Sinh hoạt vật chất của cư dân Vĩnh Long (ăn – mặc – ở – đi lại)

PHẦN I : NHÀ CỬA

LOẠI HÌNH CƯ TRÚ

Vĩnh Long là một trong những tỉnh của Nam bộ, được mệnh danh là miệt vườn, là “miệt vườn sông nước trái cây ngọt lành”, dân cư có nếp sống phong lưu. Vĩnh Long còn khá nhiều nhà cổ xưa. Chiến tranh và sức tàn phá của thời gian tuy đã hủy hoại và làm xuống cấp nhiều ngôi nhà cổ, song nhìn chung, tại Vĩnh Long, chúng ta vẫn còn có thể được ngắm nhìn nhiều ngôi nhà xưa có kiến trúc đẹp, kiên cố, được xây dựng từ khoảng cuối thế kỷ XIX đến nửa đầu thế kỷ XX. Sắc thái chung của các ngôi nhà này cũng tạo nên nét văn hóa đặc trưng về nhà của Vĩnh Long.

1/ Cư trú kiểu nhà vườn vùng nội ô

Đặc điểm không gian cư trú, nhà ở tại Vĩnh Long là loại hình nhà vườn còn theo phong cách miền Trung, mang vẻ êm đềm, tĩnh lặng. Đó là những căn nhà ba gian truyền thống, mái ngói rêu phong nằm lẫn giữa khu vườn trồng nhiều cây xanh xum xuê, có sân trước trồng hoa, cây kiểng, vừa là một thú chơi thanh nhã, vừa tạo kiểng thành bức “bình phong” thiên nhiên nơi mặt tiền nhà trên theo phong cách Huế để che tầm nhìn thẳng vào nhà. Quanh nhà có hàng rào hoa dâm bụt, hoặc xương rồng. Từ cổng vào nhà thường có lối đi lát đá xanh hay gạch tàu.

2/Cư trú kiểu nhà miệt vườn tại nông thôn

Nhà cửa vùng “miệt vườn” của Vĩnh Long nằm yên bình giữa thiên nhiêntrong lành đầy cây xanh. Các cụm nhà nằm cách xa đường lộ, được bao bọc chung quanh bằng những hàng dừa cao mọc lâu năm tỏa lá mát rượi. Lý tưởng hơn, cạnh nhà còn có dòng sông hoặc ao, rạch nhỏ. Địa thế này hoàn toàn đáp ứng theo thuật phong thủy “có cây có nước” (tả thanh long, hữu bạch hổ). Từng cụm, từng cụm nhà quyện với cây xanh, phân bố rải rác từng khoảng biệt lập, nhưng cứ nối tiếp nhau bất tận, tạo nên một không gian cư trú xanh, tĩnh mịch, êm đềm, rất đặc trưng của vùng nông thôn các huyện Vũng Liêm, Tam Bình, Mang Thít v.v…

TS Phan Thị Yến Tuyết – Theo sách Tìm hiểu Văn hóa Vĩnh Long