Bên bờ hạnh phúc

Từ xa xưa, trong văn hóa Phương Đông có những quan niệm khá thú vị về 12 con giáp. Nó không chỉ dùng biểu thị các chu kỳ tuần hoàn của thời gian, mà còn khắc họa những dấu ấn đậm nét trong đời sống tâm linh của con người. Theo thứ tự 12 con giáp, năm nay hổ (Dần) ra đi và đã nhường ngôi cai quản thời gian lại cho mèo (Mão).

Truyền thuyết dân gian lưu truyền rằng: Khi xưa, Ngọc Hoàng mở cuộc tuyển chọn lòai vật để định danh cho 12 con giáp. Mèo bị chuột đánh lừa ngày chạy thi, nên an tâm nằm ngủ. Khi tỉnh giấc, tất cả đã lên đường. Chuột mưu trí bám trên sừng trâu và trâu cứ vừa ăn vừa chạy, gần đến đích thì chuột nhanh chân nhảy vào cửa, chiếm vị trí số một. Mèo thức tỉnh, phóng như bay, nhưng cũng chỉ giành được vị trí thứ tư. Kể từ đó, mèo căm ghét chuột. Có khi đuổi bắt, giết chết chứ không buồn ăn thịt chuột.

Mèo có nhiều có nhiều sắc lông khác nhau, tùy theo sắc lông mà gọi, như mèo mướp, mèo vàng, mèo trắng, mèo đen (có người còn gọi là mèo mun hoặc linh miêu). Những con mèo có 2 sắc lông thì gọi là mèo nhị thể, 3 sắc lông là tam thể. Xa xưa, trong thế giới hoang dã, mèo có cùng chung họ hàng với nhà hổ, nên mèo còn được gọi “ tiểu hổ”. Vì tiểu hổ có biệt tài săn bắt chuột phá hại mùa màng, nên con người yêu mến và khuyến dụ mèo từ bỏ rừng hoang về nhà sống chung với con người. Mặc dù được con người thuần dưỡng, nhưng mèo vẫn thường hướng về thế giới hoang dã và sống độc lập. Trong tất cả vật nuôi gần gũi với con người, duy nhất chỉ có mèo là con vật đầy mâu thuẫn, vì nó vừa thân thiết với chủ nhân, nhưng cũng không quên đòi hỏi sự tự do của riêng mình.

Ảnh minh họa: Internet

 

Nếu như mối liên hệ giữa chó với người nuôi nó là mối liên hệ “chủ tớ” thì mèo lại khác biệt, mèo và người chủ nuôi lại xử sự với nhau theo lối “bình đẳng”. Khi nghiên cứu về mèo, các nhà động vật học rút ra kết luận rằng: Mèo là người bạn đồng tịch, đồng sàng với con người chứ không phải là một nô lệ. Nó không chịu lệ thuộc, vì nó không cần đến sự giúp đỡ của con người .

Mèo là loài vật nhạy cảm, biết nũng nịu và thích được con người cưng, vuốt ve, nhưng đồng thời là vật nuôi luôn tiềm ẩn tính bảo thủ và ích kỷ. Nó không muốn bất kỳ ai đụng chạm đến sự tự do của mình, dù đó là xó bếp, giường ngủ hay góc vườn… chỗ nào mèo cũng muốn là giang sơn riêng của mình. Người ta thường khen chó là vật nuôi trung thành, còn đối với mèo, khó ai cai quản được nó, vì loài vật này thích sống độc lập, tính độc lập là đặc tính nổi bật của mèo. Khác hẳn với nhiều vật nuôi thường cam chịu phận nô lệ vì tính háu ăn, riêng loài mèo, chúng có thể tiết chế cơn đói để giữ vững tinh thần. Nếu con người đối xử không thân thiện với mèo, nó có thể sẽ bỏ đi.

Mèo là con vật khá bí ẩn. Nó có cuộc sống hai mặt: một là “trưởng giả đạo mạo” trên ghế cao nệm gấm, đồng thời cũng là một “sát thủ tinh quái” trong bóng tối. Bởi lẽ, cơ thể của mèo có nhiều cấu tạo đặc biệt. Mèo không có xương đòn, nhưng có các đốt xương sống nhiều hơn con người. Các xương bàn chân của mèo cũng cấu tạo khá đặc biệt. Nhờ vậy, chúng có thể đi khẽ, nhảy cao và nhào lộn như vận động viên xiếc uốn dẻo siêu đẳng. Những phản ứng của mèo đều nằm trong sự kiểm soát của nó. Khi con mèo bị rơi từ độ cao, nó vẫn giữ được thế cần bằng khi tiếp đất. Thân nhiệt và nhịp tim của mèo cũng cao hơn con người. Tim mèo đập từ 140 đến 240 nhịp trong 1 phút, vì thế, thần kinh hệ có thể hoạt động tức khắc khi cần thiết. Giữa lúc mơ màng, tư lự, mèo có thể đột ngột chuyển sang hành động một cách nhanh nhẹn và chính xác. Các móng chân vuốt cong và sắc bén, ẩn trong bàn chân mềm. Khi tự vệ hoặc gặp con mồi, mèo mới tung ra vũ khí lợi hại của mình. Tuy vậy, mèo không bao giờ phí sức. Lúc nhàn rỗi, chúng thường nằm bên bếp lò hoặc phơi nắng để cơ thể hấp thụ thêm nhiệt độ, giữa ấm cho cơ thể.

