Vụ lúa Hè Thu thường có điều kiện canh tác khó khăn hơn do điều kiện thời tiết bất lợi và thêm vào đó là sâu bệnh nhiều, đồng thời giá vật tư nông nghiệp hiện nay liên tục ở mức cao đã làm cho những lợi nhuận trồng lúa của nông dân bị sụt giảm. Vậy làm thế nào để bảo toàn hiệu quả sản xuất vụ lúa Hè Thu?

Bệnh lem lép hạt là một đối tượng dịch hại nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lúa. Có nhiều tác nhân gây ra tình trạng lem lép hạt trên ruộng, đồng thời chưa có giống kháng, nên việc quản lý bệnh cũng gặp nhiều khó khăn.

Giá lúa Thu Đông 2021 đang ở mức thấp so với trung bình nhiều năm. Lợi nhuận của người trồng lúa vì vậy cũng bị ảnh hưởng rất lớn. Hiện tại, toàn vùng ĐBSCL có khoảng hơn 400.000 ha lúa ở giai đoạn từ mạ đến đòng – trổ. Đây là những trà lúa cần được chăm sóc kỹ để có thể giữ được năng suất, đồng thời tiết giảm chi phí, đảm bảo lợi nhuận ở cuối vụ.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào quy trình sản xuất là giải pháp đã được nhiều nhà nông chọn lựa. Trong đó có thể kể đến việc xử lý mặn bằng chế phẩm sinh học, một trong những giải pháp đang được ngành chuyên môn và bà con nông dân đánh giá cao, bởi hiệu quả có sức thuyết phục của nó. Giải pháp được kỳ vọng sẽ là cứu cánh của hàng triệu nông dân vùng ĐBSCL, đang sản xuất dưới sự tác động của biến đổi khí hậu.

Những tháng đầu năm 2020, tình hình sản xuất, tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL đã đạt được nhiều kết quả hết sức tích cực. Lúa Đông Xuân vượt qua hạn mặn cho năng suất cao. Sản lượng và giá trị xuất khẩu gạo tăng mạnh nhất trong nhiều năm qua. Trên đà thắng lợi, Bộ NN&PTNT cũng đã xây dựng kế hoạch sản xuất các vụ mùa còn lại trong năm 2020 theo hướng tăng năng suất, sản lượng, nhằm tận dụng cơ hội từ những dự báo lạc quan về thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, khi lúa Hè Thu 2020 bắt đầu thu hoạch chính vụ thì thị trường lúa gạo lại bắt đầu xuất hiện nhiều tín hiệu bất lợi. Nhiều bà con đã không bán được giá lúa như kỳ vọng, vì đến ngày thu hoạch thương lái lại hạ giá thu mua so với mức thỏa thuận trước đó

Dù tình trạng xâm nhập mặn, thiếu nước ngọt ở ĐBSCL mùa khô 2020 đến sớm, kéo dài, gay gắt hơn năm 2016. Tuy nhiên, phần lớn diện tích lúa Đông Xuân đều đạt năng suất cao, việc tiêu thụ cũng thuận lợi. 

Tại Hà Nội, Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp đã phối hợp với Sứ quán Thụy Sỹ tại Việt Nam và Tổ chức nghiên cứu lúa quốc tế đã tổ chức Hội thảo triển khai Hệ thống thông tin viễn thám và bảo hiểm cây trồng, xây dựng hệ thống theo dõi lúa cho Việt Nam giai đoạn 3.

Theo dự báo, mùa khô năm 2019 ở Nam bộ tình hình khô hạn, xâm nhập mặn diễn ra sớm và gay gắt hơn năm 2018. Tuy nhiên, bão số 1 vừa qua đã gây mưa trên diện rộng ở Nam bộ, cho thấy sự bất thường của thời tiết. Sự biến đổi khí hậu khó dự báo làm cho việc sản xuất lúa gặp nhiều khó khăn.

Sản xuất lúa theo hướng hữu cơ được nông dân ở xã Mỹ Lộc huyện Tam Bình canh tác qua 2 vụ. Đây là phương thức canh tác mang tính bền vững, nhờ bảo vệ môi trường và đầu ra được đảm bảo. Mô hình gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ này cần được phát huy và nhân rộng.

Theo Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam: hiện nay các trà lúa hè thu đang chịu sự tấn công, phá hại của chuột. Đây là đối tượng dịch hại nguy hiểm, do chúng có thể cắn phá ở mọi giai đoạn phát triển của cây lúa, gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất.

Là địa phương có diện tích trồng lúa lớn nhất tỉnh Vĩnh Long với hơn 15.200 hecta, thời gian qua, ngành nông nghiệp huyện Tam Bình luôn nỗ lực thực hiện nhiều biện pháp để tái cơ cấu lại sản xuất nhằm nâng cao giá trị của hạt lúa.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hiện các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã thu hoạch được 274.000ha lúa Đông Xuân sớm, chiếm 17% diện tích đã gieo sạ, năng suất bình quân 6,5 tấn/ha, tăng 0,1 tấn/ha so cùng kỳ.

Là địa phương có diện tích lúa Đông Xuân sớm so với các tỉnh thành khu vực ĐBSCL, nên năm nào cũng vậy, bà con nông dân một số địa phương trong tỉnh Vĩnh Long cũng thu hoạch lúa Đông Xuân trước Tết. Trà lúa được thu hoạch trước tết này tập trung ở các huyện Trà Ôn, Vũng Liêm và Tam Bình.