Giữa thời bão giá, câu chuyện bản quyền càng thêm căng thẳng khi các sản phẩm, live show thi nhau tăng giá nhằm đảm bảo doanh thu và… hoặc ế khách hoặc lập tức bị sao chép.
 

Khi tập Thư tình gửi một người của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn được gia đình ông in thành sách, đó không còn là thư riêng Trịnh gởi cho Dao Ánh mà đã trở thành tình thư để mọi người tùy ý thưởng lãm, phẩm bình. Chuyện yêu đương chốn hậu trường làng văn nghệ vẫn luôn hấp dẫn độc giả, nhất là nghệ sĩ tầm cỡ… huyền thoại như Trịnh. Chỉ một thời gian ngắn sau khi phát hành, tin cho biết sách đã tiêu thụ gần hết và hiện đang chờ được tái bản.

Thư tình cho… mọi người

Sức hút của tập thư tình ngoài cái tên Trịnh Công Sơn không thể không kể đến sự tiếp sức nhiệt thành của báo chí trong công tác tuyên truyền. Với phiên bản bìa cứng, Thư tình gửi một người được bán giá 600.000đ và giảm còn 510.000đ cho phiên bản bìa mềm – mức giá không hề rẻ đối với một cuốn sách tại Việt Nam trong tương quan thu nhập của đại bộ phận công chúng.

Nhưng Trịnh vẫn là một thương hiệu hot và có thể hái ra tiền dẫu người đã khuất 10 năm. Một bộ phận lớn công chúng vẫn muốn xem sách dù không thể trả nổi tiền đã chọn cách lùng lục các diễn đàn mạng, các trang e-book. Có cầu có cung. Nhiều diễn đàn đã lần lượt post từng phần Thư tình gửi một người phục vụ độc giả trong lúc các thành viên tiếp tục số hóa những phần còn lại.

Một nghịch lý đáng suy nghĩ: tác phẩm càng ăn khách, càng được quảng bá nhiều thì tốc độ bị sao chép càng nhanh, nhất là khi giá bán của nó nằm ngoài tầm với của đại chúng. Người vi phạm bản quyền trở thành người hùng “tế độ chúng sinh” trong mắt độc giả. Và khi tác phẩm đã tồn tại trên mạng toàn cầu, không còn cách chi có thể ngăn cản nó tiếp tục bị vi phạm.

Không trông mong chuyện bán đĩa

Bộ đĩa nhạc Nguyên Vũ special vừa phát hành hồi đầu tháng tư đã lập kỷ lục mới khi được bán với giá 500.000đ. Tất nhiên, để bán với giá ấy thì đi kèm theo đĩa là viên đá ruby (hoặc saphia) nặng từ 1 – 1,5 carat, những voucher giảm giá của nhiều sản phẩm, dịch vụ. Song, như chính Vũ thừa nhận – anh không trông mong gì vào chuyện bán đĩa bởi ngay khi Vũ đang trò chuyện trong cuộc họp báo giới thiệu album thì toàn bộ nội dung đĩa nhạc đã có mặt trên internet để mọi người tha hồ thưởng thức, download, chia sẻ.

Bìa sách Thư tình gửi một người của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Hầu hết (nếu không muốn nói là tất cả) các sản phẩm băng đĩa hiện nay đều trong tình trạng tương tự – sản xuất không phải để bán bởi dẫu bán cũng chẳng có mấy người mua khi giá của chúng cứ liên tục tăng. Nếu cách đây vài năm công chúng đã quen với mức giá 35.000đ/đĩa thì ngày nay con số đó đã trở nên quá lỗi thời. Nhiều đĩa nhạc mới dù rẻ cũng đã lên trên 45.000đ và mức trung bình hiện nay là 85.000đ – 100.000đ/đĩa.

Giá càng tăng càng tìm đĩa lậu

Giải thích cho nguyên nhân vì sao lên giá, các nhà sản xuất như Rạng Đông, Hoàng Đỉnh xác nhận do chi phí đầu vào quá cao mà mới đây nhất là cú đánh 200% của Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, theo đó để có tác phẩm đưa vào đĩa, nhà sản xuất phải trả phí bản quyền là một triệu đồng/bài/CD – 1,5 triệu/bài/VCD hoặc DVD. Trò chuyện với Đất Việt, các hãng đĩa thừa nhận việc tăng giá là động tác chẳng đặng đừng khi chi phí sản xuất đã vượt quá khả năng chịu đựng của họ.

Giá càng tăng càng tạo thêm động lực cho khán giả tìm đến đĩa lậu, nhạc sao chép bất hợp pháp và càng đẩy cuộc chiến chống vi phạm bản quyền vào ngõ cụt. Trước lựa chọn phải trả cả trăm ngàn cho một đĩa nhạc hoặc không phải trả đồng nào vẫn có được sản phẩm ấy, sẽ chẳng cần phải nhọc công suy đoán cũng có thể biết phần lớn (trừ các fan hâm mộ cuồng nhiệt của ngôi sao) khán giả chọn gì. Tỷ lệ 95% lượt tải nhạc số không có bản quyền (số liệu của Liên đoàn Công nghiệp Ghi âm Quốc tế – IFPI) không hoàn toàn chỉ vì lý do giá cả, nhưng có thể tin rằng đó là một trong những nguyên nhân quan trọng. Có thể giảm giá để bán số nhiều thay vì tăng để rồi chỉ có thể bán nhạc chờ hoặc ế khách không?

 Theo Nguyệt Hương ( Đất Việt)