Thói quen ăn rau rút tái, rau rút sống của nhân dân dễ dẫn đến việc bị nhiễm nhiều mầm bệnh nguy hiểm.

Rau rút, bà con miền Nam gọi là rau nhút (tên khoa học Neptunia oleraceae lour) thuộc họ đậu (Fabaceae) là loại rau ăn rất tốt. Từ rau rút có thể chế biến nhiều món ăn như: canh cua đồng nấu với rau rút, canh cua nấu với rau rút và khoai sọ, canh khoai môn nấu với rau rút, thịt lợn nạc… Đây là những món canh ngon, có mùi vị đặc biệt, rất dễ ăn.

Tuy nhiên, rau rút phải ăn chín, tuyệt đối không được ăn tái, sống. Nhiều người thích ăn rau rút tái, sống cho giòn rất dễ mang bệnh. Bởi rau mọc dưới nước ở các hồ ao, ruộng nước, nên rau dễ bị nhiễm nhiều mầm bệnh nguy hiểm. Ngoài những bệnh truyền nhiễm đường tiêu hoá, rau rút còn là nơi trú ẩn của ấu trùng sán lá ruột, một loại sán lá ký sinh trong ruột người và một số gia súc, nhất là loài lợn.

Rau rút chế biến được nhiều món ăn nhưng phải nấu chín.

Chu kỳ phát triển của sán lá ruột rất phức tạp, cần nhiều vật chủ, nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Đây là một loài sán nhỏ, dài 30 – 70mm, chiều ngang 14 – 15mm, ký sinh trong ruột người và súc vật bị bệnh, gây tác hại và đẻ trứng ở đấy. Trứng sán theo phân ra ngoài làm nhiễm bẩn các nguồn nước. Sau một thời gian, ấu trùng dần dần hình thành trong trứng. Sau 2 – 3 tuần lễ ấu trùng phát triển hoàn chỉnh trong trứng, phá vỡ vỏ trứng và ra ngoài tìm ốc để ký sinh.

Sau khi vào ốc, ấu trùng tiếp tục phát triển thành ấu trùng có đuôi. Lúc này chúng lại bỏ ốc, sống bám vào một số cây thuỷ sinh như bèo, ngó sen, củ niễng, rau rút… Người và súc vật ăn phải những cây thuỷ sinh này chưa nấu chín sẽ ăn theo cả ấu trùng sán lá vào ruột. Khi vào cơ thể, ấu trùng bám vào ruột non, ký sinh và trưởng thành ở đấy.

Thời gian từ lúc ấu trùng vào cơ thể đến khi trưởng thành khoảng 90 ngày. Khi mắc bệnh, người bệnh bị mỏi mệt, thiếu máu nhẹ, sức khoẻ giảm sút. Khi bệnh toàn phát, bệnh nhân bị đau bụng kèm theo tiêu chảy. Phân lỏng, không có máu, nhưng nhày và có nhiều thức ăn không tiêu.

Để phòng bệnh chúng ta không nên ăn những rau củ mọc dưới nước chưa nấu chín, trong đó có món nộm rau rút và những món rau rút sống hoặc chỉ trần tái.

BS. Kim Minh – Theo Bee