Hai phe chủ chốt tham gia cuộc tổng tuyển cử vừa qua tại Australia đã bắt đầu các cuộc thương lượng riêng rẽ để thành lập một chính phủ thiểu số, sau khi kết quả kiểm phiếu ban đầu cho thấy, nước này lâm vào tình trạng quốc hội "treo" do không phe nào hội đủ đa số 76 ghế cần thiết tại Hạ viện để tự thành lập chính phủ.

Nữ Thủ tướng Australia Julia Gillard và lãnh đạo phe đối lập Tony Abbott

Công Đảng cầm quyền của Thủ tướng Julia Gillard đã bắt đầu thương lượng sơ bộ với Đảng Xanh và các nghị sĩ độc lập. Theo bà Gillard, qua cuộc bầu cử hôm 21/8, người dân đã gửi đi một thông điệp kêu gọi sự thay đổi trong cách thức vận hành của nền chính trị Australia, có thể dẫn tới cải cách Quốc hội.

Về phần mình, Liên đảng Tự do – Dân tộc đối lập do ông Tony Abbott lãnh đạo cũng đã thảo luận với ba hạ nghị sĩ độc lập và thủ lĩnh Đảng Xanh Bob Brown.

Sau cuộc bầu cử ngày 21/8, Đảng Xanh nổi lên là một chính đảng lớn thứ ba ở Australia, với khả năng tăng số đại biểu ở Thượng viện lên 9 người và lần đầu tiên có một đại biểu trong Hạ viện. Tuy nhiên, báo giới Australia cho rằng, các cuộc thương lượng với Đảng Xanh chỉ có thể bắt đầu một cách nghiêm túc sau khi kết quả chính thức được công bố.

Ông Brown đã nhanh chóng nhắc lại lời kêu gọi mở một cuộc tranh luận tại Quốc hội về vấn đề Afghanistan sau khi vừa có thêm hai binh sĩ Australia thiệt mạng tại chiến trường này. Theo giới phân tích, khả năng Đảng Xanh liên kết với Liên đảng Tự do – Dân chủ sẽ khó khăn hơn là với Công Đảng.

Trong khi đó, các nghị sĩ độc lập – đối tác quan trọng trong các cuộc thương lượng thành lập chính phủ – cảnh báo, có thể cần tổ chức một cuộc bầu cử mới nếu không đạt thỏa thuận với một trong hai phe có nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử vừa qua. Ông Rob Oakeshott, một trong ba nghị sĩ độc lập vừa tái đắc cử, cho rằng, kết quả các cuộc thương lượng với các đảng phái chính chưa thể ngã ngũ trong tuần này. Ông cũng cho biết, mục tiêu của các nghị sĩ độc lập là đảm bảo một chính phủ ổn định, và nếu điều này không trở thành hiện thực, có thể cử tri sẽ lại phải tới điểm bỏ phiếu một lần nữa.

Theo kết quả kiểm phiếu mới nhất từ Ủy ban bầu cử Australia (AEC), Công Đảng đang bị phe đối lập dẫn trước với tỷ lệ tương ứng 70/71 ghế. Tuy nhiên, theo kết quả do mạng tin ABC công bố vào hôm qua, Công Đảng hiện có 73 ghế trong khi phe đối lập có 70 ghế. Dù thế nào, cả hai phe đều chưa đạt ngưỡng 76 ghế cần thiết trên tổng số 150 ghế để giành quyền đứng ra thành lập chính phủ.

Hiện còn một lượng lớn phiếu bầu qua đường bưu điện chưa được kiểm. Các nhà phân tích dự đoán, Công Đảng sẽ được thêm hai ghế, phe đối lập thêm một ghế, và hai ghế còn lại thuộc về các ứng cử viên độc lập. Như vậy, nguy cơ một quốc hội "treo" đang ngày càng hiện hữu, và đây sẽ là lần đầu tiên tình trạng này tái diễn kể từ cuộc bầu cử năm 1940.

Theo giới phân tích, bế tắc chính trị có thể ảnh hưởng đến các thị trường tài chính và đồng nội tệ của Australia, đồng thời cản trở kế hoạch "siêu thuế" của chính phủ Công đảng đánh vào ngành khai mỏ cũng như các kế hoạch xây dựng một mạng lưới internet siêu tốc băng thông rộng trên toàn quốc.

Thanh Sang