Từ đầu năm đến nay, chỉ số giá tiêu dùng trong nước hạ nhiệt, lạm phát được kìm chế. Song, nhiều loại vật tư, nhiên liệu và hàng hóa có sự biến động giá lớn. Trong đó có những mặt hàng thuộc diện kê khai giá, đăng ký giá. Do vậy, tăng cường công tác quản lý giá là nhiệm vụ xuyên suốt của ngành chức năng nhằm bình ổn thị trường, bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.

Từ đầu năm đến nay giá cả hàng hóa thiết yếu có sự biến động lớn. Đáng kể nhất là mặt hàng nhiên liệu có nhiều lần điều chỉnh tăng giảm giá. Như xăng chỉ trong 6 tháng đầu  năm đã qua 2 lần tăng giá với mức tăng tổng cộng 3 ngàn đồng/ lít. Cùng thời gian này , xăng cũng đã qua 3 lần điều chỉnh giảm giá tổng cộng 1.900 đồng/ lít.

Trong khi đó, giá gas đã 4 lần điều chỉnh tăng tổng cộng 126 ngàn đồng/bình 12 kg. Sau khi giảm thuế nhập khẩu còn 0% và giá gas thế giới giảm, loại nhiên liệu này đã liên tục được điều chỉnh giảm nhiều lần, tương ứng 112 ngàn đồng. Sự bất ổn định về giá không những tác động trực tiếp đến nhiều ngành sản xuất mà còn dẫn đến nhiều vụ gian lận thương mại đối với 2 loại nhiên liệu này. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2012, ngành chức năng của tỉnh xử lý vi phạm hơn 1 tỷ đồng đối với 113  doanh nghiệp, cửa hàng, đại lý xăng dầu, gas vi phạm. 

 Đáng chú ý là nhiều mặt hàng dù thuộc diện kê khai giá, đăng ký giá nhưng thời gian qua liên tục biến động về giá theo hướng tăng lên. Trong đó, sữa là một mặt hàng điển hình. Đây cũng là mặt hàng có tốc độ tăng trưởng cao trên thị trường trong nước do nhu cầu tiêu dùng ngày một tăng .

Theo nhận định của Bộ công thương, nguyên nhân của tình trạng tăng giá sữa, đặc biệt là sữa bột dành cho trẻ em là do sản lượng sữa trong nước hiện chỉ đáp ứng 30% nhu cầu, 70% còn lại phải nhập khẩu.  Nghịch lý là cho dù giá sữa thế giới có lúc giảm nhưng giá trong nước vẫn tăng. Như từ đầu năm đến nay, giá sữa thế giới giảm hơn 40%  nhưng  giá sữa trong nước vẫn tăng từ 15 – 25 %, đưa VN trở thành nước có giá bán lẻ sữa cao nhất thế giới. 

Trong khi đó, thuốc tây cũng là mặt hàng nằm trong diện tăng giá cao so với đầu năm. Tuy thuộc diện kê khai giá nhưng thời gian qua mặt hàng này vẫn cứ tăng  giá. Để tăng giá hợp pháp, giá kê khai hoặc kê khai lại thường rất cao so với giá bán lẻ trên thị trường. Vì vậy, có loại dù qua nhiều lần tăng giá song giá bán cũng chỉ bằng 30 đến 40% giá kê khai. 

Có thể thấy chỉ số giá tiêu dùng trong 5 tháng đầu năm nay hạ nhiệt một phần là nhờ sự điều hành có hiệu quả, nhất là đối với nhiều loại hàng hóa tiêu dùng thiết yếu. Mặt khác, do kinh tế còn nhiều khó khăn, thu nhập người dân giảm nên một bộ phận lớn người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu. Điều này thể hiện rõ ở sức mua trong quí 1 tại các siêu thị, khi mà lượng khách gần như không tăng. Bước sang quí 2 này, sức mua có cải thiện do các siêu thị phối hợp cùng nhà sản xuất tung ra các chương trình khuyến mãi lớn nhất trong dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn.

Để quản lý giá cả có hiệu quả, cần có sự kết hợp của nhiều ngành chức năng, trong đó phải thực hiện nghiêm việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Đây không những là ý thức tự giác chấp hành qui định của Nhà nước mà còn thể hiện văn minh thương mại, giúp cho khách hàng yên tâm mua sắm. Ở chợ trung tâm thành phố Vĩnh Long, BQL chợ còn đặt cân chuẩn cho người tiêu dùng đối chiếu những trường hợp nghi ngờ gian lận trọng lượng. 

Vĩnh Long là tỉnh tiên phong trong việc kiểm tra các mặt hàng vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp. Việc kiểm tra không chỉ về giá mà còn về chất lượng. Nếu như các năm 2009, 2010 có đến 50% mẫu phân bón trên thị trường có chất lượng kém hoặc giả thì hiện nay tỷ lệ này đã giảm. Song, từ đầu năm đến nay khu vực ĐBSCL cũng đã phát hiện nhiều vụ vi phạm, tại các tỉnh Bạc Liêu, Hậu Giang. Hiện nay, khi nhiều mặt hàng nông sản chủ lực giá giảm, trong khi giá vật tư nông nghiệp lại tăng nên tâm lý nông dân muốn sử dụng hàng vật tư nông nghiệp giá rẻ. Đây là cơ hội để các mặt hàng giả, kém chất lượng trà trộn vào thị trường.         

Do vậy, quản lý giá là công việc cần phải được duy trì thường xuyên để bình ổn thị trường và an tâm cho người tiêu dùng. Chỉ trong 5 tháng đầu năm nay, Chi cục quản lý thị trường tỉnh Vĩnh Long đã phát hiện 112 vụ vi phạm trong lĩnh vực giá, phạt hành chính trên 270 triệu đồng. Công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa xử phạt 32 vụ vi phạm, phạt tiền gần 557 triệu đồng. Các khung xử phạt vi phạm về giá, đo lường và chất lượng được nâng lên trong thời gian qua cũng có tác dụng tích cực trong việc hạn chế tiêu cực. Tuy nhiên , để việc quản lý giá thật sự có hiệu quả thì rất cần một chính sách vĩ mô ổn định, việc kiểm tra cần được tăng cường và xuyên suốt trong thời gian tới. 

Quốc Dũng