Loài ếch đã đánh dấu sự tồn tại của mình trên trái đất này khoảng hơn 250 triệu năm trước. Chúng là thế hệ động vật đầu tiên chuyển đổi từ cuộc sống dưới nước lên trên cạn.

Loài ếch đang bị nấm Chytrid đe dọa. Ảnh minh họa

Trong thế giới tự nhiên, loài ếch nhỏ bé luôn phải đương đầu với những kẻ thù to lớn. Để đối phó kẻ thù, hầu hết các loài ếch cất giấu những chất hóa học đặc biệt dưới da của chúng. Những chất này có thể là chất độc. Những màu sắc sặc sỡ chính là sự cảnh báo của loài ếch đối với kẻ thù ăn thịt rằng, chúng có thể là món ăn gây nguy hiểm. Những hợp chất trên da ếch là sự thách thức đối với các nhà khoa học. Ngành y đã nhận ra rằng, những chú ếch là “kho vàng nhỏ”. Một hợp chất chiết xuất từ da của một loài ếch có thể cắt được cơn đau hiệu quả hơn cả mocfin, nhưng nó lại không gây nghiện. Những thuộc tính của da ếch đang được khám phá để điều trị một số căn bệnh từ bị nhiễm trùng cho đến ngăn ngừa lây nhiễn HIV.

Loài ếch được cho là có vai trò quan trọng đối với môi trường. Chúng thở và hấp thụ nước qua da, nhờ vậy, loài ếch đặc biệt nhạy cảm với những biến đổi của thời tiết. Ngày nay, hơn 1/3 số loài động vật lưỡng cư đang suy giảm. Từ Australia cho tới Nam Mỹ, loài ếch đang dần biến mất. Vậy tại sao các loài đã tồn tại qua hàng thiên niên kỷ lại đột ngột biến mất?

Lịch sử về sự sống phi thường của các loài động vật lưỡng cư đã diễn ra từ hàng triệu năm về trước. Nhưng số lượng của các loài ếch đang dần suy giảm nhanh chóng, thậm chí ở những khu vực còn nguyên thủy nhất trên trái đất. Trong vườn quốc gia Yosemite, loài ếch núi chân vàng vẫn còn tồn tại qua hàng triệu năm. Chúng đã sống sót qua thời kỳ băng hà và sông băng. Thậm chí, những con nòng nọc của chúng cũng đủ cứng cáp để chống chọi qua mùa đông khắc nghiệt cho đến khi thay đổi hình dạng. Nhưng ngày nay, chúng đang gặp phải vấn đề nan giải. Vào đầu những năm 1900, để tạo ra các ngư trường giải trí, con người đã đưa những con cá hồi ngoại lai vào rất nhiều vùng hồ cá tự nhiên ở đây. Cá hồi săn ếch làm mồi, vì thế mà ở vùng hồ này, loài ếch đã biến mất hoàn toàn.

Phương án di dời cá ngoại lai ra khỏi những vùng hồ của vườn quốc gia Yosemite đã được thực hiện. Nhưng, loài ếch vẫn phải đối mặt với nhiều bất ổn từ loài nấm lưỡng cư Chytrid. Loài nấm này tấn công vào da và làm giảm khả năng hấp thụ khí oxy qua da của ếch. Là vấn đề của hàng thập kỷ, Chytridiomycosis, hay Chytrid, đã trở thành một bệnh dịch toàn cầu trên loài ếch.

Loài nấm gây bệnh Chytrid được tìm thấy trong những mẫu xét nghiệm từ những năm 1930 tại châu Phi và từ những năm 1970 tại bang California, Mỹ. Nhưng nó lại giống như một căn bệnh mới đang xâm nhập vào cộng đồng trên vùng Yosemite. Loài nấm này cần nước để tồn tại và cần vật chủ để ký sinh nhưng chúng ta không biết nó di chuyển như thế nào, hay làm thế nào để ngăn chặn sự xuất hiện của nó.

Loài nấm gây ra bệnh dịch Chytrid còn được biết đến với cái tên “Bd”. Nó có thể tiêu diệt một cộng đồng ếch chỉ trong vài tháng. Dường như, bệnh dịch phát triển nhanh ở những vùng cao – nơi mát mẻ và ẩm ướt. Dịch bệnh này đặc biệt phát triển mạnh ở Mexico và đang lan ra vùng Trung và Nam Mỹ, tiêu diệt các loài lưỡng cư.

Ếch có vị trí trung gian trong chuỗi thức ăn của các loài sinh vật. Không có chúng, các sinh vật khác cũng sẽ biến mất. Vì vậy, Chytrid có thể ảnh hưởng đến cả chuỗi thức ăn trong rừng mà ếch đang sinh sống. Chytrid đang biến đổi và mở rộng phạm vi xuất hiện. Từ Nam Mỹ, nó dần lan ra vùng Trung Mỹ và tiến dần về phía Bắc. Chỉ còn lại một vùng nhỏ ở Panama có vẻ như vẫn chưa bị lây nhiễm Chytrid.

Hồng Hậu