Bên bờ hạnh phúc

          Nhãn là một trong những loại cây ăn trái chủ lực của các tỉnh Nam bộ . Những năm gần đây cây nhãn  đang phải đối mặt với một bệnh mới  đó là bệnh “chổi rồng”  (hay còn gọi là bệnh đầu lân, chùn ngọn) .

         Hiện căn bệnh nguy hiểm này đang phát triển ngày càng mạnh và trở thành dịch, gây thiệt hại khá nặng nề trên cây nhãn. Nhiều nhà vườn rất lo lắng vì chưa biết cách phòng trị, trong khi dịch bệnh chổi rồng trên cây nhãn đang  đe dọa đến việc  phát triển loại cây trồng này ở ĐBSCL.

 

         Trước đây, hiện tượng bệnh chổi rồng đã có xuất hiện trên các vườn nhãn ở các tỉnh Nam bộ , nhưng chỉ rãi rác , mật số chưa nhiều và tác hại   không đáng kể. Nhưng giờ đây , bệnh này đã thật sự  nghiêm trọng và có nguy cơ  phát triển thành  dịch, gây hại lớn cho các nhà vườn trồng nhãn.

        Theo thống kê của ngành chức năng, hiện ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã có hơn 10000 ha nhãn bị nhiệm bệnh chổi rồng, chiếm khoảng 30%  diện tích vườn nhãn ở nơi đây, trong đó các địa phương có diện tích nhãn bị bệnh nhiều nhất là Tiền giang, Vĩnh long, Trà vinh, Đồng tháp và Bến tre, với hơn 9000 ha.

         Riêng ở Vĩnh long, diện tích trồng nhãn gần 9800 ha, thì đã có đến hơn 2100 ha bị  nhiễm bệnh chổi rồng ở tỷ lệ từ 15-40% , cá biệt có cây bị nhiễm 90-100 %, tập trung nhiều ở huyện Long hồ với hơn 1700 ha.

 



 

         Bệnh này gây hại trên cây nhãn chủ yếu là ở lộc non và chồi hoa, làm cho các bộ phận này của cây không phát triển được, nên khả năng đậu trái kém, năng suất giảm nhiều. Hiện nay, dịch bệnh chổi rồng đang phát triển mạnh và lây lan rất nhanh. Qua ghi nhận thực tế ở các địa phương và phản ánh của các nhà vườn, hiện dịch bệnh chổi rồng đã phát triển tràn lan khắp nơi, hầu như vườn nào cũng bị nhiễm bệnh. Bệnh chổi rồng hiện không chỉ gây hại trên cây lớn mà còn  tấn công trên cả cây còn nhỏ . Các nhà vườn trồng nhãn rất lo lắng vì bệnh này hiện chưa có thuốc đặc trị.

         Tại Vĩnh long, theo các nhà vườn cho biết, bệnh chổi rồng bắt đầu xuất hiện trên cây nhãn  từ năm 2006 với tỷ lệ thấp và diện tích bị nhiễm bệnh không đáng kể. Nhưng chỉ mới hơn 5 năm, bệnh chổi rồng đã trở thành phổ biến , trong đó nhiều cây nhãn bị bệnh này gây hại rất nặng , có đến 95-100% số  bông bị nhiễm bệnh không thể cho trái được.

         Bệnh chổi rồng phát triển và gây hại trên cây nhãn quanh năm, nhưng nặng nhất là vào mùa nắng. Bệnh này thường xuất hiện nhiều trong những vườn nhãn trồng dầy, tán cây rậm rạp,  việc chăm sóc và vệ sinh vườn kém. Ngoài ra , kỷ thuật canh tác chưa phù hợp, bón phân vô cơ không cân đối, vườn cây bị thiếu nước vào những tháng mùa nắng, và việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng chưa hợp lý; nên sức đề kháng của cây kém, tạo điều kiện cho dịch bệnh tấn công mạnh.

 

         Qua nghiên cứu của các nhà chuyên môn thì tác nhân chính làm cho bệnh chổi rồng phát sinh và phát triển mạnh trên cây nhãn là do một loài vi  khuẩn sống ký sinh trên cây ký chủ, chúng lây truyền bệnh chủ yếu qua vết thương của côn trùng chích hút. Đối tượng nhện lông nhung được khẳng định có liên quan rất mật thiết với  dịch bệnh này.

