Bên bờ hạnh phúc

 Nhiều năm qua, việc làm thế nào để nâng cao thu nhập cho bà con nông dân trồng lúa luôn là một bài toán hóc búa đối với các nhà chuyên môn, cũng như những nhà hoạch định chính sách. Để giải quyết vấn đề này, gần đây người ta đưa vào thử nghiệm một mô hình sản xuất mới, đó là mô hình cánh đồng mẫu lớn, đã được nhiều tỉnh thành trong khu vực ĐBSCL, trong đó có Vĩnh Long triển khai thực hiện, và bước đầu cũng đã đạt được một số kết quả khá khả quan.

 

Trong vụ đông xuân 2012-2013, huyện Vũng liêm – tỉnh Vĩnh Long đã triển khai thực hiện việc sản xuất lúa theo mô hình Cánh đồng mẫu lớn ở xã Tân An Luông, với tổng diện tích gần 332 ha, tăng hơn các vụ trước trên 100 ha. Đây là năm thứ  2 huyện thực hiện mô hình này. Nội dung cơ bản của mô hình này là tập hợp những nông hộ sản xuất lúa riêng lẻ thành một cánh đồng lớn để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật và cơ giới hóa hoạt động sản xuất lúa, từng bước tiến đến hình thành ngành sản xuất lúa hàng hóa quy mô lớn, đạt chứng nhận Việt –Gap. Từ đó hiệu quả sản xuất lúa được cải thiện, tăng thu nhập cho bà con nông dân, nhờ giá trị hạt gạo được nâng cao.

Ngoài huyện Vũng liêm, trong vụ đông xuân này các huyện khác trong tỉnh Vĩnh long cũng đồng loạt triển khai thực hiện dự án xây dựng 7 cánh đồng mẫu lớn trên địa bàn địa phương mình, với  tổng diện tích trên 1.650 ha. Bà con nông dân tham gia những dự án này được tổ chức liên kết lại trong mối quan hệ 4 nhà được gắn kết ngày càng chặt chẽ hơn, để sản xuất theo hướng nâng cao gía trị hạt lúa, bằng cách sử dụng 1 giống, hoặc 1 nhóm giống lúa có chất lượng cao để hình thành vùng nguyên liệu lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiến hành cơ giới hóa trong sản xuất và làm giảm thất thoát sau thu hoạch.

Vì vậy, tham gia cánh đồng mẫu lớn bà con nông dân sẽ được hướng dẫn qui trình trồng lúa tiên tiến, sử dụng giống lúa đạt tiêu chuẩn cấp xác nhận để gieo sạ với mật độ thưa vừa phải hoặc sạ hàng, bón phân cân dối, và sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng. Ngoài ra , bà con còn được tập huấn theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa, trang bị  kỹ thuật canh tác theo chương trình 1 phải -5 giảm, 3 giảm-3 tăng … để giúp cho việc chăm sóc cây lúa khỏe ngay từ đầu vụ , hạn chế các loại dịch hại, và giảm số lần phun thuốc BVTV, giúp tiết giảm chi  phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm.

Theo các nhà chuyên môn, muốn thực hiện cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa trước tiên phải tập hợp nhiều thửa ruộng liền kề của các hộ nông dân trong một khu vực, với tổng diện tích từ vài trăm đến vài ngàn ha. Trên diện tích lớn đó, việc sản xuất lúa được tiến hành theo qui trình thống nhất ở tất cả các khâu, và việc tiêu thụ sản phẩm cũng được ký kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với người trồng lúa. Bởi mục tiêu bao trùm của cánh đồng mẫu lớn là nhằm sản xuất lúa gạo theo hướng hàng hóa, xuất khẩu ổn định , bền vững và có lợi nhuận cao .

Thực tế đã cho thấy, cây lúa trong mô hình cánh đồng mẫu lớn phát triển tốt, ít bị nhiễm sâu bệnh và chi phí đầu tư  thấp. Theo bà con tham gia mô hình cho biết, do năng suất và chất lượng lúa được nâng cao, giá thành sản xuất giảm, nên lợi nhuận của bà con được gia tăng. 

