ở Paris, tôi lại chán chường một cách vô lý. Chuyện đó xảy ra cách đây 10 năm rồi. Giờ thì tôi cho rằng, chính những cái "khác hình dung" đó mới thực sự là hấp dẫn, còn nếu đã giống rồi thì chẳng cần phải khám phá nữa.

Cosmo: Nghe nói mỗi năm, bạn lại ăn Tết ở một vùng đất mới?

Di Li: Hai năm nay, tôi bắt đầu thực hiện điều đó. Năm ngoái ở Sapa, còn năm rồi ở Myanmar. Hy vọng năm sau, tôi sẽ đón giao thừa trên một bãi biển nhiệt đới nào đó. Cứ là mong ước thế thôi. Tôi luôn cảm thấy hạnh phúc với những điều tưởng tượng như vậy.

Nhà văn Di Li

Cosmo: Theo dõi Di Li và để ý cách bạn trình mình ra với công chúng, người ta dễ liên tưởng đến một nhân vật của giới showbiz hơn là giới văn chương?

Di Li: Có bận, một MC buột miệng bảo tôi: "Em cứ nghĩ nhà văn trông phải lụi cụi khổ khổ thế nào cơ". Rồi thì vừa ngày hôm qua, có chị Giám đốc Công ty sách nhờ tôi tìm gia sư cho con, mới tâm sự: "Chị nói thật em đừng giận, con gái chị muốn thi chuyên Văn, nhưng chị sợ nó lại thành hâm hấp nên bảo nó học chuyên ngữ thôi". Chẳng nhẽ tôi lại cứ phải giữ đúng hình ảnh như trong đầu thiên hạ thì mới ra là nhà văn (cười).

Cosmo: Chăm chút và kiểm soát hình ảnh của mình chặt chẽ đến từng… xăng-ti-mét khi đưa ra trước công chúng, liệu đó có phải là đặc tính của người quá thông thuộc các kỹ năng về PR?

Di Li: Tôi là người duy mỹ và thích sự hoàn hảo. Tôi vốn cẩn trọng với hành vi, lời nói và cách phục sức. Đối với người khác cũng vậy. Còn nhớ trước hôm tôi ra mắt sách, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên dẫn chương trình, tôi bảo anh mặc áo ấy không được, mai phải thay áo khác. Anh Nguyên bảo: "Thôi cô đến nhà tôi, tự mở tủ quần áo ra mà chọn, tôi chẳng biết mặc thế nào cho vừa ý cô đâu". Nhưng hôm sau, thấy MC ăn mặc rất trịnh trọng, lại còn cẩn thận hỏi thêm: "Thế đôi giày này đã được chưa?"

Trong công việc, tôi yêu cầu văn bản không được sai một lỗi chính tả, một dấu chấm, dấu phẩy. Cách trình bày in ấn và thiết kế đều phải đạt thẩm mỹ. Lẵng hoa đặt tại sự kiện cũng phải phù hợp với màu sắc tổng thể. Cũng may, đó là một trong những yêu cầu vô cùng khắt khe của nghề PR và quảng cáo. Khi dạy học trò chuyên ngành PR, ngày nào lên lớp, tôi cũng nhắc: "Các em phải nhớ một điều nằm lòng rằng nghề của chúng ta cái gì cũng phải làm cho đẹp, đẹp từ tờ giấy in trở đi". Tất nhiên đẹp ở đây là phải phù hợp với khung cảnh. Có khó khăn gì đâu cái sự làm cho thêm đẹp. Ai cũng yêu cái đẹp mà, chẳng lẽ nhà văn là cứ phải úi xùi, xấu xí thì mới viết văn hay.

CHUYÊN NGHIỆP = SÁNG TÁC NHIỀU + CÓ ĐỈNH CAO

Cosmo: Sáng tác văn học, dịch thuật, viết sách dạy kỹ năng PR, cộng tác thường xuyên với báo chí, đấy là chưa kể đến nghề chính là giảng viên đại học, tốc độ làm việc chóng mặt của bạn khiến nhiều đồng nghiệp cũng… chóng mặt. Bạn đang ở thời kỳ sung mãn, dư thừa năng lượng hay vốn dĩ Di Li vẫn thế?

Di Li: Tôi vốn dĩ vẫn thế mà. Hồi còn ở đại học, tôi học song song hai bằng. Lại học thêm ngoại ngữ thứ ba, đi làm thêm đủ nghề để tự trang trải phần nào chi phí cho cuộc sống. Nuôi con nhỏ thì cũng kịp có luôn bằng cao học. Bạn bè thấy tôi vẫn rong chơi nơi này nơi khác, mới hỏi: "Học vào lúc nào mà bằng lắm thế. Mua bằng đấy à?".

Một phần vì tôi là người ham hoạt động, phần vì tôi thích sự đa dạng của kiến thức và công việc, nhưng điều quan trọng nhất là tôi luôn thích câu nói: "Hãy sống như ngày mai ta phải chết". Từ nhỏ xíu, tôi đã ý thức được điều này. Tôi không thích thời gian trôi đi vô ích. Ngoài công việc, tôi cũng cố gắng tận hưởng hết cuộc sống bằng những niềm đam mê khác của mình.

Cosmo: Bạn từng nói về tiểu thuyết thứ hai có tên "Câu lạc bộ số 7", sao lâu rồi chưa thấy xuất hiện?

Di Li: Bản thảo vẫn còn rất nhiều trong máy nên tôi cứ cho xuất bản dần dần trước. Tôi cũng muốn thử sức với các thể loại đa dạng. "Câu lạc bộ số 7" vẫn đang ở chương thứ sáu, nghĩa là mới được một phần ba câu chuyện. Tôi sẽ hoàn thành nó vào cuối năm nay.

Cosmo: Thế nào là một người viết chuyên nghiệp?

Di Li: Jack London nói rằng: "Bạn cứ việc chờ cảm hứng. Rồi sẽ đến lúc bạn phải chống gậy mà đi". Nhà văn chuyên nghiệp trước hết phải là người có những tác phẩm chất lượng, điều thứ hai cũng không kém phần quan trọng, họ phải viết đều đặn, cho dù viết nhưng chưa công bố thì vẫn cứ viết, không cần chờ cảm hứng. Tôi thấy các nhà văn lớn thường sáng tác rất đều, khối lượng tác phẩm đồ sộ. Tuy nhiên, sáng tác ít mà có những đỉnh cao thì vẫn cứ là chuyên nghiệp. Chỉ sợ không có cả hai mà thôi.

Cosmo: Bạn có nghĩ rằng mình sẽ có cả hai, sáng tác nhiều và đạt đỉnh cao?

Di Li: Tôi đang có những sản phẩm chất lượng, nhưng chưa có đỉnh cao. Đỉnh cao trong nghệ thuật là gì ư? Là khi bạn đọc một điều gì đó rồi phải lắc đầu nghĩ: "Mình chịu không làm được thế này". Tôi thì cứ treo cái đỉnh núi ấy ở trước mặt để còn nỗ lực leo lên.

Theo Cosmospolitan, tháng 4/2011