Nếu bạn có dịp khám phá rừng mưa nhiệt đới ở Việt Nam để chiêm ngưỡng các loài động vật ăn đêm, chắc chắn, bạn không khỏi ngạc nhiên khi tận mắt chứng kiến loài thú khổng lồ biết bay ở Việt Nam: chồn bay Cynocephalus variegatus.
![]() |
Loài chồn này có thể lượn bằng màng da rộng như đôi cánh |
Mỗi loài sinh vật có một hình dáng, tập tính và nguồn thức ăn khác nhau nhằm thích nghi với điều kiện sống trong môi trường tự nhiên. Trải qua hàng triệu năm, để tồn tại, các loài đã tự hoàn thiện khả năng săn mồi và kiếm ăn. Nhiều loài săn mồi nhờ vào sức mạnh của nanh vuốt và hàm răng chắc khoẻ, trong khi một số loài khác lại chăm chỉ đào bới hoặc rình rập, chờ đợi con mồi. Chính sự cạnh tranh không khoan nhượng trong tự nhiên đã giúp các loài ngày càng hoàn thiện kỹ năng sống và kiếm ăn. Một trong số đó là loài chồn bay với khả năng tinh tường trong đêm đen như mực ở rừng sâu để tấn công và lẩn tránh kẻ thù.
Trong rừng đêm tối như mực, chồn bay có thể lượn từ cây này sang cây khác mà hoàn toàn không bị ngã hoặc vướng phải dây leo, bụi rậm mọc chằng chịt trong khắp khu rừng. Đây là họ duy nhất và cũng gồm một giống duy nhất phân bố ở rừng mưa nhiệt đới Việt Nam. Chồn bay có đời sống, thức ăn và tập tính rất đặc biệt. Nhằm thích nghi với đời sống leo trèo trên cây, chúng có móng vuốt sắc nhọn để bám chắc vào lớp vỏ cây. Do hoàn toàn sống trên cây, hầu như không bao giờ xuống mặt đất cho nên chúng di chuyển bằng cách giương màng cánh da lượn trong không trung.
Khả năng bay lượn của chúng chủ yếu từ trên cao xuống thấp, do vậy, mỗi lần chuyền từ cây này qua cây khác chúng phải leo lên vị trí cao nhất của thân cây để “bay”. Hoạt động ban đêm trong điều kiện thiếu ánh sáng, nhưng khả năng nhận biết điểm đậu trên thân cây rừng của chúng rất chính xác. Hơn nữa, trong lúc bay chúng hầu như không phát ra tiếng động nên con mồi hoặc kẻ thù rất khó phát hiện
Hiện nay, loài thú “khổng lồ biết bay” này ở Việt Nam đã được đưa vào Sách đỏ và được pháp luật bảo vệ vì số lượng còn rất ít trong một số khu bảo tồn hoặc vườn quốc gia. Tìm hiểu sâu về loài này còn giúp chúng ta có dịp chiêm ngưỡng vẻ đẹp, sự kỳ lạ của nó cũng như nâng cao ý thức bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam.
Nhận diện chồn bay Chồn bay sống trong rừng nguyên sinh hay thứ sinh trên núi cao và vùng đất thấp. Làm tổ trong bọng cây cao 20 – 50m. Đầu rộng, tai ngắn tròn hoặc tù. Mắt to, màu nâu đỏ hay nâu lục nhạt. Màng cánh phủ tới đầu mút đuôi. Lông trên mặt cánh lốm đốm nâu xám, mặt dưới cánh nhạt hơn không có đốm. Con cái có màu xám sáng hơn chuyển dần sang màu nâu, thậm chí hơi đỏ. Chiều dài chi trước và chi sau gần như bằng nhau, có năm ngón. Các ngón chân nối với nhau bằng màng da tới tận gốc vuốt chân. Thức ăn là quả cây rừng (chồn bay nuôi trong chuồng ăn các quả mềm như chuối, đu đủ, cam, xoài và rau diếp). Mang thai khoảng tám tuần. Đẻ mỗi lứa một con. Con chưa cai sữa, mẹ đã có bầu lứa tiếp theo. Con sơ sinh được nuôi trong túi do màng da ở phần đuôi tạo thành. Con non sống trong chiếc túi mềm và ấm này đến khi tự lập. Đây có thể xem như loài thú “có túi” duy nhất ở Việt Nam với khả năng nuôi con trong túi gần giống với loài kangaroo ở Úc châu. |
Theo SGTT