Những năm trước đây, sau Tết nguyên đán là thời điểm mà hầu hết các công ty, doanh nghiệp rầm rộ tuyển lao động phục vụ cho kế hoạch sản xuất năm mới. Một số doanh nghiệp tuyển dụng cả lao động chưa qua đào tạo, chịu trách nhiệm dạy nghề và bố trí việc làm cho người lao động, thông báo nhiều ưu đãi để thu hút công nhân.

          Tuy nhiên, khoảng 2 năm trở lại đây, xu hướng tuyển dụng lao động đã có thay đổi. Nhất là năm nay, sau khi nghỉ Tết trở vào, nhu cầu tuyển dụng lao động mới ở các công ty, doanh nghiệp hầu như không đáng kể. Một số doanh nghiệp chỉ tuyển lao động có tay nghề và tuyển nhân sự đảm nhiệm các vị trí quản lý. Về phía công nhân lao động cũng ít có tình trạng nhảy việc so với những năm trước. 

          Năm 2012, các công ty, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh, lợi nhuận không cao, một số công ty còn thua lỗ. Tuy nhiên, hầu hết đều cố gắng chăm lo giúp người lao động vui đón Tết. Trễ nhất là đến ngày nghỉ Tết, các công ty, doanh nghiệp cũng đã chi lương, thưởng Tết cho lao động.

          Như công ty TNHH Biofeed hay công ty TNHH Việt Hưng, tại thời điểm khảo sát cuối năm 2012 đều đang tạm ngưng sản xuất và không có kế hoạch thưởng Tết cho lao động. Riêng công ty TNHH Việt Hưng còn nợ lương tháng 12 năm 2012 của người lao động. Nhưng đến cận Tết, công ty TNHH Biofeed cũng đã thưởng bình quân 500 ngàn đồng/ người. Công ty TNHH Việt Hưng đã nỗ lực thanh toán xong lương đến tháng 1 năm 2013 và thưởng Tết  bình quân 700 ngàn đồng/người.

          Một số công ty, doanh nghiệp lì xì đầu năm cho những công nhân trở vào làm đúng giờ, như công ty thủy sản Hùng Vương lì xì 500 ngàn đồng/người, công ty thủy sản Hùng Cường lì xì 300 ngàn đồng/người… Đang trong giai đoạn khó khăn như công ty Biofeed cũng đã cố gắng lì xì đầu năm cho công nhân lao động.

          Quan tâm đời sống, nhất là chính sách Tết cho người lao động là một trong những biện pháp ổn định mối quan hệ gắn bó dài lâu giữa lao động với doanh nghiệp. Đây cũng là cách mà doanh nghiệp thu hút, giữ chân lao động tiếp tục trở lại làm việc sau Tết. 

          Tổng hợp tuần đầu sau Tết ở các khu công nghiệp, cho thấy chỉ vắng gần 800 lao động. Trong đó, hơn phân nửa lao động nghỉ do thai sản, thêm một số khác vắng có lý do. Như vậy còn lại là lao động nghỉ việc , khoảng gần 300 – chiếm tỉ lệ 1,6% so với tổng số lao động hiện nay ở các khu công nghiệp trong tỉnh, trước Tết có gần 18 500 công nhân lao động. Tỉ lệ nầy thấp hơn nhiều so với các năm trước.

          Công nhân Lê Thị Thanh Tuyến gắn bó với công ty TNHH Bo shing suốt nhiều năm nay. Quê ở Cần Thơ, sang đây ở trọ đi làm, điều kiện cũng khó khăn nhưng Tuyến thấy chính sách ở công ty này phù hợp với yêu cầu của mình nên chưa hề có ý định tìm việc ở nơi khác .

          Hầu hết công nhân không muốn thay đổi công việc vì ngại phải làm quen từ đầu với công việc mới. Khi đó, các khoản bảo hiểm, lương cũng phải tính lại ở mức khởi điểm.

          Công nhân lao động không còn ồ ạt nhảy việc. Một phần vì do mỗi công ty đều có chính sách chăm lo đời sống nhằm giữ chân lao động gắn bó dài lâu. Một phần vì hầu hết các công ty đều không còn tình trạng tuyển dụng rầm rộ như những năm trước. Lao động muốn nhảy việc tìm kiếm mức lương cao hơn công ty đang làm , cũng không có nhiều cơ hội lựa chọn vào đầu năm nay. 

          Đầu năm 2012, các công ty ở các khu công nghiệp tuyển mới khoảng 3000 lao động phổ thông. Riêng năm nay, sau khi nghỉ Tết vào, hầu hết các công ty không có nhu cầu tuyển thêm lao động mới, chỉ có vài công ty tuyển lao động có tay nghề cao, nhưng cũng rất hạn chế số lượng. Như công ty TNHH Tỷ Xuân hiện có khoảng 12700 lao động, chỉ có kế hoạch tuyển mới một số lao động có tay nghề cao. Nhiều công ty không có kế hoạch tuyển lao động. Công ty TNHH Bo shing cuối năm 2012 tinh giảm khoảng 200 lao động không đạt yêu cầu công việc và tập trung tuyển dụng một số lao động có tay nghề vào đầu năm nay.

          Do gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp có số lượng đơn hàng giảm đáng kể, ngay cả khách hàng chính nhiều năm thì kế hoạch năm nay cũng đã giảm từ 30 % đến 50% số lượng. Đầu ra sản phẩm ở một số công ty đang gặp khó, hàng tồn còn nhiều… Tình hình này làm cho công ty doanh nghiệp phải điều chỉnh việc làm và chi trả lương cho lao động. Một số công ty trước đây có lương bình quân của công nhân khoảng 4 đến 4,5 triệu đồng mỗi tháng thì hiện nay đã giảm xuống đáng kể.

          Một số công ty đang tạm cho công nhân lao động nghỉ phép, nghỉ ca, giảm ngày giờ lao động trong tuần, tháng vì những khó khăn trong sản xuất kinh doanh hiện nay… 

          Nỗ lực hết mình để ổn định sản xuất kinh doanh, đảm bảo lợi nhuận cho công ty và đảm bảo việc làm, thu nhập cho người lao động là phấn đấu chung của các công ty, doanh nghiệp trước tình hình khó khăn hiện nay. Bên cạnh đó, thay đổi trong xu thế tuyển dụng lao động –tập trung tuyển ít lao động nhưng có tay nghề, đòi hỏi chất lượng lao động cao hơn, và tinh giảm lao động không đảm bảo yêu cầu công việc là khả năng có thể xảy ra. Trước tình hình này, đòi hỏi doanh nghiệp và cả người lao động cần có sự điều chỉnh phù hợp.

          Người lao động cũng cần nâng cao tay nghề, rèn luyện tác phong làm việc chuyên nghiệp, đáp ứng tốt yêu cầu công việc để luôn là sự lựa chọn của nhà tuyển dụng. Bên cạnh đó, người lao động cũng cần nâng cao trách nhiệm với doanh nghiệp, chia sẻ, thông cảm và gắn bó, cùng doanh nghiệp vượt qua khó khăn hiện nay. Quan trọng là doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm Luật lao động trong tuyển dụng, sử dụng lao động, đảm bảo tốt đời sống để giữ chân lao động ngay cả lúc khó khăn, nhằm tránh tình trạng khát lao động giỏi nghề khi khó khăn qua đi. Khi mỗi công ty, doanh nghiệp luôn là sự lựa chọn tin cậy của người lao động, mối quan hệ lợi ích hài hòa sẽ được đảm bảo bền vững hơn.

          Hoàng Thy