Bên bờ hạnh phúc

 

 Ốc gạo – đặc sản đồng bằng – Ảnh : tiengiang.gov.vn

Cồn Phú Đa (có trên 400 hộ dân ở ấp Phú Đa và ấp Phú Bình thuộc xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) có chiều dài khoảng 4km, ngang chừng 1km, nằm giữa lòng sông Cổ Chiên có nước ngọt quanh năm. Được thiên nhiên ưu đãi, vùng này vườn cây ăn trái xum xuê trĩu quả bốn mùa. Đã vậy, thiên nhiên một lần nữa lại ưu ái rất đặc biệt là ban tặng con ốc gạo nằm cạnh cồn này trên bãi dưới sông, nên người địa phương quen gọi là con “ốc gạo cồn Phú Đa”! Anh Trần Văn Tặng (tự là Ba Ngói), Phó Chủ nhiệm HTX thủy sản Vĩnh Tiến, cho biết: HTX thành lập là để bảo tồn khu ốc gạo cồn Phú Đa (rộng 150 ha, dài 3km, ngang 500m, với phía Đông giáp xã Sơn Định, phía Tây giáp xã Phú Phụng, phía Nam nằm giáp cồn Phú Đa, phía Bắc giáp ấp Phú Hiệp – Vĩnh Bình). Ốc gạo ở đây tự nhiên có, được phát hiện từ những năm 1950-1960. Thời đó, ốc nhiều nhưng ít người khai thác, cố cựu nhất là ông Tư Hí (lái ốc), ông Sáu Đáo, một trong những người dân chuyên xúc ốc gạo khu vực này.

Còn thời gian trước và sau năm 1975, ốc gạo Phú Đa nhiều vô kể, lúc đó ông Sáu Đáo cào bằng rổ xúc, khi mới nửa con nước trong ngày mà đã đầy ghe 70 giạ. Nhưng sau đó, người dân khai thác bừa bãi, khai thác quá cỡ làm con ốc muốn lìa xa con người. Mải đến năm 2004, để bảo tồn loải ốc này, địa phương thành lập HTX thủy sản Vĩnh Tiến (31 xã viên). Đến nay, HTX có 142 xã viên, chia ra nhiều tổ để bảo vệ khu bảo tồn ốc, vì đây cũng là một phần nguồn sống của người dân. Năm 2006 vừa qua, HTX đã khai thác trên 25 tấn ốc, đạt tổng doanh thu khoảng 400 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí và thực hiện nguyên tắc theo luật HTX nên mỗi xã viên hưởng ít nhất 1 triệu đồng. Anh Nguyễn Văn Hưng, Chủ nhiệm HTX này, nói: “HTX phấn đấu năm 2007 sẽ khai thác 30 tấn ốc, mang lại nhiều lợi nhuận cho xã viên và đặc biệt là giữ gìn, phát triển được con ốc gạo vùng này”.

Qua tìm hiểu, cái khó nhất cho con ốc gạo là người dân không nên khai thác bằng cào máy; phải hạn chế nạn khai thác khoáng sản (cát sông) gần khu vực bảo tồn vì ảnh hưởng đến môi trường sống tự nhiên của con ốc. Thời gian khai thác ốc gạo đông ken nhất là lối tháng 5 (âl) cho đến tận tháng 7 (âl). Từ đó cho đến qua Tết Nguyên Đán thì ngưng không khai thác ốc vì thời gian từ tháng 9 (âl) là ốc mang trứng nên ốm dần, cho đến tháng Chạp là ốc đẻ và cứ theo chu kỳ thu hoạch. Cồn Phú Đa nằm tại dòng sông Cổ Chiên nên nước ngọt quanh năm, có đáy sông là cát-sình, nơi ốc đang sống, cách mặt nước sâu khoảng 6m. Hiện tại, cứ cách bờ khoảng 20m là có ốc gạo cho đến gần giữa sông. Đặc biệt, mưa nhiều, nước đục thì ốc càng mập. Nước chảy xiết thì ốc vùi xuống sình, nước lũ thì ốc bò lên, thậm chí tận mé sông. Trung tuần tháng 6/2007 này, ốc gạo bán tại chổ ở Phú Đa là 15.000 đ/kg.

Anh Đặng Hữu Hiệp, xã viên HTX, cho biết: Ở ĐBSCL nhiều nơi cũng có ốc gạo nhưng ốc gạo Phú Đa có vỏ màu xanh xanh, ruột vàng nên khá đặc biệt khi ăn ngọt, béo, giòn, không lẫn với những nơi khác. Mới cào lên thì miệng ốc còn ngậm cát chưa ăn được mà phải ngâm ít nhất vài giờ thì ốc nhả bợn ra mới chế biến. Ốc chế biến được nhiều món, chẳng hạn như ốc luột chấm nước mắm sả ớt, ốc luột mở hành, ốc xào thịt bò, ốc trộn dừa rám nạo ra thành từng con cuốn bánh tráng chấm với tương xay, ốc hấp sữa, bánh xèo nhân ốc với củ hủ dừa mà ăn chung với rau (lá cách, cải trời, cải bẹ, lá xoài non, kèo nèo, lá điều…) chấm với nước mắm ớt, vị chua chanh, tỏi, đường… thì ăn một lần không thể quên mùi vị của ốc gạo Phú Đa.

Thành ĐượcBáo Vĩnh Long

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *