Họ nhà mèo có thể được tìm thấy ở khắp mọi nơi, từ những cánh rừng nhiệt đới vùng Nam Mỹ trên vùng đồng cỏ Châu Phi đến những khu rừng ở Châu Á, dãy núi đá ở vùng Bắc Mỹ và cả trong sân vườn sau nhà của chúng ta. Loài mèo có rất nhiều kích thước và hình dạng khác nhau.

Tương tự loài vượn được chia thành hai nhóm gồm vượn vóc lớn như loài vượn gorilla và vượn vóc nhỏ như vượn siamang, các loài mèo cũng được chia thành hai nhóm gồm mèo lớn và mèo nhỏ. Nhóm mèo nhỏ không chỉ có loài mèo nuôi mà còn bao gồm các loài mèo hoang dã như linh miêu, mèo rừng Châu Phi. Nhóm mèo lớn bao gồm sư tử, hổ, báo hoa mai và báo đốm Nam Mỹ.

Loài mèo nhỏ có một bộ xương cứng ở cuối lưỡi. Tiếng kêu rừ rừ chỉ là sự rung động phát ra âm thanh của những xương này khi phản xạ lại xung lực từ hệ thần kinh. Cả loài mèo nuôi và hoang dã đều kêu rừ rừ khi chúng cảm thấy hài lòng với điều gì đó.

Tuy sư tử không thể kêu rừ rừ nhưng chúng có thể gầm. Sư tử gầm không chỉ để đe dọa kẻ thù hay gây khiếp sợ con mồi mà còn để giao tiếp với các thành viên trong đàn. Đàn sư tử là nhóm gia đình có từ 3 – 30 con sử tử cái gồm sư tử mẹ, sư tử con và những con chị em họ hàng cùng một số con đực. Sư tử là loài mèo lớn duy nhất sống theo đàn. Chúng có tính xã hội rất cao. Chúng cùng chia sẻ vùng lãnh thổ và hợp tác săn mồi với nhau. Cách săn mồi này giúp chúng săn bắt những loài vật sống theo đàn như linh dương đầu bò và ngựa vằn to lớn hơn. Bờm là nét độc đáo của sư tử đực. Bờm giúp con sư tử trông to lớn hơn thật sự nhằm đe dọa những con sư tử khác. Nhiệm vụ của sư tử đực là bảo vệ đàn, trong khi nhiệm vụ của con cái là săn mồi.

Bờm là nét độc đáo của sư tử đực

Không giống sư tử, hầu hết các loài mèo hoang dã sống cô độc vì chúng thường săn bắt những con mồi bé nhỏ hơn chúng.

Loài mèo to lớn nhất và nặng nhất là hổ. Loài vật uy nghi này sống ở Trung và Nam Á, Indonesia, Ấn Độ và Nga. Các nhà khoa học ước tính, hiện chỉ khoảng 6.000 con hổ còn sống trong môi trường hoang dã. Nhưng cách nay chỉ 100 năm, từng có đến 100.000 con hổ sinh sống. Chỉ trong 1 thế kỷ qua, 3 trong 8 loài hổ tương cận đã bị tuyệt chủng.

Hổ

Trong thế giới loài mèo lớn, ngoài cái bờm độc đáo của sư tử, có lẽ không đặc điểm nào dễ nhận biết bằng những sọc vằn của loài hổ. Trong khi các loài báo hoa mai, báo đốm Mỹ và mèo rừng Châu Phi có bộ lông đốm thì hổ là loài duy nhất trong họ nhà mèo có sọc vằn. Sọc vằn được xem là cách ngụy trang tốt nhất khi di chuyển trong những đám cỏ cao, nơi sinh sống của của hổ. Và chẳng có hai con hổ nào có sọc vằn giống nhau. Chúng hoàn toàn khác biệt nhau, giống như dấu vân tay của con người. Các nhà khoa học nghiên cứu về hổ có thể phân biệt từng cá thể qua quan sát các sọc vằn này.

Báo gêpa là loài vật sống trên cạn chạy nhanh nhất thế giới, đạt vận tốc hơn 112km/giờ. Báo gêpa thường linh hoạt nhất vào lúc bình minh và khi trời chập choạng tối. Báo gêpa là một loài mèo có đốm tương tự như báo hoa mai. Một trong những cách phân biệt hai loài mèo hoang dã châu Phi này dể dàng nhất là quan sát gương mặt của chúng. Chỉ báo gêpa mới có những vệt đen kéo dài từ khóe mắt đến miệng. Ngoài ra, bộ lông đốm của báo gêpa cũng khác biệt so với bộ lông đốm hình khắc nung của báo hoa mai. Các đốm của con báo gêpa có hình hoa thị. Những cái đốm hình hoa thị này chỉ được nhìn thấy khi ánh sáng chiếu rọi vào bộ lông bóng mượt của nó.

Báo gêpa

Báo hoa mai sống trên vùng đồng cỏ khô cằn. Không giống như vận động viên điền kinh báo gêpa, báo hoa mai thích săn mồi vào ban đêm hơn. Khi săn mồi, những con mèo lớn này dùng thị giác và thính giác tinh nhạy chứ không phải khứu giác. Giống như các loài mèo khác, báo hoa mai cũng thuộc loài ăn thịt. Chúng có thể ăn bất cứ loại thịt nào mà chúng tìm được bao gồm khỉ, khỉ đầu chó, báo gêpa con, thậm chí cả nhím. Điều kỳ lạ là báo hoa mai có thể tồn tại mà không cần uống nước do chúng hấp thụ nước có từ thức ăn. Báo hoa mai có thể giết chết con vật nặng gấp 6 lần trọng lượng cơ thể nó.

Báo hoa mai

Báo tuyết là một loài mèo rất quý hiếm, chỉ sinh sống trên núi cao ở Trung Á. Loài báo này được xếp vào một nhóm riêng trong họ nhà mèo. Giống như hầu hết các loài mèo khác, báo tuyết là loài đi săn cô độc và leo trèo rất giỏi, thường được tìm thấy trên độ cao hơn 5.400m, tức gần 2/3 chiều cao của núi Everest – ngọn núi cao nhất thế giới. Báo tuyết còn được gọi là mèo ma vì chúng thường nhanh chóng biến mất vào những khe đá. Theo truyền thuyết dân gian của người bản địa, loài mèo này được xem là linh hồn của núi bởi vì chúng hòa lẫn vào môi trường xung quanh rất giỏi. Sống ở trên núi cao, nơi khí hậu cực kỳ lạnh giá, con báo tuyết quấn cái đuôi dài lông bù xù xung quanh cơ thể để giữ ấm. Không chỉ có tác dụng ngụy trang, bộ lông thú vị này còn giúp con báo tuyết giữ nhiệt độ cơ thể.

Báo tuyết

Một loài mèo cũng có đốm và cả sọc vằn nữa chính là loài mèo rừng châu Phi, một trong bảy loài mèo có kích thước nhỏ và trung bình sống ở châu Phi. Với bộ lông đốm, chân dài và cái đầu nhỏ, con mèo sống trên vùng đồng cỏ này trông giống hệt như báo gêpa nhỏ. Trong khi báo gêpa nặng gần 55kg thì mèo rừng châu Phi chỉ nặng từ 13 đến hơn 18kg. Một điểm khác biệt quan trọng khác nữa là mèo rừng châu Phi có đuôi ngắn hơn báo gêpa. Giống như báo gêpa, mèo rừng châu Phi là một tay đi săn rất tài giỏi.

Thu Thủy