Ecuador là quốc gia nằm ngay trên đường xích đạo nên người ta dựa vào đặc điểm địa lý đó để đặt tên cho đất nước này. Trong tiếng Tây Ban Nha, từ Ecuador có nghĩa là Xích đạo.

Trước khi đặt chân đến thủ đô Quito, có một địa điểm nổi tiếng mà du khách không thể bỏ qua. Đó là Khu Mital del Mundo hay còn được gọi là “Đường chính giữa của thế giới”.

Đường màu vàng thể hiện cho đường xích đạo

Tại Mital del Mundo có một đường vẽ màu vàng trải dài thể hiện cho đường xích đạo được xác định từ thế kỷ 18. Bất kỳ khách du lịch nào đến đây cũng muốn chụp hình lưu niệm bên đường vẽ này.

Tuy nhiên, khi kiểm chứng bằng hệ thống GPS, các nhà khoa học đã xác định là vị trí đường xích đạo này có sự sai lệch so với thực tế. Theo đó, đường xích đạo chính xác nằm cách đường đánh dấu cũ 250 mét về hướng Bắc.

Mital del Mundo là địa điểm rất đặc biệt, bởi tại đây, chỉ cần vài bước là bạn có thể di chuyển từ bán cầu Bắc sang bán cầu Nam. Du khách rất thích thú với thí nghiệm đặt quả trứng đứng vững trên đầu 1 cây đinh mà không bị rơi xuống đất. Đó là vì ở đường xích đạo, hướng của trọng lực là thẳng đứng.”

Quả trứng đứng vững trên một cây đinh nhờ hướng thẳng đứng của trọng lực

Rời Mital del Mundo, du khách đi về hướng Nam khoảng 30 km là đến thủ đô Quito. Thành phố tọa lạc trên dãy núi Andes này cao hơn mực nước biển đến 2.850 mét. Với dân số khoảng 2,3 triệu người, Quito là đô thị đông dân thứ 2 tại Ecuador. Đa phần cư dân ở đây mang 2 dòng máu của người Tây Ban Nha và người bản xứ.

Nằm ngay trung tâm thủ đô là Quảng trường Độc lập. Vào mỗi thứ 2 hàng tuần, những nhóm vệ binh trong trang phục chỉnh tề thực hiện các nghi thức diễu binh tại quảng trường. Đây là hoạt động mang tính truyền thống và thu hút sự chú ý của rất nhiều du khách.

Quảng trường Độc lập ở thủ đô Quito…

….là nơi diễn ra lễ diễu binh hoành tráng vào mỗi thứ 2 hàng tuần

Thành phố Quito được thực dân Tây Ban Nha thành lập vào nửa đầu thế kỷ 16 ngay trên tàn tích của thành cổ Inca. Đến năm 1830, Quito trở thành thủ đô của Ecuador sau khi quốc gia Nam Mỹ này giành độc lập thoát khỏi sự thống trị kéo dài 300 năm của thực dân Tây Ban Nha.

Sự hiện diện của người Tây Ban Nha suốt 3 thế kỷ đã để lại nhiều ảnh hưởng trong văn hóa Ecuador. Đấu bò là hình thức giải trí phổ biến ở Quito. Người Tây Ban Nha đã mang trò đấu bò đến đây từ hàng trăm năm trước, hiện nay môn thể thao này là một phần trong cuộc sống của người dân Quito.

Mang diện mạo của một thành phố hiện đại nhưng vẫn gìn giữ rất tốt những nét cổ kính, đó là yếu tố giúp Quito trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa vào năm 1978.

Quito tự hào với hơn 80 công trình kiến trúc có giá trị, nổi bật trong số đó là các nhà thờ, tu viện. Chúng được xây dựng theo lối kiến trúc bản địa kết hợp với phong cách Ba-rốc của châu Âu. Mặc dù Quito đã gánh chịu những thiệt hại nặng nề trong các trận động đất năm 1797, 1859 và 1917, nhưng các công trình lịch sử của thành phố vẫn được bảo tồn rất tốt. Thủ đô của Ecuador này được ví như “thánh tích của cả châu Mỹ” với kho tàng di sản khổng lồ.

Nhà thờ La Compania mang đậm lối kiến trúc Ba-rốc

Nhà thờ La Compania được khởi công vào năm 1605 và phải mất đến 160 năm sau mới hoàn tất. La Compania là nhà thờ nổi tiếng nhất của thủ đô Quito và cũng là công trình tôn giáo tiêu biểu cho lối kiến trúc Ba-rốc được xây dựng tại Mỹ La-tinh. Người dân ở đây xem La Compania là bảo vật của Quito, điều đó càng được khẳng định khi UNESCO công nhận nhà thờ này là 1 trong 100 công trình quan trọng trên thế giới.

Thời gian xây dựng kéo dài hơn 1 thế kỷ rưỡi đã cho phép kiến trúc của nhà thờ được hoàn thiện hơn, nó còn thể hiện sự kỳ công của người thợ xây dựng bản địa, những người trực tiếp làm nên kiệt tác kiến trúc này.

Nhà thờ La Compania là sự pha trộn giữa phong cách kiến trúc châu Âu và nghệ thuật trang trí của người Inca. Sự hài hòa giữa 2 yếu tố văn hóa châu Âu và văn hóa bản địa giúp mang lại sự gần gũi cho cư dân địa phương. Đó cũng là ý đồ của người Tây Ban Nha khi cai trị vùng đất này.

Bên trong nhà thờ này tràn ngập ánh sáng không. Đó chính là đặc điểm thú vị nhất của phần nội thất tại La Compania. Biểu tượng mặt trời hiện diện khắp nơi, từ lối vào, điện thờ chính đến trần nhà. So với diện mạo bên ngoài, không gian ở đây là một sự đối lập, mọi thứ trở nên lộng lẫy nhưng không kém phần tôn nghiêm.”

Theo lời ông Basos, Mặt trời là biểu tượng quan trọng nhất của người Inca. Nhận thức được điều đó, người Tây Ban Nha đã cố ý sử dụng hình ảnh trang trí chủ đạo là mặt trời nhằm khuyến khích người bản địa đến với nhà thờ. Điều này cũng có nghĩa là dân địa phương chấp nhận tôn giáo mới, tức Thiên chúa giáo du nhập từ châu Âu.

Nhà thờ La Compania được mệnh danh là công trình tôn giáo quý giá nhất của Nam Mỹ xét về giá trị nghệ thuật lẫn vật liệu trang trí. Khu sảnh đường đồ sộ được dát vàng sáng lấp lánh. Những bức tường cao chót vót cùng vô số hoa văn chạm khắc cầu kỳ theo phong cách Ba-rốc đều được phủ vàng. Sự tráng lệ này của nhà thờ La Compania không chỉ được tạo nên từ những người làm ra nó mà còn là thành quả của quá trình gìn giữ, tôn tạo của chính quyền và người dân Quito qua nhiều thảm họa tự nhiên.

Giống như những quốc gia khác trong khu vực, Ecuador là quê hương của chuối. Đây là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu quan trọng của đất nước. Theo ước tính, có đến 42 loại chuối khác nhau được trồng ở Ecuador. Chuối không chỉ đơn thuần là trái cây mà còn được sử dụng như một loại thực phẩm quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người dân nơi đây.

Các loại trái cây giữ 1 vai trò quan trọng trong đời sống của người dân Quito. Họ dùng chúng để làm thực phẩm và là nguồn cảm hứng trong kiến trúc. Tại nhà thờ La Compania, bên cạnh những họa tiết mang phong cách Ba-rốc du nhập từ phương Tây, hoa văn trang trí bên trong nhà thờ cũng in dấu ấn của nền văn hóa bản xứ.

