Bối cảnh Cách mạng tháng 8 và sự ra đời của LLVT trong tình hình kháng chiến. Vĩnh Long hình thành những đơn vị bộ đội đầu tiên vào tháng 8 năm 1946, được gọi là Cộng hòa vệ binh. Dù ra đời trong gian khó, lực lượng còn non trẻ, nhưng LLVT Vĩnh Long đã từng bước hoàn thành nhiệm vụ buổi đầu, đóng góp hiệu quả vào công cuộc kháng chiến ở miền Tây Nam bộ và cả nước. Điều này được thể hiện qua những sự kiện, trận đánh tiêu biểu như: Cách mạng tháng 8, Nam bộ kháng chiến, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Chiến dịch Cầu Kè,v.v….