Trong thế giới nhện, con cái có thân hình càng to thì số lượng trứng mà chúng đẻ càng lớn. Song những con cái có thân hình nhỏ vẫn được các "chàng" ưu tiên hơn nếu chúng chưa từng ân ái lần nào.

Một con nhện vằn cái bảo vệ bọc trứng. Ảnh: flikcr.com

Đa số nhện vằn đực chỉ có cơ hội thụ tinh một lần vì nhện cái sẽ xơi chúng ngay sau khi giao phối.

“Thông thường, mọi người nghĩ giống đực có nhiều tinh trùng nên các con đực có thể thụ tinh với số lượng con cái không giới hạn. Tuy nhiên, tình hình ở nhện vằn hoàn toàn khác”, Jutta Schneider, giáo sư sinh thái học hành vi của Đại học Hamburg tại Đức, phát biểu.

Schneider nói rằng, mặc dù nhện vằn đực có tinh hoàn (cơ quan sản xuất tinh trùng) song chúng lại thiếu dương vật. Vì thế, chúng giữ tinh trùng trong những chân xúc giác có hình dạnh giống găng của võ sĩ quyền Anh.

Khi muốn giao phối, nhện đực bước vào mạng của con cái và làm rung các dây tơ. Nhện cái tạo tư thế giao phối – mặt úp xuống dưới, thân dựng lên – ở trung tâm của mạng. Con đực tiến tới từ phía trước và thọc một chân xúc giác vào một trong hai ống dẫn tinh trong bụng của nhện cái. Chính tư thế thụ tinh từ phía trước khiến nhện đực dễ bị xơi tái.

“Lúc chân xúc giác của nhện đực chuẩn bị chạm vào miệng ống dẫn tinh, nhện cái đột ngột uốn cong cơ thể khiến nhiều người nhầm tưởng con đực đâm con cái. Nhện đực chỉ có vài giây để hoàn thành sứ mệnh trước khi nhện cái nhả tơ để trói nó", Schneider mô tả.

Livescience cho biết, để xem nhện vằn đực có thích chọn những "nàng" chưa từng giao phối hay không, nhóm của Schneider cho 13 nhện đực tiếp xúc với 21 cặp nhện cái. Họ bố trí để trong mỗi cặp nhện cái luôn có một con to hơn nhưng đã giao phối một lần, còn con kia thì chưa từng.

Các chuyên gia nhận thấy nhện “còn trinh” là lựa chọn ưu tiên của đa số nhện đực. Trong số 13 nhện vằn đực thì 12 con giao phối với nhện cái “còn trinh”. Chỉ có một con đực chọn con cái từng giao phối.

Vậy nhện đực phát hiện nhện cái còn trinh hay không bằng cách nào?

Những con nhện cái chưa từng giao phối tiết ra một chất pheromone mà nhện đực có thể ngửi được. Chất pheromone sẽ ngừng tiết ra sau khi nhện cái ân ái dù chỉ một lần.

Hơn 70% nhện vằn đực kết thúc cuộc giao hoan với việc trở thành bữa ăn của bạn tình. Ngay cả khi may mắn thoát khỏi miệng của nhện cái, nhện đực cũng chỉ có thể ân ái thêm một lần nữa rồi qua đời. Nguyên nhân là khi giao phối, nhện đực sẽ cố tình đặt một trong hai chân xúc giác vào bên trong cơ thể bạn tình để ngăn chặn nhện cái mang bầu với những con nhện đực khác trong tương lai. Chiến thuật này mang đến hiệu quả rõ rệt: những con đực đưa được chân xúc giác vào cơ thể nhện cái có khả năng làm cha cao gấp ba lần so với những con không thành công. Tuy nhiên, sau hai lần giao phối nhện đực sẽ chẳng còn chân xúc giác nào nữa.

Theo VnE