Tìm hiểu về loài ong có khả năng tiết ra chất độc hóa học điều khiển con mồi "zombie" theo ý muốn.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học đã cố gắng tìm hiểu mối quan hệ phức tạp và khủng khiếp giữa ong bắp cày Ampulex và những nạn nhân của chúng, loài gián Periplaneta americana. Loài ong có nguồn gốc ở Thái Lan này tấn công con mồi và biến chúng trở thành những zombie tội nghiệp. Mới đây, mọi bí ẩn về sinh vật này đã được giải quyết.

Đây là một mối quan hệ ký sinh khi ong cái đẻ lên người gián một quả trứng. Quả trứng sẽ hút chất dinh dưỡng từ gián và một khi nở, ấu trùng sẽ ăn thịt con gián. Thú vị hơn, những cá thể ong trưởng thành sống tự do và có khả năng tạo ra chất hóa học làm tê liệt vật chủ, biến gián Periplaneta thành một nô lệ zombie.

Để thu phục con mồi, ong Ampulex sẽ bay nhanh về phía nạn nhân. Sau đó, nó nhanh chóng đậu lên lưng con mồi và truyền chất độc thần kinh vào não để thu phục. 

Lúc này, mọi sức mạnh của con gián đều tiêu tan và nó di chuyển theo sự điều khiển của Ampulex. Thông thường, cá thể ong Ampulex sẽ ăn hai đốt râu và uống máu con gián để lấy lại năng lượng của mình.

Vào mùa sinh sản, ong mẹ không giết mà tặng con gián một quả trứng trên lưng. Quả trứng này sẽ nở sau 3- 4 ngày. Ấu trùng nở bắt đầu nhai dần xác của gián, ban đầu chúng sẽ đục sâu vào bụng, nơi có các hệ cơ quan nội tạng rồi ăn dần lên các bộ phận khác trên cơ thể.

Điều thú vị là dù ăn uống và phá hoại cơ thể gián trầm trọng nhưng nhóm ký sinh này vẫn đảm bảo nạn nhân vẫn còn sống trong 4 ngày tiếp theo. Mãi cho đến khi ấu trùng tích đủ chất dinh dưỡng hình thành một cái kén mới bên trong thì chú gián mới chính thức rời khỏi thế giới này.

Sau một thời gian, ong hoàn toàn trưởng thành đục lỗ thoát ra ngoài từ cơ thể của vật chủ và tiếp tục vòng luẩn quẩn – phát triển và ký sinh trên con mồi. Qua nhiều thí nghiệm, các nhà khoa học phát hiện rằng cá thể gián vẫn có thể di chuyển, ăn uống ngay cả khi chúng đang bị ăn sống từ bên trong.

Mối quan hệ này đã được quan sát từ năm 1940 nhưng mãi đến gần đây, các nhà khoa học mới có thể hiểu chính xác cách mà ong Ampulex tạo ra những thây ma này. 

Cơ chế chúng điều khiển con mồi tưởng chừng sẽ mãi là bí ẩn cho đến khi nhà khoa học Libersat tham gia nghiên cứu. Ông đã có nhiều thí nghiệm thú vị và mới đây đã giải mã sự đáng sợ của loài ong ghê rợn này.

Có 2 hệ độc trong một cơ thể ong. Một có khả năng tác động đến mô thần kinh trong ngực của con gián. Khu vực này khi bị tác động sẽ tiết ra một lượng lớn các hóa chất bổ sung được gọi là taurine và beta alanine. Các chất này ngăn chặn sự truyền tín hiệu giữa các cơ và tạm thời làm tê liệt chân trước của con gián. Điều này ngăn cản gián tấn công ngược lại khi ong đậu lên lưng.

Sau khi làm tê liệt tạm thời nạn nhân, con ong sẽ tiết ra nọc độc thứ hai. Chính chất này có thể biến gián thành một zombie. Theo các nhà khoa học tại ĐH Ben Gurion (Israel), chất này giống như một "cocktail độc thần kinh" bao gồm nhiều loại hóa chất phức tạp. Khi được tiêm vào não sẽ tạo ra một dẫn truyền xung thần kinh kích thích não bộ tạo ra các cử động đồng thời xóa bỏ đi cảm giác đau đớn.

Ngoài ra, nhà khoa học Libersat và các đồng nghiệp còn thấy rằng những con gián bị dính độc của Ampulex sẽ mãi bị tước đoạt ý chí sống. 

Họ đã lấy nọc độc của ong rồi tiêm vào gián, kết quả là sau một thời gian dài không hề thấy chúng còn mong muốn sống, sẵn sàng nhảy vào nước hay để điện giật chết mà không cố gắng chạy thoát.

Theo các nhà khoa học đây chính là đỉnh cao của sự săn mồi. Nhờ vào sự khéo léo cùng độc tính trong cơ thể, ong Ampulex có thể vô hiệu một nạn nhân lớn hơn nhiều. 

Chúng chỉ làm tê liệt các con mồi và giữ cho nó sống trong suốt thời gian dài để ăn thịt. Do vậy, nguồn thức ăn của ong luôn ở dạng tươi sống và nhiều dưỡng chất nhất. Có thể nói, hệ thống độc của Ampulex chính là kết quả tuyệt vời của thiên nhiên và sự tiến hóa. 

Theo kenh14