Thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp ở TP Hạ Long, Quảng Ninh

Thêm hỗ trợ tái định cư

Theo nghị định mới, nguyên tắc bất di bất dịch và tiên quyết trong chính sách bồi thường là “Nhà nước thu hồi đất của người đang sử dụng vào mục đích nào thì được bồi thường bằng việc giao đất mới có cùng mục đích sử dụng”. Nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng giá trị quyền sử dụng đất tính theo giá đất tại thời điểm thu hồi. Trong trường hợp bồi thường bằng việc giao đất mới hoặc giao đất tái định cư, nhà ở tái định cư, nếu có chênh lệch về giá trị thì phần chênh đó được thanh toán bằng tiền.

Ngoài ra, chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư theo quy định mới là thực hiện thêm khoản hỗ trợ tái định cư cho người dân bị thu hồi đất ở. Theo đó, nếu hộ gia đình, cá nhân nhận đất ở, nhà ở tái định cư mà số tiền được bồi thường, hỗ trợ nhỏ hơn giá trị một suất tái định cư tối thiểu thì được hỗ trợ khoản chênh lệch đó. Tuy nhiên, nếu người dân không nhận đất ở, nhà ở thì được nhận khoản chênh lệch này bằng tiền. Những hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở mà chọn phương thức tự lo nơi ở mới, không nhận nhà, đất tái định cư thì sẽ được hỗ trợ thêm một khoản tiền bằng suất đầu tư hạ tầng tính cho một hộ gia đình tại khu tái định cư tập trung. Giá trị của suất đầu tư hạ tầng này do UBND cấp tỉnh quy định.

Thu đất nông nghiệp, đền bù nhà chung cư

Nghị định mới cũng quy định chi tiết về bồi thường đất nông nghiệp. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân khi bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng. Tuy nhiên, do thực tế hiện nay, quỹ đất nông nghiệp của nhiều đô thị còn rất ít như Hà Nội, TPHCM nên quy định mới có quy định thêm trường hợp: “Nếu không có đất thì có thể bồi thường bằng tiền tính theo giá đất cùng mục đích sử dụng”.

Bên cạnh đó, các quy định mới về hỗ trợ người dân ổn định sản xuất, ổn định đời sống sau khi bị thu hồi đất cũng là điểm nổi bật. Như việc chuyển đổi nghề cho nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp được quan tâm nhiều hơn so với những quy định trước đó. Theo đó, mức hỗ trợ bằng tiền, bằng đất ở, nhà ở hoặc bằng đất sản xuất, kinh doanh đã rõ ràng và cụ thể hơn. Số tiền hỗ trợ sẽ bằng 1,5-5 lần giá đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi (không vượt quá hạn mức đất nông nghiệp). Khi có nhu cầu, người dân có thể lựa chọn khoản hỗ trợ này theo hình thức khác như nhận một suất đất ở hoặc một căn hộ chung cư hoặc một suất đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp.

Theo quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN-MT) Phùng Văn Nghệ, một điều chỉnh có tính bước ngoặt và có lợi hơn cho người dân ở khu vực đất nông nghiệp trong đô thị cũng được nêu rõ trong nghị định. Cụ thể là khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp trong địa giới hành chính phường, trong khu dân cư thuộc thị trấn, khu dân cư nông thôn và đất nông nghiệp tiếp giáp với ranh giới phường, ranh giới khu dân cư thì được hỗ trợ bằng 20%-50% giá đất ở trung bình theo bảng giá đất của Nhà nước tại khu vực bị thu hồi đất. Tuy nhiên, tổng diện tích đất được hỗ trợ theo quy định trên không quá 5 lần hạn mức giao đất ở tại địa phương.

Bồi thường nhà ở theo giá xây mới

Ông Nghệ cũng cho hay chính sách mới đã quy định khá chi tiết về bồi thường nhà ở, công trình trên đất. Theo đó, nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới. Đối với các loại công trình khác, mức bồi thường bằng tổng giá trị hiện có của nhà, công trình và khoản tiền tính bằng tỉ lệ phần trăm theo giá trị hiện có của nhà, công trình. Đối với nhà ở, công trình bị phá dỡ một phần, nếu phần còn lại không sử dụng được thì bồi thường cho toàn bộ nhà. Trường hợp phần còn lại vẫn sử dụng được thì bồi thường giá trị phần đã phá dỡ cộng thêm chi phí để sửa chữa, hoàn thiện phần còn lại.

Cũng theo chính sách mới về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giá thuê đất sẽ có biến động lớn. Theo đó, đơn giá thuê một năm tính bằng 0,5% đến 2% giá đất theo mục đích sử dụng do UBND cấp tỉnh quyết định (mức hiện hành là 0,5%). Ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, giá thuê đất có thể thấp hơn song không được dưới mức 0,25%. Việc xác định giá thuê đất theo quy định mới sẽ bắt đầu từ ngày 1-1-2010.

Chú trọng hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất

Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nhấn mạnh: Chính sách bồi thường mới tập trung tháo gỡ những vướng mắc trong lĩnh vực bồi thường, thu hồi đất, đặc biệt là việc thu hồi đất nông nghiệp. Những quy định mới này sẽ giải được hàng loạt vướng mắc cũng như tránh được những khiếu kiện kéo dài trong công tác thu hồi đất diễn ra suốt nhiều năm qua. Quá trình xây dựng nghị định, Bộ TN-MT đã vận dụng tất cả những gì có lợi nhất cho người dân bị thu hồi đất; chú trọng phần hỗ
trợ ổn định đời sống và ổn định sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm cho những hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất khi bị Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp. Trong tháng 8-2009, Bộ TN-MT sẽ ban hành các thông tư hướng dẫn thực hiện nghị định.

Theo Thế Dũng (NLĐ)