Theo Rupert Sbeldake – một nhà sinh học người Anh – đã nghiên cứu về mèo và khẳng định rằng: ngoài thính giác và khứu giác nhạy bén, mèo còn có thêm những giác quan đặc biệt. Đó là “giác quan thứ sáu – thần giao cách cảm” và “giác quan thứ bảy – khả năng định hướng”. Các nhà khoa học còn chứng minh được ở xoang mặt và chân mèo có chứa hợp chất kim loại, rất nhạy cảm với từ trường. Dưới bàn chân – được xem như những máy chuyên sản xuất chất Phéromore – là một loại hormone dùng làm vạch mốc đánh dấu các địa điểm đã đi qua. Nhờ đó, mèo nhớ rất rõ nơi chốn đã đi qua dù chỉ một lần. Mắt mèo có thêm mí thứ 3, đó là loại màng mỏng xuất hiện khi nào mèo mở mắt. Đồng tử sáng long lanh về đêm. Với cặp mắt tinh anh nhìn như thể xuyên thủng màn đêm, tuy nhiên, một điều khó ngờ là loài mèo lại mù màu đỏ, khiến cho chúng đắm chìm trong thế giới của hai màu đen và trắng mà thôi.

Những con mèo được gia chủ cưng chìu, nuôi trong nhà đang hiện diện trên khắp thế giới ngày nay là cháu chắt ngàn đời của giống mèo châu Phi là dòng giống của loài mèo Felix Lybica – Ai Cập. Chúng đã được con người thuần dưỡng và kết bạn cách nay ít nhất 9.500 năm. Do sống gần gũi với con người từ xa xưa nên mèo đã để lại những dấu ấn đậm nét trong đời sống văn hóa của nhiều quốc gia, dân tộc.

Riêng ở Việt Nam, mèo đã đi vào cuộc sống con người, đi vào mỹ thuật và làm phong phú thêm nền văn học dân gian. Ngày xưa, phụ nữ ăn nhỏ nhẻ, từ tốn thì tục ngữ có câu “Nam thực như Hổ, nữ thực như Miêu”, “ Chó treo, mèo đậy”… ý khuyên người đời luôn cẩn thận, đề phòng kẻ gian. Còn đối với hạng người hay khoe khoang khoác lác thì tục ngữ có câu châm biếm rằng “Mèo khen mèo dài đuôi”. Thành ngữ “Mèo lại hoàn mèo” là dùng để khuyên răn người đời chớ có mơ mộng hão huyền, phải biết được sức mình. Nhắc nhở xã hội chớ bỏ lọt tội phạm, thì có câu: “Mèo tha miếng thịt xôn xao/ Hùm bắt con lợn thì nào thấy chi”. Mèo là vật nuôi dễ thương, gần gũi với con người nhờ dáng mềm mại và cử chỉ đáng yêu. Nó thích con người cưng chìu và vuốt ve. Nó nũng nịu, lim dim khi được ôm ấp… Vì vậy, người đời ví mèo như tình nhân của cánh mày râu bằng những câu như: “Chàng ta tối ngày lo đi o mèo”, “ Ông đó đào hoa, có nhiều mèo lắm”, “Gã ấy thô bạo bị mèo quào” v.v… Trong hội họa, nhiều họa sĩ đã vẽ mèo và có những tác phẩm để đời. Từ xưa đến nay, tranh dân gian Đông Hồ đã nổi tiếng với tác phẩm “Đám cưới chuột”. Trong tranh, trên đường đi họ hàng nhà chuột phải cung kính hối lộ mèo để lễ rước dâu được yên vui.

Từ xa xưa, mèo đã đi vào đời sống văn hóa dân gian và ngày nay, mèo vẫn hiện diện trong nhiều gia đình. Khoa học thú y tiến bộ, nhiều nhà nuôi mèo đã chú trọng đến công tác chăm sóc sức khỏe cho mèo, giúp chúng sạch sẽ và lành mạnh hơn. Bản thân mèo cũng rất chú trọng đến vệ sinh cơ thể. Ngủ mới thức dậy hay đi dạo về, mèo đều có thói quen rửa mặt và vệ sinh sạch sẽ. Tập tính tốt ấy giúp trẻ em học tập và kết bạn thân thiện. Gương mặt dễ thương, dáng đi uyển chuyển với mông lắc qua lắc lại của bạn mèo cũng đã làm các bạn tuổi thơ yêu thích và hát múa theo.

Xuất phát từ đặc tính cơ bản của mèo mà trong văn hóa dân gian suy luận rằng: người mang tuổi Mão thường nhu mì, thanh lịch và kín đáo. Tuổi này nhiều tài năng, nhiều tham vọng và dễ thành công nhờ tính nết mềm dẻo, lòng kiên nhẫn và biết chờ đợi thờ cơ trước khi hành động.

Tư Duy
 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *