Do xuất huyết nhiều, nôn mửa nhiều, tiêu chảy nhiều, đổ mồ hôi nhiều hay bỏng nặng làm mất nhiều nước, hay do bệnh tim bộc phát, nhiễm bệnh nặng, dị ứng gây trở ngại nghiêm trọng cho cơ năng tuần hoàn huyết dịch, xuất hiện suy kiệt toàn thân, cung ứng máu không đủ, thiếu dưỡng khí nghiêm trọng, gọi là choáng. Đây là trạng thái bệnh lý rất nguy hiểm. Nếu bệnh tình không tốt, có thể dẫn đến chết người, cần cấp cứu ngay lập tức.

Biểu hiện chủ yếu là sắc diện nhợt nhạt, tứ chi lạnh, mất cảm giác, hoa mắt, huyết áp giảm thấp, mạch đập yếu ớt mà lại dồn dập, tiểu ít hay không tiểu, hô hấp nông, hay bứt rứt, nóng nảy, miệng khô, đổ mồ hôi.

+ Để nạn nhân nằm xuống, nếu có vết thương bên ngoài xuất huyết thì cần lập tức cầm máu. Nếu ngừng hô hấp thì ngay lập tức tiến hành hô hấp nhân tạo.

+ Gọi xe cấp cứu ngay lập tức hay đưa ngay đi bệnh viện.

+ An ủi bệnh nhân, đồng thời cởi dây thắt lưng, nút áo ở cổ, ngực và bụng nạn nhân để tránh gây trở ngại hô hấp.

+ Nếu nạn nhân bị choáng do đổ nhiều mồ hôi, tiêu chảy nhiều hay xuất huyết nhiều, sốt cao, trúng nắng thì có thể cho uống chút nước chín pha muối nhạt vừa phải. Nếu do những nguyên nhân khác gây ra thì không để cho nạn nhân ăn cơm.

+ Đệm cao hai chân nạn nhân để đảm bảo sự cung ứng máu đầy đủ cho vùng ngực.

+ Nếu có điều kiện thì cho nạn nhân hít dưỡng khí.

+ Nếu tình huống nguy cấp, có thể dùng liệu pháp châm cứu hay ấn ngón tay các huyệt Tố Liêu (đầu mũi), Nhân Trung, Nội Quan, Túc Tam Lý, Dũng Tuyền; nếu có nôn mửa, tiêu chảy thì ở các huyệt Thần Khuyết (rốn), Quan Nguyên. Đối với huyệt Thần Khuyết thì dùng muối lấp bằng, thêm miếng gừng, đặt lên trên cây ngải rồi châm đốt, bất kể thời gian, tắt rồi lại đốt lên lại.

+ Cũng có thể dùng một que nhọn như que diêm kích thích các huyệt vị ở lỗ tai như huyệt Thận Thượng Tuyến, Tâm, Phế, Bì Chất Hạ, Nội Phân Tiết.

+ Nếu nạn nhân hô hấp khó khăn, bất tỉnh nhân sự hay nôn mửa nhiều lần, khi thấy có thể xảy tình huống làm tắc nghẽn khí đạo thì đặt nạn nhân nằm kiểu phục nguyên.

+ Cấm chỉ nạn nhân hút thuốc để tránh gây trở ngại hô hấp, làm bệnh nặng thêm. Những người cấp cứu cũng không được hút thuốc.

+ Nếu không cần thiết thì không di chuyển nạn nhân.

+ Chú ý ổn định tâm trạng bệnh nhân để tránh làm bệnh nặng thêm.

+ Chú ý giữ ấm cho nạn nhân. Ngoài trúng nắng và sốt ra thì cần đắp chăn hay mặc thêm áo ngoài cho nạn nhân nhưng không được dùng túi nước nóng để tránh cho vùng da nóng lên cục bộ khiến cho huyết dịch dồn về da.

(sưu tầm)