Ngoài thiết bị giữ ấm bằng nước nóng Yutanbo, ở Nhật còn thịnh hành những thiết bị giữ ấm di động nhỏ gọn Kairo.

Kairo được đốt nóng từ từ bằng công nghệ sử dụng bạch kim làm chất xúc tác hoặc đốt bằng nhiên liệu. Hơi ấm của nó kéo dài nhiều giờ, người sử dụng có thể bỏ Kairo vào túi áo để sưởi ấm suốt ngày.

Dụng cụ giữ ấm nhỏ gọn Kairo

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại miếng dán giữ ấm Kairo. Tùy vào chất liệu ứng dụng mà thời gian giữ ấm của miếng dán dài ngắn khác nhau.

Miếng dán Kairo thường có thành phần là bột sắt, cellulose, nước, than hoạt tính và muối. Chúng toả nhiệt thông qua quá trình oxy hoá sắt khi tiếp xúc với không khí. Lượng nhiệt toả ra từ những miếng dán giữ ấm Kairo kéo dài từ 1 đến 10 tiếng đồng hồ tuỳ loại. Người ta thường dùng chúng để dán trên vai, ở thắt lưng hay dưới lòng bàn chân. Kairo là thiết bị giữ ấm hữu dụng của người Nhật vào mùa đông. Cần lưu ý là không dán trực tiếp Kairo trên da vì chúng có thể gây phỏng.

Miếng dán giữ nhiệt thường có thành phần là bột sắt, cellulose, than hoạt tính và muối

Giới nghiên cứu cho rằng, người xưa đã dùng đá nung trong lửa để lưu nhiệt, sau đó gói chúng lại và đặt trong chăn để giữ ấm vào ban đêm. Đá giữ ấm là hình thức sơ khai của thiết bị giữ ấm bỏ túi Kairo. Những chiếc Kairo có kiểu dáng hiện nay được cho là sự cải tiến từ 1 dạng Kairo ra đời vào giữa thời Edo. Đó là chiếc hộp làm bằng vàng, thân hộp vẽ hoa văn đẹp mắt. Quý tộc Edo dùng chiếc hộp này để đốt diêm tiêu sưởi ấm mang theo bên mình. Diêm tiêu là nhiên liệu hiếm nên Kairo vào thời này chỉ phổ biến trong giới thượng lưu.

Kairo sử dụng năng lượng mặt trời

Kairo có hình như chiếc bật lửa Zippo ngày nay được người Nhật phát minh vào thời Taisho, đầu thế kỷ 20. Nó được tạo ra từ công nghệ sử dụng bạch kim làm chất xúc tác. Nhiệt tạo ra từ công nghệ này không quá cao và kéo dài rất lâu, có thể từ 12 đến 24 giờ đồng hồ. Vì vậy Kairo sử dụng bạch kim làm chất xúc tác là vật giữ ấm rất an toàn, hiệu quả và tiện dụng.

Dạng Kairo có từ thời Edo

Ngày xưa, mỗi binh sỹ Nhật Bản được cấp 1 chiếc kairo như thứ quân dụng không thể thiếu giúp họ chống chọi cái lạnh.

Về lịch sử của bình nước nóng giữ ấm Yutanbo, nó được cho là du nhập từ Trung Quốc đến Nhật vào thời Muromachi. Yutanbo vào thời đó được làm bằng đồng. Trong thời gian đầu, do số lượng giới hạn và được làm từ kim loại quý nên thiết bị giữ ấm bằng nước nóng này là vật dụng giá trị, giới bình dân không có khả năng sở hữu.

Đến thời Edo, những chiếc bình Yutanbo bằng gốm sứ ra đời, giá của chúng rẻ hơn nhiều so với bình kim loại. Từ đó, bình giữ ấm Yutanbo bắt đầu phổ biến ra dân chúng. Cũng vào thời kỳ này, thói quen đặt những chiếc bình Yutanbo ấm áp bên trong lớp chăn dày vào mùa đông được hình thành.

Những chiếc Yutanpo bằng gốm sứ

Đầu thế kỷ thứ 20, thời Taisho, loại bình nước nóng giữ ấm làm bằng kẽm xuất hiện. Ưu điểm của loại bình này là rẻ tiền, bền và nhẹ so với bình gốm nên thị trường rất ưa chuộng. 

Sự cải tiến mẫu mã và nguyên liệu đối với dòng sản phẩm Yutanbo tiếp tục diễn ra mạnh mẽ sau đó.

Thập niên 1940, loại bình Yutanbo bằng thiếc, hình oval xuất xưởng và được chào đón nồng nhiệt. Kiểu dáng đó được duy trì đến tận ngày nay.

Chiếc bình Yutanpo bằng thiếc hình ovan

Vào thập niên 1940, sức tiêu thụ loại bình này tại thị trường Nhật Bản rất lớn, mỗi năm có hơn 1 triệu chiếc bình Yutanbo thiếc được bán ra.

Bình giữ ấm Yutanbo từng là vật bất ly thân của binh sỹ Nhật Bản trong Chiến tranh Thế giới Thứ 2. Nó được xem như một phần quân trang bắt buộc mà binh sỹ phải luôn mang theo bên mình khi hành quân. Yutanbo vừa là dụng cụ giữ ấm vừa dùng để đựng nước uống, nước sinh hoạt cá nhân.

Có 1 câu chuyện mà có lẽ ít người được biết đến về mối quan hệ giữa chiếc bình giữ ấm Yutanbo và ông Honda Soichiro, người sáng lập hãng Honda nổi tiếng Nhật Bản.

Năm 1947, ông Soichiro cho ra mắt chiếc xe máy đầu tiên của hãng Honda có hình dáng của một chiếc xe đạp gắn động cơ chạy bằng nhiên liệu. Điểm đáng chú ý là ông Soichiro đã sử dụng chiếc bình Yutanbo để làm bình đựng xăng của xe. Mẫu xe này là sự khởi đầu để Honda vươn lên trở thành nhà sản xuất xe máy số 1 thế giới.

Gần 1 thế kỷ đã trôi qua kể từ khi chiếc bình Yutanbo hình oval ra đời. Ngày nay, cùng với hàng loạt thiết bị sưởi ấm tiên tiến khác, nó vẫn là một trong những lựa chọn của người tiêu dùng. Và trên hết, Yutanbo đã thoát ra khỏi sự ảnh hưởng của dòng sản phẩm sơ khai du nhập từ Trung Quốc để trở thành vật đặc thù của Nhật Bản.

Một vật dụng rất đơn giản nhưng tính hữu dụng lại đáng kinh ngạc, Yutanbo không chỉ gói gọn trong sinh hoạt gia đình hàng ngày mà chúng có thể là cứu tinh giúp sưởi ấm cho vô số nạn nhân trong các thảm họa, nơi mà nguồn điện và khí đốt bị gián đoạn ngay trong mùa đông giá buốt.

Thanh Tâm