Không ai có thể tránh mãi được ốm đau, cũng như khó biết khi nào mình bệnh, nặng nhẹ thế nào và chi phí điều trị cao hay thấp. Hiện nay, khi điều trị bệnh, đa số phải cần đến những xét nghiệm cận lâm sàng, mà các dịch vụ này cũng như vật tư y tế, thuốc điều trị ngày càng đắt đỏ hơn. Khi chẳng may đau ốm, người bệnh có thể sẽ gặp nhiều khó khăn, nhất là trong vấn đề trang trải chi phí, còn nếu hợp sức hình thành quỹ dự phòng chung để phòng bệnh thì việc điều trị sẽ giảm đi gánh nặng tài chính.

Vĩnh Long đã có hơn 452.000 người tham gia BHYT, chiếm 43,6% dân số. Quyền lợi người tham gia bảo hiểm cũng từng bước được đảm bảo tốt. Tính từ ngày 1/10/2009 đến nay, đã có trên 4 triệu lượt người được khám chữa bệnh theo chính sách BHYT với nguồn quỹ hơn 126,6 tỷ đồng. Đặc biệt, chính nhờ chính sách BHYT mà hộ nghèo, hộ cận nghèo có điều kiện khám chữa bệnh, được thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn còn một số người chưa thấy hết được trách nhiệm và quyền lợi của mình khi tham gia BHYT, có hành vi lạm dụng trong sử dụng thẻ BHYT.

Chủ nhân của thẻ BHYT mã số TC 86004627757, cư trú ở xã Long Phước, huyện Long Hồ đã tự ý sửa số lượng và thêm một số tên thuốc ngoài chỉ định của bác sĩ, đã tạo nên sự chênh lệch gần 4 lần trong chi phí điều trị. Phòng Giám định BHYT Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã phối hợp với Phòng Kế toán Tài chính – Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long kiểm tra toàn bộ hồ sơ khám chữa bệnh ngoại trú của bệnh nhân này trong năm 2009, phát hiện trong năm đã có đến 29 lần khám chữa bệnh với tổng chi phí hơn 14 triệu đồng. Có những đợt khám chữa bệnh trong tháng rất gần nhau, trong khi số lượng thuốc bác sĩ chỉ định và bệnh nhân ký nhận cho thấy thời gian sử dụng và điều trị đến 30 ngày mới hết thuốc… Mới đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã phát hiện một trường hợp bệnh nhân có mã thẻ V số CD 786021100089 đã đi khám bệnh 2 lần trong ngày với cùng một căn bệnh là viêm dạ dày. Buổi sáng, bệnh nhân đã được bác sĩ chỉ định thuốc sử dụng trong 10 ngày và buổi chiều tiếp tục đăng ký khám bệnh thì bị nhân viên y tế phát hiện. Kiểm tra lại hồ sơ trong tháng thì bệnh nhân này đã có 8 lần đến khám bệnh, mỗi lần khám bác sĩ đều chỉ định thuốc sử dụng từ 7 – 10 ngày.

Một trong những nguyên nhân để xảy ra tình trạng lạm dụng khi sử dụng thẻ BHYT là do hiện nay đa số các bệnh viện chưa quản lý được sổ khám chữa bệnh và hầu hết các khâu từ nhận bệnh đến cấp phát thuốc còn mang tính thủ công. Vì vậy, khi có dấu hiệu lạm dụng không thể phát hiện ngay, mà đến khi nhập hồ sơ bệnh mới có thể phát hiện. Ngoài điều kiện khách quan của các cơ sở khám chữa bệnh, vẫn còn một bộ phận người dân chưa có ý thức cao trong việc sử dụng thẻ và chưa thấy hết ý nghĩa to lớn của chính sách BHYT.

Việc lạm dụng thẻ BHYT như vậy không chỉ gây thiếu hụt ngân sách BHYT, ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, mà còn gây mất công bằng trong xã hội về việc hưởng thụ chính sách bảo hiểm. Theo của điều 49 Luật BHYT qui định về xử lý sai phạm khi sử dụng thẻ BHYT, trường hợp vi phạm nhẹ, tổn thất chi phí ít thì cơ quan bảo hiểm thông báo về địa phương phối hợp giáo dục. Nếu như vi phạm gây tổn thất chi phí lớn thì buộc người vi phạm phải hoàn trả lại chi phí. Với những trường hợp vi phạm trong sử dụng thẻ, Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã lập biên bản, thu hồi thẻ BHYT và thông báo về địa phương nơi cư trú để có biện pháp giáo dục.

Ngoài việc tuyên truyền để nâng cao ý thức người dân trong việc tham gia và sử dụng thẻ BHYT, các cơ sở khám chữa bệnh cũng đã tích cực tìm những giải pháp để ngăn chặn tình trạng này. Lâu nay, chính những hạn chế của các cơ sở y tế đã tạo cơ hội để những người chưa có ý thức có thể lạm dụng trong sử dụng thẻ BHYT. Có thể nói, chỉ vì sự thiếu ý thức mà chính bản thân những người có hành vi lạm dụng trong sử dụng thẻ BHYT đã mất đi cơ hội thụ hưởng chính sách BHYT. Điều nguy hại hơn nữa là dùng thuốc bao giờ cũng có những tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, nếu dùng đúng thuốc, đúng liều, đúng bệnh theo chỉ định của bác sĩ thì thuốc sẽ giúp chúng ta vượt qua khỏi bệnh tật, ngược lại, nếu dùng thuốc sai liều thì không những không điều trị được bệnh mà còn gây hậu quả xấu cho chính mình. Vì bản thân, vì người thân và vì cộng đồng, mỗi chúng ta hãy cùng tham gia BHYT và có ý thức cao trong sử dụng thẻ BHYT để phát huy hết giá trị trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, góp phần cùng nhà nước hướng tới BHYT toàn dân.

Cẩm Âu