Từ lâu, bưởi Năm roi đã là thương hiệu gắn với bà con nhà vườn Bình Minh, Vĩnh Long. Mới đây, Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam chính thức xác lập và công bố bưởi Năm roi là một trong 50 đặc sản trái cây ngon nhất Việt Nam. Tuy nhiên, trong thực tế thương hiệu này cũng đang đứng trước những khó khăn nếu không có hướng giải quyết thì  rất dễ dẫn đến mai một.

Bưởi Năm roi Mỹ Hòa là thương hiệu đã được công nhận và gắn bó với người dân trồng bưởi xã Mỹ Hòa huyện Bình Minh mấy năm nay. Cách đây 3 năm, giấy chứng nhận Global Gap đã giúp cho thương hiệu này đi xa hơn ra ngoài phạm vi quốc gia. Nhưng hiện tại, muốn được cấp lại chứng nhận này, đối với HTX bưởi Năm roi Mỹ Hòa là điều không dễ.  

Ông Trương Văn Thọ, Phó Chủ nhiệm HTX bưởi Năm roi Mỹ Hòa – Bình Minh cho biết:“Chương trình Gap là của HTX Mỹ Hòa này nhưng mà thời gian lũng đoạn đã cách nhau hai ba năm trời, trong khi thời gian Gap thì chỉ có một năm thôi. Một năm tái lập chứng chỉ nhưng mình đã bỏ ba năm rồi. Hiện tại bây giờ muốn củng cố lại cũng gặp nhiều khó khăn lắm. HTX đang gặp khó khăn về vốn, không có tiền vài chục ngàn đô thì không có khả năng nào củng cố lại được.”

Trong 3 năm qua, khi không còn được chứng nhận, danh hiệu bưởi Năm roi Mỹ Hòa cũng gặp không ít khó khăn. Ông Trương Văn Thọ, Phó Chủ nhiệm HTX bưởi Năm roi Mỹ Hòa cho biết không ít trường hợp nhiều thương lái thu mua bưởi của nơi khác, nhưng lấy thương hiệu bưởi Năm roi Mỹ Hòa để bán ra thị trường đã làm giảm uy tính thương hiệu này rất nhiều.

 Bên cạnh đó, một số công ty ở thành phố Hồ Chí Minh và cả công ty chuyên xuất khẩu bưởi sang Hà Lan do phía nước ngoài quản lý đã đến tận vườn thu mua với giá thỏa thuận, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt. Trong khi HTX bưởi Năm Roi Mỹ Hòa thì hoạt động è ạch, dù đã có thương hiệu nhưng vẫn chưa đăng ký bản quyền nên về lâu dài nếu các công ty khác chiếm lĩnh thị trường thì nguy cơ mất thương hiệu là hoàn toàn có thể. Một số hộ dân đã làm Gap trước đây cho biết, họ sẵn sàng đầu tư theo hướng Gap vì đầu ra ổn định và chất lượng bưởi cũng cao hơn sản xuất thông thường.

Theo ông Nguyễn Văn Phương, xã Mỹ Hòa – Bình Minh: “Mỗi một lần cấp phép chỉ sử dụng được có một năm, sau đó thì phải tái cấp. Thời gian thì HTX Mỹ Hòa đã bỏ qua chương trình đó. Người dân bây giờ cũng rất tâm huyết, người ta nghĩ là làm thế nào để trái bưởi sạch tốt thì bán ra thị trường, trái bưởi sẽ cao hơn trái bưởi bình thường.”

Ông Trương Văn Thọ, Phó Chủ nhiệm HTX bưởi Năm roi Mỹ Hòa – Bình Minh cho rằng:  "Có Gap thì nó tạo điều kiện cho người dân trồng bưởi có thu nhập cao hơn cho người dân có nghĩa là mình sẽ xuất qua được thị trường EU. Còn nếu không có Gap thì chỉ bán nội địa thôi, thì nội địa thì nó không đem về được cái lợi nhuận cho nước mình. Bưởi Năm roi Mỹ Hòa thì có thương hiệu, mà thương hiệu chỉ vô được các siêu thị như Metro, Coop chứ thương hiệu này chưa bao giờ được xuất đi nước ngoài, chỉ qua trung gian của các công ty thôi.”

Chứng nhận Global Gap là giấy thông hành để bưởi Năm roi Vĩnh Long vươn xa ra thị trường quốc tế. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc thương hiệu bưởi Năm roi Vĩnh Long sẽ được bảo vệ thông qua Global Gap. Tuy nhiên, để thực hiện được điều đó thì nếu chỉ HTX và bà con nhà vườn cố gắng không chưa đủ, mà rất cần sự can thiệp của chính quyền địa phương và các ngành có liên quan.

Trong điều kiện hội nhập khu vực và thế giới như hiện nay, Global Gap đang là lựa chọn tối ưu để phát triển vùng chuyên canh bưởi Năm roi theo hướng tặng nguồn ngoại tệ cho quốc gia, đồng thời bảo vệ một thương hiệu nông sản nổi tiếng của địa phương đã từng được người tiêu dùng không chỉ trong nước mà cả nước ngoài công nhận./.

Trường Sơn