Ngày 07/ 3, xăng dầu được điều chỉnh tăng giá, sau nhiều ngày phải điều hành với quỹ bình ổn giá, trước áp lực biến động giá xăng dần thế giới . Với mức tăng tới 10%, trong lúc cả nước đang tập trung kiềm chế lạm phát , đây là một thách thức đối với các nhà quản lý kinh tế , các doanh nghiệp và tất nhiên được người dân đặc biệt quan tâm . Tuy nhiên, trong đợt điều chỉnh giá xăng dầu lần này, thị trường tỏ ra khá thận trọng, khi mà giá cả nhiều loại hàng hóa dịch vụ vẫn chưa có sự điều chỉnh đáng kể nào từ nguyên nhân tăng giá xăng dầu.

Đợt điều chỉnh giá xăng dầu đầu tiên trong năm 2012 này tuy mức tăng khá cao với 2.100 đồng/ lít xăng và 1 ngàn đồng/ lít dầu diezel được cho là tất yếu khi mà giá xăng dầu thế giới tháng 2 tăng từ hơn 3,5% – 6,5% tùy loại và đều ở mức trên 120 USD/ thùng. Tuy nhiên, lo ngại việc điều chỉnh giá xăng dầu gây lạm phát là có cơ sở. Bởi lẽ, người tiêu dùng còn nhớ, thời điểm tháng 7/2008, giá xăng tăng đến 4.500 đồng mỗi lít thì chỉ số giá tiêu dùng năm đó tăng gần 23%. Tháng 2/2011, xăng tăng 2.900 đồng thì lạm phát cả năm tăng hơn 18%. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là mức tăng này chưa tính đủ các khoản thuế do trước đó nhà nước đã giản thuế suất nhập khẩu 0%. Do đó, nếu tính đủ các khoản như giá nhập khẩu, tỷ giá, thuế, phí và các định mức khác thì giá xăng dầu sẽ ở mức tăng từ 4.200 đồng đến 6.500 đồng/ lít.

Giá xăng dầu lần này tăng bình quân 7% cho các loại nhưng chỉ tăng bằng 12 – 40% so với mức lẽ ra phải tăng. Ngành vận tải chịu tác động trực tiếp từ việc điều chỉnh lần này. Tuy nhiên, không như những lần trước giá cước vận tải chưa được điều chỉnh và các doanh nghiệp vận tải lớn nhỏ phản ứng khá chậm chạm. Ở DNTN Kim Mã, tuyến vận tải hành khách Vĩnh Long đi TP. Hồ Chí Minh hiện vẫn ở mức cũ là 90.000 đồng/ vé xe loại 16 chỗ. Doanh nghiệp cho biết đang có kế hoạch đăng ký giá vé mới với ngành chức năng. Song, trước tình trạng giá xăng dầu thế giới bất ổn và theo Nghị định 84 của Chính phủ thì nếu giá cơ sở mặt hàng xăng dầu biến động dưới 7% thì doanh nghiệp lại điều chỉnh giá bán nên doanh nghiệp chưa điều chỉnh giá cước.

Có thể thấy từ đầu năm đến nay chính phủ đã có nhiều biện pháp tích cực nhằm bình ổn giá thị trường thông qua các công cụ tài chính. Đó là việc cắt giảm thuế nhập khẩu. Việc giá gas liên tục biến động từ đầu năm đến nay hiện cũng đã được kiểm soát và hạ nhiệt khi thuế suất nhập khẩu được điều chỉnh giảm từ 5% xuống còn 0%.

Cũng nhằm mục tiêu kiềm chế lạm phát, từ ngày 08/ 3 Ngân hàng nhà nước đã họp báo công bố hạ lãi suất huy động. Theo đó, lãi suất huy động từ 14% đã giảm xuống còn 13%. Trước đó, lãi suất cho vay cũng đã được nhiều ngân hàng thương mại đồng loạt giảm. Tuy tỷ lệ giảm chưa nhiều và giới hạn ở từng đối tượng cụ thể nhưng có thể nhận thấy đây là bước đi phù hợp. Mục tiêu là nhằm kiềm chế lạm phát, kích thích sản xuất và ổn định kinh tế vĩ mô.

Nhờ những biện pháp can thiệp đồng bộ nên đến nay sau gần hai tuần điều chỉnh giá xăng dầu nhiều mặt hàng vẫn có sự ổn định giá. Như ngành vật liệu xây dựng, thông thường giá có sự biến động ngay sau Tết Nguyên đán thì năm nay tình hình lại khác. Mặt hàng xi – măng tuy nhà sản xuất không giảm giá nhưng tăng chiết khấu cho nhà phân phối, hỗ trợ lãi suất ngân hàng xem như là một hình thức gián tiếp giảm giá. Tuy nhiên, việc tăng giá xăng dầu có ảnh hưởng đến chi phí đầu vào của doanh nghiệp. Như một xà lan trọng tải 1.100 tấn vận chuyển xi – măng của doanh nghiệp, cần khoảng 800 lít dầu cho chuyến tàu từ cảng Nhà Bè, TP.HCM về Vĩnh Long. Khi giá dầu tăng 1 ngàn đồng/ lít thì chi phí tăng tương ứng 800 ngàn đồng. Còn nếu tính chung tổng lượng dầu mà các phương tiện vận tải của đơn vị sử dụng mỗi tháng là 40 ngàn lít thì chi phí tăng thêm 40 triệu đồng/ tháng.

Tương tự như thế, đối với các mặt hàng lương thực, thực phẩm trong những lần trước vốn rất nhạy cảm theo sự tăng giá xăng dầu nhưng cho đến nay vẫn khá ổn định. Tại hệ thống siêu thị Co-op, không những thực phẩm mà các ngành hàng khác từ giữa tháng 3 này cũng có một đợt giảm giá mạnh nhiều loại hàng hóa và kéo dài trong 2 tuần. Thậm chí một số mặt hàng thịt gia súc, đặc biệt là thịt heo đã được điều chỉnh giảm mạnh nhất từ trước đến nay với tỷ lệ giảm đến 10%.

Giá xăng dầu trong nước đang được điều hành theo giá thế giới. Nếu giá thế giới tiếp tục tăng thì giá trong nước cũng phải có đợt điều chỉnh tiếp theo. Việc tăng giá xăng dầu và các mặt hàng đầu vào của sản xuất ít nhiều cũng sẽ tác động đến lạm phát thời gian tới. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế thì năm nay lạm phát sẽ không cao. Nguyên nhân là do các yếu tố để tăng giá không có nhiều do tình hình sản xuất còn đang khó khăn, nhiều doanh nghiệp phải dừng sản xuất. Trong hai tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng cả nước mới tăng 2,36%. Để thực hiện mục tiêu đưa lạm phát năm nay dưới một con số thì trong 10 tháng còn lại chỉ số giá tiêu dùng không vượt quá ngưỡng 6,64%. Đây vẫn là bài toán cần phải có thêm thời gian để giải, nhất là trong bối cảnh giá xăng, dầu, gas và sắp tới là điện, than có khả năng tăng trong thời gian tới.

Quốc Dũng