Tại xã Tân Long huyện Mang Thít, bà con rất đồng tình với mô hình sản xuất này, do được hướng dẫn kỹ càng về biện pháp canh tác lúa theo đúng qui trình kỹ thuật, bón phân và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh theo 4 đúng….để giảm bớt chi phí ;  biết ghi chép sổ tay đầy đủ để theo dõi và quản lý tốt đồng ruộng, nhờ đó mà có sự điều chỉnh hợp lý trong chăm sóc cây lúa.

Ông Võ Hoàng Ân ở ấp Tân Hòa, người đã tham gia mô hình cánh đồng mẫu lớn ở xã này được 2 năm cho biết, do áp dụng đúng theo qui trình sản xuất đã được hướng dẫn, nên chi phí đầu tư như lượng giống gieo sạ, phân thuốc hóa học….đã giảm khá nhiều. Năng suất lại đạt cao, với gần 7 tấn /ha, nên lợi nhuận nhiều hơn các năm trước.

 

 Một lợi ích khác của mô hình cánh đồng mẫu lớn là khắc phục được tình trạng gieo sạ nhiều loại giống trên một  cánh đồng, làm cho sản phẩm lúa gạo làm ra không được đồng nhất. Cánh đồng mẫu lớn xóa dần kiểu sản xuất nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm không theo một qui trình kỹ thuật thống nhất,  gây khó khăn trong việc quản lý nước tưới và phòng trừ dịch hại ; đồng thời  giải quyết  được tình trạng sản xuất manh mún vốn đã tồn tại từ lâu, từng làm trở ngại cho việc đẩy mạnh cơ giới hóa đồng ruộng.

Bên cạnh đó cánh đồng mẫu lớn còn mang ý nghĩa là tập hợp những nông dân sản xuất lúa nhỏ lẻ vào trong một  cánh đồng lớn, để thực hiện tốt việc áp dụng  các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến trong canh tác lúa, mang lại hiệu quả cao … Đây là cơ sở để đáp ứng yêu cầu sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGap, tiến đến xây dựng thương hiệu lúa gạo VN trong nước và xuất khẩu. Ngoài ra cánh đồng mẫu lớn còn hướng đến xây dựng một vùng nguyên liệu lúa gạo tập trung có chất lượng tốt và thông qua liên kết để chủ động trong sản xuất  và tiêu thụ lúa gạo cho nông dân. Và chỉ có liên kết sản xuất mới mở ra cơ hội cho ngành sản xuất lúa gạo Việt Nam đủ mạnh  để cạnh tranh với sản phẩm cùng loại của các nước trên thế giới.

Tuy mô hình cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa ở Vĩnh Long mới triển khai thực hiện 2 năm nay, nhưng qua kết quả bước đầu cho thấy cách làm này đang được nông dân  đồng tình. Cũng từ mô hình này, nông dân có thể tiếp cận với  các loại vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất lúa với giá cả ổn định và chất lượng đảm bảo. Đồng thời  giá cả và việc tiêu thụ sản phẩm cũng được thuận lợi  cho cả nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu.

Tóm lại cánh đồng mẫu lớn là cách làm mới trong sản xuất lúa, nhằm góp phần nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu cho hạt gạo Việt Nam ;  xóa bỏ dần cách làm ăn, thu mua sản phẩm qua tầng lớp trung gian, mà gắn sản xuất của nông dân với việc tiêu thụ chế biến lúa gạo của doanh nghiệp thông qua hợp đồng … Có như vậy mới hy vọng thành công trong việc định hướng xuất khẩu gạo từ số lượng sang chất lượng, nâng cao chuỗi giá trị hạt gạo, nâng cao đời sống của nông dân trồng lúa một cách căn cơ.

Quốc Chiến

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *