Ngày 23/01/1961, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ra quyết định thành lập Trung ương Cục miền Nam đặt tại Nam Bộ, phụ trách chiến trường miền Nam từ vỹ tuyến 17 trở vào, có nhiệm vụ lãnh đạo quân dân miền Nam tiến hành cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Với mật danh là “R”, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ khi đó là những khu nhà lá đơn sơ dưới tán rừng, là nơi làm việc của nhiều lãnh đạo cấp cao Trung ương Cục miền Nam.