Hầu hết các bé gái đều rất thích chơi với búp bê. Đó là lí do các bậc phụ huynh thường chọn búp bê làm quà cho con gái bé bỏng của họ. Và tại Nhật Bản, không chỉ là một món đồ chơi  đơn thuần mà búp bê còn mang nhiều giá trị tâm linh sâu sắc.

Ngày xưa, các thầy tu trong Thần Đạo dùng hình nhân bằng giấy, một dạng búp bê cổ, để làm bùa trừ khử tà ma, bệnh tật. Qua thời gian, hình nhân được cải tiến thành những con búp bê vừa xinh đẹp vừa cầu kỳ. Chúng trở thành món đồ chơi cho trẻ con và tham gia vào cả lĩnh vực trình diễn trên sân khấu. 

Thế giới búp bê Nhật Bản rất phong phú, từ búp bê truyền thống đến hiện đại. Búp bê truyền thống có nhiều loại, trong đó, búp bê mặc trang phục kimono được ưa chuộng nhất vì chúng đẹp và đáng yêu. Ngày xưa, người Nhật sử dụng loại búp bê này như một phần nghi thức không thể thiếu trong lễ cưới.

Búp bê kimono dễ thương được rất nhiều người yêu thích

Người Nhật cũng sáng tạo ra những búp bê dành cho bé trai – búp bê Gogatsu. Chúng được bày trí trên bàn thờ vào ngày Tết Bé trai (5 tháng 5 hàng năm) với ý nghĩa cầu chúc các bé mau lớn, khoẻ mạnh. Nam giới thể hiện cho sức mạnh nên búp bê của bé trai có hình dáng của lực sĩ hoặc chiến binh dũng mãnh.

Búp bê Gogatsu dũng mãnh dành cho các bé trai

Vào ngày Hội búp bê hay Ngày lễ các bé gái Hina matsuri, ngày 3/3 hàng năm, các gia đình có bé gái ở Nhật vẫn giữ tập quán trang trí những con búp bê truyền thống Hina trong nhà. Búp bê Hina là đại diện cho các bé gái.

Khi bày trí các loại búp bê, người ta phải tuân thủ những qui tắc rõ ràng. Ở tầng trên cùng của bàn thờ đặt 2 búp bê hoàng đế, trong đó búp bê Obina đại diện cho Thiên hoàng và Mebina đại diện cho Hoàng hậu của triều đại Heian. Ở tầng dưới liền kề, người ta đặt 3 búp bê nữ phục vụ trong cung đình có tên gọi San-nin kanjo. Tầng thứ 3 từ trên xuống là nơi bày trí dàn nhạc công nam Gonin bayashi gồm 5 búp bê.

Búp bê Hina được bày trí theo những nguyên tắc rõ ràng

Búp bê đại diện cho Thiên hoàng và Hoàng hậu nằm ở tầng trên cùng

Tầng dưới liền kề là vị trí dành cho 3 búp bê phục vụ cung đình

Dàn nhạc công nam Gonin bayashi gồm 5 búp bê nằm ở tầng thứ 3

Bên cạnh búp bê truyền thống, Nhật Bản không thể thiếu các loại búp bê hiện đại. Từ năm 1967 đến nay, thị trường Nhật Bản đã tiêu thụ trên 50 triệu con búp bê.

Nếu không thích loại búp bê đơn lẻ nhàm chán, các bé có thể chọn những bộ đồ chơi búp bê kèm theo đồ vật như quần áo, vật dụng, thú nuôi để tự mình sáng tạo ra một thế giới búp bê sống động.

Gia đình Licca-chan là một trong những bộ đồ chơi búp bê hấp dẫn trẻ em Nhật Bản nhất hiện nay. Búp bê Licca-chan, 11 tuổi được cấu tạo gần giống búp bê Barbie nổi tiếng của Mỹ. Nó có một gia đình đầy đủ gồm người mẹ 33 tuổi, rất xinh đẹp, là một nhà thiết kế thời trang, cha của Licca-chan là một nhạc sĩ người Pháp dễ tính, 36 tuổi, 2 cô em gái sinh đôi 4 tuổi của Licca-chan. Cô bé Licca-chan còn có 3 đứa em sinh ba 1 tuổi.

Gia đình búp bê Licca-chan là một trong những món đồ chơi hấp dẫn trẻ em Nhật Bản

nhất hiện nay

Gần đây, gia đình của Licca-chan có thêm thành viên mới về sống cùng: bà ngoại, 56 tuổi. Với cách ăn mặc hợp thời trang, kiểu tóc hiện đại. Bà ngoại của Licca-chan trẻ hơn rất nhiều so với lứa tuổi 50. Bà là đại diện cho phụ nữ năng động.

Thanh Tâm