Hình ảnh điêu khắc mô phỏng quả dứa trên trần nhà thờ

Khi nhìn lên trần của nhà thờ, chúng ta dễ dàng nhận thấy hình ảnh điêu khắc tinh tế mô phỏng những quả dứa ở khắp nơi. Theo giới nghiên cứu, lối trang trí này đã tạo nên sự khác biệt giữa La Compania với các nhà thờ Thiên chúa giáo ở châu Âu. Đó là sự sáng tạo của những người thợ xây dựng địa phương khi họ mang hơi thở cuộc sống vào không gian tín ngưỡng.

Thành phố Quito không chỉ nổi tiếng bởi các công trình lịch sử, tôn giáo, ở đây còn có những ngọn núi lửa với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Ngọn núi Cotopaxi cao 5.897 mét nằm ở phía Nam Quito được xem là một trong những ngọn núi lửa đang ngủ cao nhất thế giới. Từ Quito, du khách mất khoảng 1 tiếng đồng hồ đi xe hơi để đến núi Cotopaxi. Ở khu vực chân núi có một khách sạn nhỏ khá yên tĩnh được nhiều khách du lịch chọn làm điểm dừng chân.

Ngọn núi Cotopaxi tuyệt đẹp

Khách sạn là những dãy nhà được thiết kế theo lối kiến trúc nhà ở điển hình của Ecuador với vật liệu chính là đá và gỗ. Nơi đây không sang trọng nhưng tạo cho khách trọ cảm giác ấm áp như ở nhà.Ngoài dịch vụ phòng, khách sạn còn phục vụ các món ăn truyền thống của Quito.

Vùng núi Andes là quê hương của khoai tây. Từ xa xưa, người dân Quito đã dùng khoai tây làm nguồn lương thực chính trong bữa ăn hàng ngày. Món súp khoai tây luôn là lựa chọn hàng đầu của du khách khi đến Ecuador. Nguyên liệu đơn giản chỉ với khoai tây, bơ và sữa bò nhưng món súp Locro de Papas đã trở thành món ăn truyền thống của Quito và là đại diện cho nền ẩm thực Ecuador. Khi dùng món súp Locro de Papas, người ta ăn kèm với trái bơ tươi và hạt bắp rang, những nông sản đặc trưng của Nam Mỹ.

Súp Locro de Papas ăn kèm với trái bơ tươi và hạt bắp rang

Sẽ là thiếu sót nếu chúng ta bỏ qua một lễ hội rất quan trọng được tổ chức vào ngày 06 tháng 12 hàng năm ở Quito. Lễ hội mang tên Founders Day tức Ngày của Những người sáng lập. Đây là dịp để cư dân Quito tôn vinh những người đã có công tạo dựng thành phố này. Lễ hội kéo dài suốt 1 tuần lễ với những cuộc diễu hành đầy màu sắc và âm nhạc rộn ràng trên đường phố. Những người tham gia diễu hành ca múa, nhảy hát qua đó tái hiện các giai đoạn trong lịch sử phát triển của Quito.

Lễ hội Founders Day không chỉ có âm nhạc và các vũ điệu, mà còn có những cuộc tranh tài thể thao vui nhộn. Được chờ đón nhiều nhất là cuộc đua xe ô-tô gỗ dành cho các bé trai. Trẻ con Ecuador rất thích môn thể thao này. Những chiếc xe không có động cơ, chúng được thả xuống dốc, các thí sinh nhí sẽ điều khiển để xe không chệch khỏi đường đua.

Lễ hội Founders Day ra đời cách nay nửa thế kỷ, đối với người dân Quito sự kiện này vừa thể hiện sự trân trọng quá khứ vừa gắn kết cộng đồng. Những yếu tố đã giúp tạo nên thành phố di sản văn hóa thế giới đầu tiên của nhân loại.

Thanh Tâm