         Bệnh chổi rồng tấn công gây hại  trên cây nhãn chủ yếu là phần non của lá, chồi non và chồi hoa; từ đó làm cho chồi lá và hoa không phát triển, mà biến dạng thành chùm, xoắn tít, teo tóp nhỏ đi, không lớn lên được và co cụm lại  như bó chổi. Các phân đoạn trên cành, lá, phát hoa đều ngắn, cánh hoa không bung ra mà nhỏ lại. Khi chồi hoa bị nhiễm bệnh chổi rồng sẽ làm cho tỷ lệ đậu trái đạt rất thấp. 

         Bệnh chổi rồng có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào  trên cây nhãn, nếu nơi đó có các chồi non, và chúng có xu hướng lây lan nhanh khắp vườn. Cây nhãn bị nhiễm bệnh này vẫn phát triển bình thường, các chồi bị bệnh sẽ không tiếp tục phát triển, mà bị thoái hóa dần, sau đó khô và chết. Khi cây bị bệnh chổi rồng nặng sẽ làm cho hoa không phát triển và giảm khả năng đậu trái.

 

       Bệnh chổi rồng trên cây nhãn hiện tại chưa có thuốc đặc trị , chỉ áp dụng biện pháp phòng ngừa là chính. Trong đó chủ yếu là hạn chế sự có mặt của nhện lông nhung trên vườn nhãn. Theo các nhà khoa học, để phòng ngừa nhện lông nhung đạt hiệu quả tốt thì vào các thời điểm cây nhãn ra chồi non và ra hoa, nên phun thuốc trừ nhện. Vì nhện lông nhung thường chỉ tập trung ở những bộ phận này và chú ý nên thay đổi thuốc để hạn chế tính kháng thuốc của nhện

        Điều mà bà con nông dân cần làm để hạn chế sự phát triển và lây lan của bệnh chổi rồng là phải kiểm tra vườn thường xuyên, phát hiện bệnh sớm, nhất là sự hiện diện của nhện lông nhung trong vườn, để có biện pháp ngăn chặn chúng kịp thời.

      Và để hạn chế một cách căn cơ bệnh chổi rồng trên cây nhãn, bà con nông dân cần thực hiện tốt qui trình canh tác và phòng trừ  dịch hại tổng hợp .

       Ngoài ra , để phòng trị bệnh chổi rồng thì kỹ thuật canh tác cũng là giải pháp quan trọng. Bà con nhà vườn cần áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp như, chọn cây giống sạch bệnh, áp dụng kỹ thuật canh tác phù hợp và chăm sóc cây trồng khỏe. Thường xuyên tỉa cành để vườn cây thông thoáng và bón phân cân đối. Khi  vườn bị bệnh chổi rồng nặng, bà con nên cắt tỉa và loại bỏ hết những cành lá, chồi ngọn và phát hoa có bệnh đem tiêu hủy, sau đó tiếp tục khống chế quần thể nhện bằng thuốc hóa học để bảo vệ các đợt  lá, chồi non và hoa vừa mới nhú . Lưu ý, khi  dùng thuốc hóa học phòng ngừa nhện phải đảm bảo đúng thuốc, áp dụng đúng kỷ thuật  và thực hiện phòng trừ đồng loạt thì mới  đạt  hiệu quả cao.

 

       Hiện nay việc khắc phục dịch bệnh chổi rồng trên cây nhãn còn gặp nhiều khó khăn, do chưa có một kết quả nghiên cứu về qui trình phòng trị cụ thể đối với bệnh này. Nhưng thiết nghĩ trước tiên về cách phòng trị, bà con nên tập trung làm theo gợi ý của các nhà chuyên môn để nhằm hạn chế  sự bộc phát và lây lan của chúng

        Nhìn chung, bệnh chổi rồng trên cây nhãn có thể quản lý và phòng ngừa được, nếu như bà con có kỹ thuật canh tác và chăm  sóc cây trồng  tốt.  Để đối phó hữu hiệu với bệnh này thì không chỉ đơn thuần dùng biện pháp hóa học đe khống chế  nhện lông nhung, mà còn phải kết hợp với biện pháp canh tác tốt, đúng qui trình kỹ thuật, từ khâu chọn giống, thiết kế vườn, mật độ cây trồng, đến chăm sóc, bón phân, phòng ngừa dịch hại và vệ sinh vườn tốt … Bên cạnh đó,  bà con cũng cần phải có sự đầu tư  chăm sóc vườn cây đúng mức, đúng kỹ thuật. Được vậy thì vườn nhãn mới phát triển khỏe, khống chế được dịch hại và cho năng suất cao./

        Quốc Chiến              

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *