Ngày 9/3, Bộ Nội vụ Israel đã thông qua kế hoạch xây dựng 1.600 căn nhà ở mới tại một khu định cư thuộc Đông Jerusalem. Động thái này diễn ra ngay vào lúc Phó Tổng thống Mỹ Joseph Biden đang thực hiện chuyến công du nhằm nỗ lực thúc đẩy nối lại tiến trình hòa bình Trung Đông.

Hoạt động mở rộng các khu định cư của Israel là một trong những rào cản lớn nhất đối với nỗ lực nối lại hòa đàm với người Palestine bởi vì họ mong muốn Đông Jerusalem trở thành thủ đô của nhà nước Palestine trong tương lai. Phản ứng ngay sau khi Bộ Nội vụ Israel bật đèn xanh cho 1.600 căn nhà mới, một người phát ngôn Chính quyền dân tộc Palestine đã nêu rõ động thái trên của Israel là “một việc làm nguy hiểm và đe dọa các cuộc đàm phán.” Ông này khẳng định, việc cho phép mở rộng khu định cư ở Đông Jerusalem chứng tỏ rõ ràng là Israel không muốn hòa bình và đàm phán và các nỗ lực của Mỹ đã thất bại trước khi các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Israel và Palestine bắt đầu.

Tổng thống Nhà nước Palestine Mahmoud Abbas đã gọi điện tới Tổng Thư ký Liên đoàn Ả-rập Arm Moussa kêu gọi thực hiện “các biện pháp khẩn cấp nhằm đáp trả sự khiêu khích ngày càng tăng của Israel.” Cùng ngày, một cố vấn chính trị của Tổng thống Palestine tuyên bố: “Trong vòng bốn tháng, nếu Mỹ không gây được bất cứ sức ép nào đối với Israel, phía Palestine sẽ từ bỏ đàm phán và sẽ phải áp dụng những biện pháp khác, kể cả đơn phương tuyên bố thành lập Nhà nước Palestine.”

Phó Tổng thống Mỹ Joseph Biden cũng đã lên án kế hoạch trên của Israel là hành động “phá hoại lòng tin và đi ngược lại các cuộc thảo luận mang tính xây dựng” mà ông đang tiến hành trong chuyến công du Trung Đông.

Giới phân tích nhận định, việc Israel phê chuẩn kế hoạch xây thêm 1.600 căn nhà định cư mới ở Đông Jerusalem vào thời điểm này giống như một đòn giáng vào Phó Tổng thống Biden bởi trước đó, ông vừa khẳng định cam kết đầy đủ và toàn diện của Mỹ đối với an ninh của Israel. Ông cũng kêu gọi Thủ tướng Benjamin Netanyahu có những hành động dũng cảm nhằm kiến tạo một nền hòa bình bền vững với người Palestine và thúc giục hai bên nhanh chóng tiến tới đàm phán trực tiếp. Hôm nay, ông Biden cũng đã tới thành phố Ramallah ở Bờ Tây để gặp các nhà lãnh đạo Palestine và đặc phái viên nhóm Bộ Tứ về Trung Đông, cựu Thủ tướng Anh Tony Blair.

Trong khi đó, Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon cho biết, ông sẽ đến thăm Israel, Bờ Tây và Dải Gaza sau cuộc họp của nhóm Bộ Tứ tại Nga vào tuần tới. Ông thông báo quyết định trên sau khi Bộ Ngoại giao Israel cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho ông và Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Catherine Ashton tới Gaza. Nếu mọi việc diễn ra như thế, thì đây sẽ là lần đầu tiên chính quyền Ten Aviv cho phép các quan chức quốc tế đi qua biên giới Israel vào Gaza kể từ khi tiến hành cuộc tấn công vùng đất này hồi Tháng 12/2008.

Vĩnh Thới